عكس هوايي _ سفارش عکس هوایی

عکس هوایی چیست و چگونه تهیه می شود؟

عكس هوايي از جمله عکس های پوششی هستند که توسط سازمان نقشه برداری کشور، جهت ثبت واقعیت توپوگرافی و حدود املاک و اراضی و همچنین پوشش گیاهی تهیه می شوند تا در آینده هرگونه ادعا یا خواسته ای را بتوان بر اساس این عکس های ثبت شده سنجید.

این عکس ها پایه تولید نقشه هایی در سیستم تصویر یو تی ام خواهد بود و با استفاده از این نقشه ها می توان عکس ها را ژئو رفرنس نمود پس از ژئورفرنس نمودن یا همان زمین مرجع نمودن عکس کی توان نقشه یو تی ام وضع موجود ملک را روی آن جانمایی نمود و تفاوت وضع موجود را با حدود ملک و یا پوشش گیاهی ملک در گذشته مقایسه نمود .

این مقایسه به نشان می دهد که تغییرات در ملک به چه صورت است و بر اساس آن می توان فهمید که چه تغییراتی در ملک در گذر زمان صورت گرفته . از این طریق می توان مقدار تجاوز احتمالی مجاورین و یا میزان اصلاحی ملک را مشخص کرد همچنین می توان  نوع مزروعی یا باغ بودن ملک در گذشته را تشخیص داد این عکس ها همچنین برای تفسیر عکس ها هم کاربرد دارد.

عکس های هوایی چه میزان دقت دارند؟

میزان دقت عملیات فوق به میزان دقت نقشه برداری یو تی ام مستقیم زمینی و همچنین میزان دقت عکس برداری دارد . اگر فرض کنیم که دقت عکس برداری در حد دقت نقشه پنج هزارم باشد و دقت نقشه برداری در حد دقت نقشه دو هزارم باشد دقت کار انجام شده از لحاظ جانمایی در حد دقت نقشه پنج هزارم خواهد بود و نمی شود دقتی از آن فراتر را انتظار داشت

البته دقت گفته شده دقت از لحاظ مختصات مطلق است و از دید دقت مختصات نسبی یعنی اندازه گیری یک طول بر روی نقشه دقت انجام عملیات بسیار بالا تر است و به درستی می توان این مقادیر را روی عکس ژئورفنس شده سنجی

 استانداردها جهت جانمایی تصاویر ماهواره ای و نقشه های رقومی :

۱- کلیه نقشه های املاک اعم از اینکه دارای سند مالکیت بوده و یا جهت صدور سند مالکیت ارائه می گردد لازم است در سیستم تصویر UTM بر روی بیضوی WGS84 تهیه و بطریق رقومی ترسیم گردد.

۲- دقت نقشه های تهیه شده در مرز محدوده پلاکها (اصلی یا فرعی) برای مناطق شهری بر اساس دقت ۱:۵۰۰ و برای مناطق بافت مسکونی روستائی بر اساس دقت نقشه های ۱:۲۰۰۰ ، برای مناطق زراعی بر اساس دقت نقشه های ۱:۲۰۰۰ تا ۱:۵۰۰۰ و برای مناطق منابع طبیعی بر اساس دقت نقشه های ۱:۵۰۰۰ تا ۱:۲۵۰۰۰ و در مرز مستثنیات مناطق منابع طبیعی بر اساس دقت نقشه های ۱:۲۰۰۰الی ۱:۵۰۰۰ می باشد. ضمن آنکه طول ابعاد اضلاع ومساحت محدوده ها با اتکاء به مختصات یو تی ام UTM گوشه ها تعیین و روی نقشه ها منعکس شده باشد.

۳- برای املاک دارای سند مالکیت شماره پلاک اصلی و فرعی و مفروزی و بخش و ناحیه ثبتی در مرکز هر پلاک قید گردد

در صورتی که نقشه های تهیه شده در محدوده مرز پلاک با طبیعت مطابقت داشته ولی با مرز پلاکهای همجوار ویا با نقشه ثبتی موجود تطبیق نداشته باشد (عدم تطبیق پلاکهای همجوار و یا نقشه های ثبتی مربوط با طبیعت)،نماینده ونقشه بردار سازمان مربوطه ونماینده ونقشه بردار از واحد ثبتی باتفاق به محل عزیمت ومرزهای مورد نظر را نهائی نموده و پس از تهیه گزارش لازم و برابر مقررات نسبت به صدور سند مالکیت پلاک جدید و اصلاح محدوده پلاکهای مجاور قدیم اقدام لازم صورت پذیرد.

در مورد مناطق شهری بالاترین دقت مد نظر است و در مورد زمینهای کشاورزی دقت متوسط و در مورد زمینهای بزرگ منابع طبیعی مانند مرتع و دامنه های کوه، با توجه به عدم وجود نقشه های دقیق از منطقه، از عکس های هوایی جهت جانمایی ملک و نشان دادن عوارض موجود در محدوده ملک استفاده می شود به طوری که مرز پلاک های ثبتی قابل تشخیص و منطبق با مرزهای طبیعی موجود باشد.

بطوركلي هرگونه عكس قائمي را كه توسط وسايل نقليه هوايي نظير انواع هواپيماها- هلي كوپترها- فضا پيماها و امثال آنها از بخشي از سطح زمين برداشت شود را اصطلاح عكس هوايي مي نامند .

محاسن عکس های هوایی نسبت به نقشه چیست؟

1. -عوارض در عكسهاي هوايي با شكل واقعي شان تصوير ميگردند و در مقايسه با نقشه نيازي به استفاده از علائم قراردادي و يا راهنما نيست.
2. -زمان تهيه نقشه از طريق تبديل عكسهاي هوايي با زمان مشابه از طريق برداشت هاي زميني قابل مقايسه نبوده بسيار كوتاهتر است.
3. -در مناطق صعب العبور و خاص نظير نواحي مرتفع كوهستاني- باتلاقها- يخچالهاي طبيعي- مردابها كه برداشت هاي زميني عملا در آنجا امكان پذير نيست تهيه نقشه بوسيله عكس هوايي قابل حصول ترين و مناسب ترين راه است.
4. -جزئياتي را كه ميتوان در عكسهاي هوايي ملاحظه نمود در انواع نقشه ها وجود ندارند ضمن اينكه عكس هاي هوايي مشتمل بر اطلاعات روز مي باشند در صورتيكه نقشه هاي قديمي فاقد آنند.
5. -هزينه هاي پرسنلي و تهيه نقشه از طريق كاربرد عكسهاي هوايي در مقايسه با برداشتهاي مستقيم زميني بسيار كمتر و نازلتر است.
6. -در مطالعه و بررسي هاي مهندسي با عكس برداري متوالي ميتوان به تغييرات و جابجايي بسياري از پديده ها پي برده ،نقش مثبت و منفي هر يك از آنها را در پروژه هاي مهندسي خاص تعيين نمود.
7. عكسهاي هوايي داراي معايب و محدوديت هاي خاصي مي باشند كه ميتوان مهمترين آنها را بشرح زير بيان داشت: -عكس هاي هوايي تصاويري مركزي هستند بهمين دليل در مركز هر عكس كليه عوارض موازي و متقاطع تصوير ميگردند اين كيفيت نيز موجب مي گردد كه مقياس عكس از مركز بسمت نقاط پيراموني نوسان داشته باشد .
8. -نسبت كوچك شدگي عوارض با مقياس در عكسهاي هوايي تقريبي بوده، تابع شرايط توپوگراف و مورفولوژيكي منطقه برداشت شده ميباشد. هرچه شرايط توپوگرافي و مورفولوژيك منطقه اي ملايمتر باشد بر ثبات مقياس عكسهاي هوايي افزوده ميگردد.
9. -تعدادي از عوارض و يا پديدههاي كم وسعت ممكن است بوسيله سايه عوارض بزرگتر پوشانيده شوند كه در اين صورت قابل شناسايي و تفكيك نخواهند بود و اين مورد هنگامي شدت مييابد كه منطقه مورد مطالعه پوشش گياهي پرتراكمي را نيز دارا باشد.
10. -موقعيت نقاط و پديده ها در ارتباط با تغيير ارتفاع پرواز (ارتفاع نقاط زميني تا مركز اپتيك دوربين) دچار نوسان شده و بايد تصحيح گردند.
11. -استفاده كنندگان از عكسهاي هوايي به وسايل برجسته بيني و محاسباتي ويژه اي به انضمام آموزش هاي تخصصي خاصي نياز دارند تا بتوانند عكسهاي هوايي را تفسير نموده و آنها را به نقشه هاي موضوعي خاص تبديل نمايند.
12. -به استثناي عكسهاي هوايي رنگي كه برداشت آنها مستلزم هزينههاي قابل توجهي است، بدليل محدود بودن اختلاف رنگ در عكسهاي هوايي معمولي، تشخيص بسياري از عوارض و پديدهها با اشكال صورت پذيرفته مستلزم كنترل هاي مجدد زميني هستند.

انواع عكسهاي هوايي

عكس هاي هوايي به دو دسته زير تقسيم مي شوند:

الف- عكس هاي قائم:

اين گروه مشتمل بر عكسهايي مي باشد كه محور اپتيك دوربين برداشت كننده آنها در لحظه عكسبرداري منطبق بر قائم محل و عمود بر سطح منطقه برداشت شده است. البته دستيابي به حالت صد در صد عمودي، تصادفي و اتفاقي بوده بدين لحاظ انحرافاتي تا حدود 3 درجه از حالت كام لا قائم را نيز جزء حالات استاندارد محسوب ميكنند.

عكسهاي هوايي قائم جزء منابع مهم اطلاعاتي و محاسباتي در تهيه انواع نقشه هاي مقدماتي- پايه و تخصصي به شمار ميروند. زيرا نوسانات و تغيير پذيري مقياس آنها در مقايسه با ديگر انواع اندك است.

عكس هوايي قائم در واقع كاملترين و يكنواخت ترين مشكل ممكنه از منطقه برداشت شده را در اختيار استفاده كنندگان قرار ميدهد و بهاستثناي پرتگاه هاي بسيار پرشيب و بخشهايي از سطح منطقه كه توسط سايه پوشانيده ميشوند، همه جزئيات ديگردر ميدان ديد ناظرين قرار ميگيرند.

وسعت منطقه برداشت شده بوسيله عكس هاي هوايي قائم نسبت مستقيمي با ارتفاع پرواز هواپيما ( فاصله مركز اپتيك تا نقاط برداشت شده در سطح زمين) و رابطه معكوس با فاصله كانوني دوربين برداشت كننده دارد .بنابراين با افزايش ارتفاع پرواز بر وسعت و سطح تصوير عكسهاي هوايي قائم افزوده ميگردد در صورتيكه با افزايش فاصله كانوني دوربين از سطح تصويري آنها به نحو موثري كاسته ميگردد.

ب- عكس هاي هوايي مايل:

در اين نوع از عكسهاي هوايي انحراف محور دوربين عكسبرداري بهنگام برداشت به حدي است كه تصوير افق كاملا  در عكس هوايي مشاهده ميگردد.  اين عكس هاي هوايي ظاهرا  به عكسهايي شباهت دارند كه از يك زمين مرتفعي از منطقه برداشت مي شوند. اختصاصات توپوگراف عكس هاي هوايي مايل در سطح تصويري به شدت تغيير نموده و جهت اصلي تغييرات از سمت جلو به طرف پشت عكس ميباشد .

عكس هاي هوايي مايل در ابعاد هندسي يكسان منطقه بسيار وسيعتري در مقايسه با عكسهاي قائم پوشش مينمايد وليكن پوشش مؤثر آن از عكسهاي هوايي قائم و كم ميل بسيار كمتر است. قدمت عكسبرداري هوايي زياد نبوده و مقارن با پيدايش صنعت پرواز و هنر عكاسي است.

اولين گزارش كتبي اختراع عكاسي مربوط به آكادمي علوم و هنرهاي فرانسه در 1839 ميلادي ميباشد و گزارش قطعي پرواز هواپيما نيز مربوط به 17 دسامبر 1902 توسط برادران رايت بوده است و طبق گزارشهاي موجود اولين عكسبرداري هوايي به زماني بين دو تاريخ ذكر شده در سال 1858 بوسيلهNadar  از درون بالن انجام گرفته است.

با پيشرفت در صنايع شيميايي و تهيه فيلمهاي مناسب و تكنولوژي عكاسي با تحولاتي كه در دوربينهاي عكسبرداري هوايي )از نظر سيستم اپتيكي( صورت يافت هواپيماهاي دور پرواز مجهز به دوربينهاي پيشرفته نيز گرديدند. در ابتدا عكسبرداري هوايي با فيلمهاي سياه و سفيد صورت ميگرفت، سپس فيلم هاي پانكروماتيك مطرح شدند و در اين اواخر عكسهاي رنگي مورد استفاده واقع شدند .

عكس هاي هوايي به دليل اينكه حاوي اطلاعات زيادي از زمين هستند به كمك آنها ميتوان بدون تماس و كار گسترده ميداني به شناخت نسبت ا جامعي از منطقه مورد مطالعه دست يافت.

معمولا  عكسبرداري هوايي به منظور تهيه نقشة توپوگرافي انجام مي شود، و مطالعه كمي و كيفي سرزمين از اهداف بعدي است. از بررسي حوزة نفوذ، محدوده شهر ،تشخيص كاربريهاي موجود، كيفيت ساختمانها و بناهاي مسكوني، مطالعة ترافيك و پاركينگ، مكانيابي، جهات توسعه ،تراكم مسكوني، مراحل توسعه و رشد شهر، مكانهاي باستاني و تاريخي و همچنين برآورد جمعيت، با استفاده مناسب از عكسهاي هوايي ميسر است.

با تعبير و تفسير عكس هاي هوايي پديده هاي زمين شناسي قابل مشاهده است و بسياري از موارد زمينشناسي مهندسي كه به منظور اجراي طرحهاي توسعة شهري و احداث تأسيسات بزرگي مانند سد و نيروگاه داراي اهميت است با استفاده از عكس هاي هوايي قابل بهره برداري ميباشند.

عكس هاي هوايي در ژئومورفولوژي ساختماني كه بيشتر به تشخيص ساختمان ناهمواري ها ميپردازد (همچون بررسي شكل ظاهري ناهمواريها، اشكال شيب، امتداد طبقات، گسلها، شبكة زهكشي و شناخت سنگهاي تشكيل دهندة بيرونزدگيها) موارد استفاده فراوان دارد.

بهره برداري از عكسهاي هوايي مستلزم آشنايي با مباني اوليه تفسير عكس است كه خوشبختانه امروزه در اغلب رشتههاي دانشگاهي علوم كاربردي زمين، آموزش تفسير عكسهاي هوايي و ماهوارهاي به صورت 2 تا 5 واحد درسي ارائه ميشود.

تصاوير ماهوارهاي چیست؟

ماهواره، يا« قمر مصنوعي»، به دستگاههاي ساخت بشر گفته ميشود كه در مدارهايي در فضا به گرد زمين يا سيارات ديگر ميچرخند.در سال 1955 اتحاديه سويت درايالات متحده آمريكا تحقيقات خود را براي پرتاب ماهواره مصنوعي به فضا آغاز كرد . در تاريخ چهارم اكتبر 1957 اين اتحاديه ماهواره اسپاتنيك 1 را به عنوان اولين ماهواره مصنوعي به فضا ارسال نمود .

اين ماهواره در هر96 دقيقه يك دور كامل به دور زمين مي چرخيد و اطلاعات به دست آورده خود را به شكل سيگنالهاي راديويي قابل دريافت به زمين ارسال ميكرد. در تاريخ 3 نوامبر 1957اتحاديه سويت دومين ماهواره مصنوعي يعني اسپاتنيك 2 را به فضا فرستاد. اين ماهواره حامل اولين حيواني بود كه به فضا سفر كرد. سگي به نام لايكا. پس از آن ايالات متحده ماهواره كاوشگر1 را در تاريخ 31 ژانويه 1958 و ونگارد1 را در تاريخ 17 مارس همان سال به فضا فرستاد.

نخستين ماهواره ارتباطي اكو در ماه اگست سال1960 از ايالات متحده به فضا فرستاده شد. اين ماهواره امواج راديويي به زمين ميفرستاد. در آپريل1960 نيز اولين ماهواره هواشناسي تيروس 1 كه تصاوير ابرها را به زمين ارسال ميكرد ،فرستاده شد. نيروي دريايي آمريكا سازنده اولين ماهواره ردياب، درآپريل سال 1960 بود. به اين ترتيب تا سال 1965 در هر سال بيش از 100 ماهواره به مدارهايي در فضا فرستاده شدند.

از سال1970 دانشمندان به كمك رايانه و نانو تكنولوژي موفق به اختراع سازه ها و تجهيزات پيشرفته تري براي ماهواره شده اند. به علاوه كشور هاي ديگر و همينطور سازمانهاي تجاري مبادرت به خريداري و ارسال ماهواره نموده اند. در سالهاي اخير بيشتر از 40كشور ماهواره در اختيار دارند و نزديك به3000 ماهواره در مدارها به انجام ماموريت هاي خود مي پردازند.

تفسیر عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای:

یکی از وظایف کارشناسان دادگستری ذیصلاح در رشته امور ثبتی و نقشه برداری تفسیر عکسهای هوایی و ماهواره ای می باشد. تفسیر عکسهای هوایی حدودا از ۱۵۰ سال پیش تا به امروز ادامه داشته است و در این زمان توانسته کمک زیادی به بشر از هر نظر از جمله کم کردن هزینه ها، بالا بردن سرعت ، بهینه سازی وقت و حل اختلافات ملکی داشته است.

 عکس یک نقشه نیست یعنی چه؟

این بدان معنا است که در نقشه ها شما تمام عوارض را مشاهده نمی کنید چون تمام عوارض برای شما قابل مشاهده نیستند اما در عکس های هوایی تمام ویژگی های که بتوان آنها را مشاهده کرد وجود دارد و می توان تمام اطلاعات موجود از آن را تا حد زیادی استخراج می نمود.

البته این بدان معنا نیست که ویژگی های زمین موجود در عکس هوایی مورد نظر قابل مشاهده باشد ولی به صورت بصری هر شخصی می تواند عوارض موجود در یک عکس هوایی را شناسایی نماید. برای مثال و درک بهتره این موضوع شما فرض کنید تا به حال چند بار از طریق تصاویر ماهواره‌ای گوگل محلی منطقه‌ای خانه ای و غیره را بررسی  و تشخیص داده اید؟ اما اصول تفسیر عکسهای هوایی ماهواره ای  برای کارشناسان به همین سادگی نیست و نیاز به دقت و حوصله صبر تجربه دید مهندسی و غیره دارد.

 چند نکته در تفسیر عکسهای هوایی

البته در تفسیر عکس های هوایی تجربه حرف اول را می زند یعنی یک مفسر با تجربه به صورت ناخودآگاه تمام نکات مورد نیاز در تفسیر عکسهای هوایی را در هنگام انجام پروژه به یاد دارد و پیاده می کند اما برای یک مفسره تازه کار کمی رعایت این نکات مشکل تر است.

در حقیقت تفسیر عکسهای هوایی رابطه مستقیمی با تجربه مفسره عکس های هوایی  دارد حتی در حالت کلی می توان گفت هر فعالیتی مربوط به فتوگرامتری رابطه مستقیمی با تجربه و تخصص مفسر دارد.

تعریف کلی تفسیر عکس:

در حالت کلی می توان گفت تفسیر عکس هوایی عملی که به بررسی تصاویر عکس برداری شده از زمین در سنوات مختلف به منظور شناسایی اشیا و ارتباط آنها با هم و برای امور قضاوتی می باشد که نیاز به ارزیابی آگاهانه یک عارضه و یا شی ناشناخته و اهمیت آن عارضه و یا شیر نسبت به عوارض و یا اشیای دیگر و تجزیه و تحلیل آن ها می باشد.

اصول تفسیر عکسهای هوایی و ماهواره ای

بررسی عمق و ارتفاع عوارض در تصاویر هوایی با استفاده از دید استریو و استریوسکوپ:

در دید دو بعدی تصاویر همه عوارض کاملا مشخص نیست عوارض قابل تفکیک نمی باشند عوارض ارتفاعی مشخص نیستند اما با استفاده از دید سه بعدی شما کاملاً عوارض را می توانید بررسی نمایید و به اصطلاح آنها را با چشمان خود لمس کنید دید سه بعدی کمک زیادی به تشخیص عوارض به نحو احسنت دارد.

کارشناسان تصاویر هوایی معمولاً از زوج عکس ها استفاده می نماید تا دید سه بعدی داشته باشند در هر  عکس برداری هوایی حداقل همپوشانی بین عکس ها ۶۰ درصد می باشد تا بتوانیم دید سه بعدی منطقه همپوشانی را داشته باشیم. همچنین هر رن پروازی با رن بعدی و قبلی حدود ۲۰ درصد همپوشانی دارد.برای مناطق بزرگ می توان از رنگ های موازی قبل و بعد نیز استفاده نمود.

مختصات و موقعیت دقیق منطقه

اولین عنصری که شما در تحلیل و تفسیر عکس های هوایی باید در نظر داشته باشید مختصات  آن محل است حال می تواند ملک زمین کشاورزی و یا غیره باشد. برای برای تعیین مختصات می توانید از روش های نقشه برداری مانند استفاده از جی پی اس ها کمک بگیرید لازم به ذکر است مرکز تصاویر هوایی معمولاً در هنگام تصویربرداری با استفاده از جی پی اس ثبت می شود.

رنگ و تن اشیا:

– رنگ تصاویر ممکن است است از آنچه که در تصویر می بینید با واقعیت متفاوت باشد.

– تنظیم میزان نور بازتاب شده از شی به سمت دوربین و سنجنده می باشد.

عوارض هر چه صاف تر باشند درخشان تر است.یک جاده آسفالت سیاه را تصور کنید ممکن است در تصاویر هوایی به دلیل اینکه نور زیادی به سمت دوربین بازتاب می کنند روشن تر دیده شود.عوارض و اشیایی مانند گیاهان و درختان چون بازتاب کمتری دارند تیره تر دیده شود و یا در طیف مادون قرمز گیاهان و درختان قرمز دیده می شود‌. معمولاً مناطق مرطوب آبها سواحل و غیره که رطوبت بالایی دارند سیاه دیده می شود این در حالی است که مناطق گرم و خشک مانند شنزارها در تصاویر هوایی روشن دیده می شود. ارتفاع های بالا به دلیل نزدیکی به سنجنده و یا دوربین روشن تر از مناطق پست دیده می‌شوند زیرا بازتاب نور بیشتری به دلیل فاصله کمتری با دوربین وجود دارد.

اندازه عارضه و شی:

یکی دیگر از مواردی که شما هنگام تفسیر عکس باید حتماً در نظر بگیرید اندازه شیء یا آن عارضه می باشد.معمولاً در تفسیر عکس هوایی و ماهواره ای ما طول عرض و محیط دیوار را در عکس هوایی با توجه به مقیاس آن عکس اندازه گیری میکنیم. یعنی اندازه مقیاس عکس باید مشخص باشد تا بتوان عوارض را با دقت بالا روی عکس هوایی اندازه گیری کرد حال با یک مثال می توانیم بگوییم که این اندازه دقیق چه کمکی به ما در تعیین عارضه را مشخص میکند.

فرض کنید مواردی همچون زمین های ورزشی فوتبال و یا انبار غلات دارای استانداردهای مشخص می باشد با دانستن این اندازه گیری ها در نقش شما به راحتی می توانید نوع عارضه و کاربری آن را مشخص کنید. مثال دیگر چاه های قنات می باشد که معمولاً اندازه مشخصی دارد یا دانستن اندازه عرض یک جاده به تشخیص اتوبان یا جاده مالرو بودن آن کمک می کند.راه دیگر اندازه گیری در تفسیر عکس هوایی و ماهواره ای به صورت نسبی میباشد.

یعنی چه یک عارضه را نسبت به عارضه مشخص مانند خانه که معمولاً مساحت و محیط مشخصی دارد اندازه گیری میکنیم برای مثال شما قادر خواهید بود یک چاه را با مقایسه با یک ملک معلوم در تفسیر عکس هوایی مشخص کنید.

سایه اشیا در عکس هوایی:

سایه ها را می توان در تفسیر عکس هوایی تا حدودی به یک تیغه دو سر تیز تشبیه کرد زیرا این سایه ها هم میتوانند باعث کمک به تفسیر بهتر عکس هوایی شوند هم می توانند مانع از تشخیص عوارض در عکس هوایی شوند. اما معمولاً عکس های هوایی در دو ساعت ظهر صورت می گیرد تا سایه ها آنقدر بلند نباشند که عوارض زیر سایه ها محو شود و تاریکی روی تصویر هوایی به وجود آید سایه ها به چند طریق می توانند تفسیر تصاویر هوایی کمک کند.

برای مثال برای عوارضی که باریک می باشند و شکل آن مشخص نمی باشد مانند مجسمه های باستانی  در حالت کلی خیلی  از آثار تاریخی دیگر را با استفاده از از سایه آن ها می توان با سایه آنها با جزئیات بالا تشخیص داد. مثلاً مجسمه یک میدان را تصور کنید از زاویه بالا جزئیات مجسمه واضح نیست اما با سایه آن میتوان تشخیص داد که چه مجسمه ای می باشد. مثال دیگر برای تشخیص نوع درخت سوزنی و پهن بودن آن می‌توان به سایه آن دقت نمود و برای مثال عدم شباهت سایه درخت کاج و درخت توت را تصور کنید اگر شما ساعت عکسبرداری را داشته باشید از طریق سایه می توانید ارتفاع عارضه را تخمین بزنید.

برای عوارض طبیعی زمین مانند پستی بلندی زمین سایه ها می توانند به شما در تشخیص ارتفاع پستی بلندی ها کمک کند همچنین سایه می تواند جهت قرارگیری آن شی عارضه را به شما نمایش دهد و در آخر می تواند تا حدودی به جنس عارضه کمک کند برای مثال سایه یک کوه با سایه حاصل از آبشار بزرگ در رنگ کمی متفاوت است.

شکل عوارض و اشیا روی عکس هوایی:

نکته دیگری که در هنگام تفسیر عکسهای هوایی باید در نظر گرفت شکل عوارض موجود در عکس هوایی می باشد .عوارضی که به دست انسان ساخته می شود دارای خطوطی مستقیم و شکلی منظم است.جاده های ساخت بشر یکی از این مثال ها است.

اما عوارضی که به صورت طبیعی وجود دارند معمولاً عوارض پیچیده و غیر قابل تشخیص است حتی این مسئله در عوارضی همچون باغ ها و جنگل های ساخت بشر نیز به صورت واضح قابل تفسیر می باشد.برای مثال جنگلهای طبیعی بدون قاعده و با پوششی بسیار پیچیده به وجود آمدند اما جنگل های ساخت بشر درختان با خطوط منظم در کنار هم کاشته شده اند و تقریباً اندازه برابر دارند.

ارتفاع یکی از مواردی است که شما هنگام بررسی شکل عوارض به آن باید دقت کنید در اینجا دید برجسته بینی و استریوسکوپ به شما کمک  زیادی می کند. برای مثال دیگر می توان گفت به صورت طبیعی وجود دایره در عکس های هوایی او را نمی توان یک عارضه طبیعی در نظر گرفت دایره های منظم معمولاً دودکش انبار غلات و غیره می باشد.

بافت منطقه در عکس هوایی:

در حقیقت  برای شناخت بافت باید از سایه، شکل، رنگ و غیره کمک گرفت بافت عوارض به نوعی شکل عوارض خطوط کناری آن ها را مشخص می کند این در اصول تفسیر عکس هوایی کمک زیادی می کند.یک جنگل کوهستانی را در نظر بگیرید دارای شیار های خشن و سخت میباشد.

حال اگر یک عارضه‌ای که از عبور یک جوی آرام تشکیل شده است را در نظر بگیرید لبه‌های کاملا نرم و صاف دارد و این صافی می تواند به تشخیص آن جوی آرام کمک کند

البته در بافت شما باید این نکته را در نظر داشته باشید که هرچه مقیاس کوچک تر می شود و فاصله هواپیما از زمین بیشتر میشود تشخیص بافت کمتر می شود زیرا جزئیات کمتری در کناره‌های عوارض قابل تشخیص می باشد.

 الگو در تفسیر عکس هوایی:

یکی از نکاتی که مفسران عکس هوایی کم تجربه به آن دقت نمی کنند الگوی عوارض می باشد در یک مثال برای شما تفاوت جنگل های طبیعی با پارکهای جنگلی را گفتیم این همان الگو در پارکهای جنگلی میباشد در پارک های جنگلی درختان با فاصله معین در ردیف و ستون از هم دیگر قرار می گیرد گونه درختان کمتر از جنگلهای طبیعی است. معمولاً الگوهایی که توسط انسان ساخته می شوند استفاده از اشکال هندسی مانند دایره مربع مستطیل لوزی و غیره ساخته شده‌اند که این در مورد عوارض طبیعی وجود ندارد.

 ارتباط و  انجمن بین عوارض:

با بررسی عوارض عوارض به اشیای نزدیکه عارضه مورد نظر می‌توان آن عارضه را شناسایی نمود.برای مثال دایره ای که نزدیک به تقاطع جاده ها باشد یک گذرگاه و میدان است . اگر دایره ای در در کنار یک کارخانه آجرپزی باشد بدون شک دودکش آن کارخانه است معمولاً یک زمین فوتبال در یک مجموعه ورزشی می باشد و مثال های زیاد دیگری در این مورد می توان زد. تمام موارد بالا با تجربه مفسر رابطه مستقیم دارد مفسر باتجربه به صورت ناخودآگاه تمام نکات بالا را در نظر گرفته و شروع به تفسیر عکسهای هوایی می کند.

تفسیر عکس‌های هوایی چیست ؟

منظور از تفسیر عکس هوایی، تشخیص و شناسایی عوارض، استخراج اطلاعات و تعیین حدود بر روی عکس هوایی است. اندازه‌گیری کلیه ویژگی‌های هندسی شامل طول، عرض، مساحت و ارتفاع در تفسیر عکس هوایی از اهمیت زیادی برخوردار هستند که یک کارشناس باید دقت لازم را در این مورد بکار ببندد.

در تفسیر عکس هوایی باید دقت کرد که مقیاس عکس، سال عکس‌برداری، زمان عکس‌برداری (مربوط به چه فصلی از سال است) و ساعت عکس‌برداری چه ساعتی از روز بوده است.

برای شناسایی عوارض می‌توان از نشانه‌ها و معیارهای گوناگونی استفاده کرد که این تخصص را کارشناسان رسمی مربوطه دارند و تایید صلاحیت مربوطه در این مورد را از شورایعالی کارشناسان رسمی کشور کسب کرده اند

برداشت عوارض و جزییات از سطح زمین توسط دوربین‌های عکس‌برداری از ارتفاع را عکس هوایی می‌گویند که توسط هواپیما انجام می شود. در یک تقسیم‌بندی کلی امروزه دو نوع عکس هوایی وجود داد:

1. عکس‌های آنالوگ
2. عکس‌های دیجیتال

موارد استفاده از عکس‌های هوایی:

از عکس‌های هوایی برای تهیه نقشه، مطالعات زمین‌شناسی، تفسیر، راه‌سازی، محیط زیست و کشاورزی، مدیریت منابع آب، برنامه‌ریزی شهری، هواشناسی، مسائل نظامی و… استفاده می‌کنند که به‌عنوان یک سند در خیلی از موارد راهگشا و کاربردی می‌باشند.

اولین عکس‌برداری سرتاسری و پوششی در ایران طی سال‌های 1334 الی 1336 هجری شمسی توسط آمریکایی‌ها و به مقیاس 1:50000 انجام شد.

دومین عکس‌برداری سرتاسری و پوششی در کشور ایران به مقیاس 1:20000 در سال شروع 1343 و حدود 10 سال به طول انجامید.

سومین عکس‌برداری سرتاسری و پوششی در کشور ایران مربوط به سال 1370 است که در مقیاس‌های 1:40000 و 1:70000 تهیه گردید و هدف از آن برای تهیه نقشه‌های پوششی 1:25000 بود.

زمینه‌های املاک، شهر و شهرسازی:

امروزه با پیشرفت علم و فنّاوری در هر زمینه‌ای و به طبع در زمینه عکس‌های هوایی استفاده از این علوم روز برای کشف حقایق بسیار ارزشمند است. از این مستندات می‌توان در زمینه‌های گوناگون و برای تأمین دلیل و ارائه حجت استفاده کرد. متخصصان تفسیر عکس‌های هوایی با استفاده از تخصص خود در این زمینه، در موارد مربوط به اختلاف املاک یا تعیین حدود املاک، مستندات و مدارک لازم را جهت ارائه آماده می‌کنند.

در مواردی که بین مالکین املاک و کشاورزان در مورد زمین‌های کشاورزی اختلاف به وجود می‌آید عکس هوایی به‌عنوان یکی از مستندات مورد استفاده قرار می‌گیرد و تفسیر می‌شود و تکلیف کاملاً مشخص می‌گردد. البته همه این موارد حتماً باید مورد تأیید کارشناس قرار گیرد و کارشناس با مهر و امضای خود به گزارش رسمیت داده و آن را به‌عنوان یک سند قابل استناد ارائه می‌دهد.

عکس‌های هوایی رقومی هم با پیشرفت علم و فنّاوری مرسوم شده‌اند که با دوربین‌های دیجیتال عکسبردای شده‌اند و دارای دقت بهتری نسبت به عکس‌های هوایی آنالوگ هستند و قابلیت استفاده با نرم‌افزارهای گوناگون را هم دارند، البته با اسکن کردن عکس‌های آنالوگ هم می‌توان آن‌ها را برای استخراج اطلاعات آماده نمود ولی با به وجود آمدن عکس‌های هوایی دیجیتال و با حذف مرحله اسکن دقت عکس‌های هوایی رقومی به‌مراتب بالاتر است.

مزایای عکس‌های هوایی نسبت به نقشه این است که کلیه عوارض را به‌صورت حقیقی و به همان شکلی که در طبیعت می‌باشند نشان می‌دهد و دلیل کمتر استفاده شدن از این امکانات عدم داشتن تخصص و اطلاعات است.

برای استفاده بهتر از عکس‌های هوایی باید آشنایی لازم با دستگاه‌های استرسکوپ و پلانیمتر و همچنین نرم‌افزارهای مربوطه داشته باشید. البته در خیلی از موارد برای ایجاد یک فایل سه‌بعدی احتیاج به یک زوج عکس هوایی و دستگاه استریوسکپ و … داریم که به کمک این زوج عکس بتوانیم فایل سه‌بعدی خود را تشکیل داده و اطلاعات مربوطه را استخراج کنیم.

حاصل کارشناسی تفسیر عکسهای هوایی و تصاویر ماهواره ای و نقشه برداری املاک و اراضی می تواند در زمینه‌های گوناگون و حل پرونده های مختلف از جمله شهرسازی، کشاورزی (اصلاحات ارضی و تغییر کاربری ها و قدمت بنا) و منابع طبیعی (اراضی ملی) و امور اراضی و سازمان زمین و مسکن (زمین شهری) و تشخیص نوعیت سابق اراضی (دایر بایر موات قبل از سال 58) و مواد و مسائل شهرداریها و اوقاف و ثبت املاک و پیاده سازی پلاکها و حدودات ثبتی و معادن و … بکار گرفته شود.

برای اینکار کارشناس متخصص می‌تواند از زوج عکس‌های مربوط به سال‌های گذشته استفاده کند و با ایجاد فایل سه‌بعدی و با استفاده از نرم‌افزارهای مربوطه آنالیزهای لازم را با تخمین قابل قبولی ارائه دهد.