تفسیر عکس هوایی🗺🛰: تشخیص و شناسایی عوارض، استخراج اطلاعات و تعیین حدود بر روی عکس را می گویند. اندازه گیری کلیه ویژگی های هندسی شامل طول، عرض، مساحت و ارتفاع در تفسیر عکس های هوایی از اهمیت زیادی برخوردار هستند که یک کارشناس باید دقت لازم را در این مورد بکار ببندد.
تفسیر عکس هوایی چیست؟
تفسیر عکس هوایی به معنی استخراج اطلاعات کمّی و کیفی بصورت نقشه درباره شکل، مکان، ساختار، کارکرد، کیفیت، شرایط و رابطه بین اشیاء و با استفاده از دانش یا تجربه انسانی است. بعنوان یک تعریف محدود، تفسیر عکس هوایی گاهی مترادف با تفسیر تصویر بکار می رود. هنگام تفسیر عکس هوایی از عکسهای هوایی برای تهیه نقشه، مطالعات زمین‌شناسی، تفسیر، راه‌سازی، محیط زیست و کشاورزی، مدیریت منابع آب، برنامه‌ریزی شهری، هواشناسی، مسائل نظامی و… استفاده می‌کنند که به‌عنوان یک سند در خیلی از موارد راهگشا و کاربردی می باشند.
در تفسیر عکس هوایی باید دقت کرد که مقیاس عکس، سال عکسبرداری، زمان عکس برداری (مربوط به چه فصلی از سال است) و ساعت عکس برداری چه ساعتی از روز بوده است.برای شناسایی عوارض می‌توان از نشانه‌ها و معیارهای گوناگونی استفاده کرد که این تخصص را کارشناسان رسمی دادگستری رشته نقشه برداری و اطلاعات مکانی دارند با مراجعه به کارشناسان زبده و متخصص در این زمینه می‌توان حداکثر استفاده را از اطلاعات و مستندات عکس های هوایی برد.
تفسیر عکس هوایی چه کاربردی دارد؟
امروزه با پیشرفت علم و فنّاوری در هر زمینهای و به طبع در زمینه عکس های هوایی استفاده از این علوم روز برای کشف حقایق بسیار ارزشمند است. از این مستندات می‌توان در زمینه‌های گوناگون و برای تأمین دلیل و ارائه حجت استفاده کرد. متخصصان تفسیر عکس های هوایی با استفاده از تخصص خود در این زمینه، در موارد مربوط به اختلاف املاک یا تعیین حدود املاک، مستندات و مدارک لازم را جهت ارائه آماده می‌کنند.
در مواردی که بین مالکین املاک و کشاورزان در مورد زمینهای کشاورزی اختلاف به وجود می‌آید عکس هوایی به‌عنوان یکی از مستندات مورد استفاده قرار می‌گیرد و تفسیر می‌شود و تکلیف کاملاً مشخص میگردد. البته همه این موارد حتماً باید مورد تأیید کارشناس قرار گیرد و کارشناس با مهر و امضای خود به گزارش رسمیت داده و آن را به‌عنوان یک سند قابل استناد ارائه می‌دهد.
تفسیر تصویر ماهواره ای
انجام تفسیر عکس هوایی در سنجش از دور ماهواره ای می تواند با استفاده از یک صحنه تصویر ماهواره ای انجام گیرد، در حالیکه معمولاً در تفسیر عکس یک جفت عکس هوایی برجسته نما یا استریوسکپی به منظور فراهم آوردن امکان برجسته بینی، مثلاً با استفاده از یک برجسته نمای آینه ای، بکار گرفته می شود. یک چنین تفسیر عکسی با استفاده از تک عکس متمایز از تفسیر عکس برجسته نما است.
عکس هوایی رقومی – آنالوگ چیست؟
عکس های هوایی رقومی هم با پیشرفت علم و فنّاوری مرسوم شده‌اند که با دوربین‌های دیجیتال عکس بردای شده‌اند و دارای دقت بهتری نسبت به عکس های هوایی آنالوگ هستند و قابلیت استفاده با نرم‌افزارهای گوناگون را هم دارند، البته با اسکن کردن عکسهای آنالوگ هم می‌توان آنها را برای استخراج اطلاعات آماده نمود ولی با به وجود آمدن عکسهای هوایی دیجیتال و با حذف مرحله اسکن دقت عکسهای هوایی رقومی به‌مراتب بالاتر است.
با پیشرفت علم و فناوری در هر زمینهای و به طبع در زمینه عکسهای هوایی استفاده از این علوم روز برای کشف حقایق بسیار ارزشمند است. عکسهای هوایی رقومی هم با پیشرفت علم و فنّاوری مرسوم شده‌اند که با دوربین های دیجیتال عکس بردای شده‌اند و دارای دقت بهتری نسبت به عکسهای هوایی آنالوگ هستند و قابلیت استفاده با نرم‌افزارهای گوناگون را هم دارند، البته با اسکن کردن عکسهای آنالوگ هم می‌توان آنها را برای استخراج اطلاعات آماده نمود ولی با به وجود آمدن عکسهای هوایی دیجیتال و با حذف مرحله اسکن دقت عکسهای هوایی رقومی به‌مراتب بالاتر است.
تفسیر عکس هوایی چگونه است؟
خواندن تصویر شکل مقدماتی تفسیر تصویر است. این کار عبارت از شناسایی ساده اشیاء با استفاده از عناصری نظیر شکل، اندازه، الگو، بافت، تن، رنگ، سایه و سایر روابط نسبتی است. خواندن تصویر معمولاً با استفاده از کلیدهای تفسیر برای هر شی انجام می گیرد. اندازه گیری تصویر عبارت از استخراج کمیتهای فیزیکی مثل طول، مکان، ارتفاع، تراکم، دما و … با استفاده از داده های مرجع یا داده های درجه بندی یا کالیبراسیون بصورت قیاسی یا استقرایی است. تجزیه و تحلیل تصویر عبارت از درک روابط بین اطلاعات تفسیر شده و وضعیت یا پدیده واقعی و همچنین ارزیابی شرایط است.
اطلاعات استخراج شده در نهایت بصورت نقشه که نقشه تفسیری یا نقشه موضوعی خوانده می شود ارائه می گردد. عموماً صحت تفسیر تصویر بدون انجام پاره ای تفحصات دقیق زمینی کافی نخواهد بود. تفصحات دقیق زمینی، نخست زمانی که کلیدهای تفسیر وضع می شود و سپس زمانی که نقشه مقدماتی مورد بررسی قرار می گیرد، لازم است.
مؤلفه های تفسیر عکس هوایی چیست؟
هفت مؤلفه در تفسیر عکس هوایی مورد استفاده قرار می گیرد. این مؤلفه ها عبارتند از: اندازه، شکل، سایه، تن، رنگ، بافت، الگو و روابط نسبتی یا زمینه. اندازه: بسته به هدف از تفسیر عکس هوایی، باید مقیاس مناسبی برای عکس انتخاب شود. اندازه تقریبی یک شیء می تواند با ضرب کردن طول تصویر در معکوس مقیاس عکس بدست می آید.
شکل مشخص یک شی هنگامی که از بالا بدان نظاره می شود بر روی عکس قائم تصویر خواهد شد. بنابراین باید شکل یک شیء را وقتی که در حالت قائم آنرا نظاره می کنیم، بشناسیم. برای مثال، سر یک درخت از گونه مخروطیان گرد بنظر می رسد، در حالیکه سر یک درخت برگ ریز شکلی نامنظم دارد. فرودگاه ها، بندرها، کارخانه ها و … را نیز می توان از روی شکل تشخیص داد.
مؤلفه های تفسیر عکس هوایی
سایه: سایه معمولاً یک مانع دید برای تفسیر تصویر است. اما، می توان از روی سایه اطلاعاتی دربارۀ ارتفاع برجها و ساختمانهای بلند و همینطور اطلاعاتی در مورد شکل اشیاء از نمای غیر قائم، نظیر شکل یک پل بدست آورد.
تُن: میزان تغییر تیرگی از رنگ سیاه تا رنگ سفید را تُن می نامند. در عکسهای تمام رنگ یا پانکروماتیک هر شیء مطابق با بازتابندگیش تن منحصر به فردی را بازتاب خواهد کرد.
رنگ: رنگ برای شناختن جزئیات اشیاء بسیار مناسب است. برای مثال، انواع و گونه های گیاهان را با اندک تجربه ای به سهولت می توان با استفاده از اطلاعاتی در مورد رنگها تفسیر کرد.
بافت: بافت گروهی از الگوهای گوچک تکراری است. برای مثال، چمن زار یکنواخت بافتی هموار دارد، در حالیکه جنگلهای درختان مخروطی شکل معمولاً دارای بافتی ناهموارند.
الگو: (Pattern) یک شکل منظم معمولاً تکراری مربوط به یک شیء است. ردیف خانه ها یا آپارتمانها، مزارع برنج که با فاصله منظم از هم قرار گرفته اند، تقاطع اتوبانها، باغهای میوه و غیره می توانند اطلاعاتی از الگوهای منحصر به فردشان در اختیار ما بگذارند.
روابط نسبتی یا زمینه: ترکیبی خاص از اجزاء ، مشخصه های جغرافیایی، شکل محیط اطراف یا زمینۀ یک شیء می توانند اطلاعات خاصی را برای تفسیر تصویر در اختیار استفاده کننده قرار دهند.
کلیدهای تفسیر عکس هوایی چیست؟
معیاری که برای شناسایی یک شیء با مؤلفه های تفسیر بکار می رود، کلید تفسیر نامیده می شود. تفسیر تصویر بستگی به کلیدهای تفسیری دارد که یک مفسر مجرب با استفاده از دانش قبلی و مطالعه تصویرهای موجود وضع کرده است.
در هنگام وضع کردن یک کلید لازم است هشت مؤلفه تفسیر (اندازه، شکل، سایه، تن، رنگ، بافت، الگو و روابط نسبتی) و همینطور زمان برداشتن عکس، فصل، نوع فیلم و مقیاس عکس، دقیقاً مورد توجه قرار گیرند. کلیدها معمولاً شامل جزئیات نوشتاری و تصویری هستند.
عکس هوایی چیست؟
عکسهای هوایی بر حسب چگونگی ثبت و ویژگیهای بصری به چند نوع به تقسیم بندی می شوند:
الف) عکس هوایی قائم
موقعی که محور نوری دوربین به طور قائم یعنی در خط شاقولی قرار گرفته باشد، عکس هوای قائم گفته می شود ولی به دلیل حرکت هواپیما و تاثیر باد همواره محور نوری دوربین از خط شاقولی کمی منحرف می شود.
این انحراف تا چند درجه قابل اغماض است (حداکثر 8 درجه ) و عکس تهیه شده جزء عکسهای هوای قائم طبقه بندی می شود. در عکسهای هوایی قائم می توان نمای واضحی از درختان مناطق باز درون جنگلها ، راههای مالرو ، آبراهها و تعداد زیادی از عوارض کوچک و بزرگ را مشاهده کرد.
به علاوه عکسهای قائم متوالی ، تهیه یک تصویر سه بعدی یا تصویر استریوسکوپی را از ناحیه ای که عکسها از آن گرفته شده ممکن می سازد. تصویر سه بعدی چنان دقیق است که می توان از آن سریعا برای پیدا کردن محلهایی ، که در منطقه کوهستانی یا تپه قرار گرفته اند، استفاده کرد.
علاوه بر کاربرد اصلی عکسهای هوایی قائم در تهیه نقشه از عوارض زمین شناسی در صحرا ، می توان آنها را قبل ازآغاز کار صحرایی برای بدست آوردن تصویری کلی از عوارض زمین شناسی و قابلیت دسترسی به یک ناحیه به کار گرفت .
پس از کار صحرایی نیز از آنها برای کمک به گردآوری دانسته های زمین شناسی و جغرافیایی روی نقشه ها استفاده کرد. عکسهای هوایی در بعضی نواحی آن چنان رخنمون واحدهای سنگی (سازندها) و ساختارهای زمین شناسی را به وضوح نشان می دهند که همبریها و عوارض دیگر را پس از مشاهده آنها در صحرا ، می توان تا حدود زیادی روی عکسها دنبال و ترسیم کرد.
عکس هوایی سازمان نقشه برداری
یکی از مسئولیت‌های سازمان نقشه برداری کشور تهیه عکس های هوایی پوششی از کل مناطق کشور جهت ثبت واقعیت توپوگرافی و حدود املاک و اراضی و همچنین پوشش گیاهی آنها می باشد. تا در آینده هرگونه ادعا یا خواسته ای را بتوان بر اساس این عکس های ثبت شده سنجید. این عکس ها پایه تولید نقشه هایی در سیستم تصویر یو تی ام خواهد بود و با استفاده از این نقشه ها می توان عکس ها را ژئوفرنس نمود. پس از ژئورفرنس نمودن یا همان زمین مرجع نمودن عکس کی توان نقشه یو تی ام وضع موجود ملک را روی آن جانمایی نمود.
سپس تفاوت وضع موجود را با حدود ملک و یا پوشش گیاهی ملک در گذشته مقایسه نمود ، این مقایسه به نشان می دهد که تغییرات در ملک به چه صورت است و بر اساس آن می توان فهمید که چه تغییراتی در ملک در گذر زمان صورت گرفته. از این طریق می توان مقدار تجاوز احتمالی مجاورین و یا میزان اصلاحی ملک را مشخص کرد همچنین می توان نوع مزروعی یا باغ بودن ملک در گذشته را تشخیص داد این عکس ها همچنین برای تفسیر عکس ها هم کاربرد دارد.
دقت عکس هوایی
میزان دقت عملیات فوق به میزان دقت نقشه برداری یو تی ام مستقیم زمینی و همچنین میزان دقت عکس برداری دارد ،اگر فرض کنیم که دقت عکس برداری در حد دقت نقشه پنج هزارم باشد. همچنین دقت نقشه برداری در حد دقت نقشه دو هزارم باشد دقت کار انجام شده از لحاظ جانمایی در حد دقت نقشه پنج هزارم خواهد بود و نمی شود دقتی از آن فراتر را انتظار داشت . البته دقت گفته شده دقت از لحاظ مختصات مطلق است و از دید دقت مختصات نسبی یعنی اندازه گیری یک طول بر روی نقشه دقت انجام عملیات بسیار بالا تر است و به درستی می توان این مقادیر را روی عکس ژئورفنس شده سنجید .
ویژگیهای عکس های هوایی قائم
- امتداد محور نوری دوربین عکسبرداری منطبق بر خط شاقولی و عمود بر سطح برداشت است.
- نقطه شاقولی و مرکز عکسهای هوایی کاملا بر یکدیگر منطبق اند.
- منطقه ای که به وسیله این عکسها پوشش داده می شوند، شکل مربع یا مربع مستطیل دارند.
- سطح تصویری عکسهای ه.وایی قاتئم و منطقه پوشش داده شده توسط آنها ، در مقایسه با انواع دیگر کم وسعت تر است.
- جهت تغییر مقیاس ، به صورت شعاعی ، از مرکز عکس به سمت حاشیه آن است.
- امتداد ، بعد و مسافت در عکسهای هوایی قائم گرفته شده از مناطق نسبتا هموار دقت قابل قبولی دارند.
ب) عکس هوایی کم مایل
تمایل محور نوری دوربین از خط شاقولی در عکسهای کم مایل آنقدر زیاد نیست که خسط افق در عکس دیده شود. در این نوع عکسها معمولا دقت عکس از سمت القدم به سمت خط افق کاهش می یابد. به علاوه مقیاس در تمام نقاط یکسان نیست و مساحتها قابل اندازه گیری نمی باشد.
ویژگیهای عکسهای هوایی کم مایل
- در این گونه عکسها نقطه شاقولی و مرکز عکمس بر هم منطبق نیستند.
- منطقه ای که به وسیله این عکسها پوشش داده می شود وسیعتر از عکسهای هوایی قائم است.
- تصویر منطقه در این گونه عکسها به صورت ذوزنقه است و شکل ظاهری عکس از نظر ابعاد هندسی مربع یا مربع مستطیل است.
- عوارض خطی موازی در چنین عکسهایی به صورت متقارب تصویر می شوند.
- مقیاس در این گونه عکسها متغیر و جهت نوسان آن از سمت جلو تصویر به عقب است.
- این گونه عکسها به دلیل زاویه انحراف محور دوربین ارزش کاری ندارد و فقط برای شناسایی استفاده می شود.
- خط افق در این گونه عکسها دیده نمی شود.
- تصویر واقعی ارتفاعات به دست نمی آید ولی سطح تصویر عکس به آسانی قابل تفکیک و شناسایی است.
- عکس هوایی خیلی مایل
عکس های کم مایل تمایل محور نوری دوربین از خط شاقولی بیش از 60 درجه است و در آن خط افق دیده می شود (شکل 1-4) عکس هوایی خیلی مایل ، در شرایط یکسان ، منطقه وسیعتری را ، نسبت به انواع دیگر عکسها ، می پوشاند.پوشش مفید و قابل استفاده برای تصاویر سه بعدی کاملا واضح ، به علت مشخص نبودن جزئیات و یکنواخت نبودن مقیاس به سمت خط افق کمتر از منطقه عکس برداری شده است.
این نوع عکسها دامنه هایی که مقابل دوربین قرار می گیرند بزرگتر و دامنه های مخالف کوچکتر نشان داده می شوند. عکسهای هوایی خیلی مایل ، وقتی که زاویه شیب دامنه مخالف خیلی زیاد باشد کاملا در سایه قرار می گیرد و دیده نمی شود، به این معنی که تصویر دامنه هات تقریبا یک طرفه است.
ویژگیهای عکسهای هوایی خیلی مایل
- در این گونه عکسها نقطه شاقولی در بیشتر فاصله از مرکز عکس هوایی واقع است.
- تصویر منطقه در این گونه عکسها به صورت ذوزنقه است و شکل ظاهری عکس از نظر ابعاد هندسی مربع یا مربع مستطیل است.
- مقیاس در این گونه عکسها بسیار متغیر و جهت نوسان آن از سمت جلو تصویر به عقب است.
- خط افق در عکسهای هوایی خیلی مایل به و ضوح قابل مشاهده است.
- این گونه عکسها نسبت به عکسهای هوایی قائم هم اندازه ، منطاق بسیار وسیعتری را پوشش می دهد.
- در این عکسها تصویر حقیقی ارتفاعات دیده نمی شود ولی در متن عکس قابل تشخیص و شناسایی است.
- عوارض خطی موازی در طبیعت در چنین عکسهایی به صورت متقارب دیده می شوند.
- عوارض واقع در جلو تصویر به خوبی قابل شناسایی و تفکیک اند ولی عوارض واقع در پشت تصویر به آسانی قابل شناسایی نیستند.
هدف از تفسیر عکس هوایی
امروزه برای کسب اطلاعات دقیق و صحیح ، از عکسبرداری هوایی استفاده می‌شود. عکسهای هوایی همه عوارض و پدیده‌های طبیعی را آن گونه که هستند نشان میدهند. از هر نقطه در روی زمین ، از بالای ارتفاعات و قلل پوشیده از برف ، از کویر و یا اقیانوسهای بزرگ می‌توان عکسبرداری نمود. در هر زمان می‌توان عکس تهیه کرد و در نتیجه ، داده‌ها و اطلاعات حاصله کاملا جدید و تازه خواهد بود.
عکسهای هوایی به صورت یک سند معتبر و صحیح برای همیشه باقی می‌مانند و به نتایج سریعی در جمع آوری اطلاعات ممکن می‌توان دست می زند. عکس هوائی – عبارت است از مجموعه تصاویر واقعی عوارض و خصوصیات ظاهری زمین که توسط هواپیما و با استفاده از دوربین عكسبرداري هوايي از زمین گرفته شده‌است. در اکثر کشورها از عکسهای هوائی در بررسی‌های و مطالعات زمین شناسی، جاده سازی،کشاورزی و مهم تر از همه برای اهداف نظامی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تاریخچه عکسهای هوایی
عکس برداری هوایی ، تفکیکی نسبتا جدید است که تاریخ آن کم و بیش مقارن با پیدایش هنر و علم عکاسی و همچنین صنعت هوانوردی است. اولین گزارش کتبی اختراع فن عکاسی به آکادمی علوم و هنرهای فرانسه به سال 1839 باز میگردد. برای اولین بار فردی فرانسوی به نام لوئیس داگور روش استفاده از فن عکاس را اختراع کرد.
اولین عکس هوایی که در دنیا گرفته شد از طریق بالون و بوسیله شخصی به نام نادار Nadar در سال 1858 میلادی صورت گرفت. با اختراع هواپیما و جنگنده‌های نظامی و پیشرفت‌های هوایی در طول جنگهای اول و دوم جهانی و نیاز به تهیه نقشه‌های دقیق به منظور هدفهای نظامی ، عکسبرداری هوایی رو به توسعه گذاشت. گفتنی است که استفاده عظیم از عکسهای هوایی در امور نظامی در طول جنگ اول بوده در حالیکه برای مصارف غیر نظامی در جنگ جهانی دوم بطور وسیع آغاز شد.
مزیت عکس هوایی نسبت به نقشه
عکسهای هوایی تصاویر حقیقی عوارض هستند و آنها را به شکل واقعی به ما نشان میدهند، در حالیکه نقشه ترسیمی بوده و علامت و نشانه‌های قراردادی از عوارض هستند. عکسهای هوایی جدیدترین و تازه‌ترین اطلاعات و تغییرات سطح زمین را نشان می‌دهد. جزئیات عوارض و پدیده‌هایی که در عکسهای هوایی مشاهده می‌شوند، در نقشه وجود ندارد.
عکسهای هوایی ساده‌تر ، سریع تر و ارزانتر از نقشه‌ها تهیه می‌شوند و از نقاطی که به علل جغرافیایی یا نظامی غیر قابل دسترس بوده و نمی‌توان نقشه تهیه کرد، می‌توان عکس برداری نمود.
عکس هوایی چه معایبی دارد؟
مقیاس عکسهای هوایی در همه جای آن کاملا ثابت نیست و از مرکز عکس به طرف حاشیه ، مقیاس تغییر می‌کند، در حالیکه نقشه ثابت است. برای استفاده از عکسهای هوایی نیازمند آموزشهای تخصصی تری نسبت به استفاده از نقشه می‌باشد. برای استفاده از عکسهای هوایی ، نیاز به وسایل و امکانات مخصوص می‌باشد.
در حالیکه استفاده از نقشه‌ها با وسایل ساده میسر می‌باشد. اطلاعات حاشیه‌ای عکسهای هوایی مانند اطلاعات حاشیه‌ای نقشه کامل نیست و از عکسهای هوایی ممکن است عوارض کوچک به وسیله و پدیده‌های بزرگ یا بوسیله سایه عوارض پوشیده و پنهان شوند.
چند مدل عکس هوایی موجود است؟
بطور کلی عکسهای هوایی بر اساس این که محور دوربین عکسبرداری نسبت به سطح زمین عمو دیا مایل باشد به چند دسته تقسیم می‌شوند:
- عکسهای هوایی قائم: محور دوربین از این نوع از عکسها عمود بر سطح زمین است.
- عکسهای هوایی کمی مایل: از این نوع عکسها ، محور دوربین عکسبرداری با خط قائم بر سطح زمین.
تاریخچه عکسهای هوایی در ایران
در ایران در سال ۱۳۳۱ از حوزه زاینده رود اصفهان عکسهای هوائی برداشته شد و به منظور انجام امور عمرانی آن حوزه انجام گرفت. درسال1334 به منظور تهیه نقشه صحیح از کلیه استانها کشور عکسبرداری هوائی شروع گردید. از سال 1332 با آغاز فعاليت سازمان نقشه برداري كشور به صورت پيوسته از مناطق مختلف ايران عكسبرداري هوايي انجام گرفته است.
در حال حاضر آرشيوي مشتمل بر 8000 حلقه فيلم هوايي بالغ بر دو ميليون قطعه عكس هوايي از مناطق مختلف كشور تهيه گرديده كه به صورت مرتب در زمينه هاي مختلف منجمله فعاليت‌هاي تحقيقاتي و ارجاع به مراجع قضائي مورد استفاده قرار مي‌گيرند.
بطور كلي از تمامي مناطق كشور عكس‌هاي هوايي در مقياس‌هاي پنجاه و پنج هزارم مربوط به دهه 30 هجري شمسي، بيست هزارم مربوط به دهه چهل و چهل هزارم مربوط به دهه هفتاد و همچنين عكس هاي هوايي ده‌هزارم و يا پنج هزارم از اكثر شهرهاي كشور موجود مي باشد.
مراحل عکس برداری هوایی
عکسهای هوائی بوسیله دوربین عكس برداري هوايي که به طرف زمین در هواپیما قرار دارند گرفته می‌شوند که با در نظر گرفتن عکس مورد لزوم، نوع دوربین و خطوط پرواز و ارتفاع پرواز را مورد عمل قرار میدهند. سپس دوربین بطور اتوماتیک در فواصل معین عکس برداری می‌کند ودر حاشیه عکس شماره آن و شماره حلقه فیلم و فاصله کانونی عدسی دوربین، ارتفاع پرواز و مقیاس تقریبی عکس و وضع دوربین از نظر افقی بودن منطقه عکسبرداری شده وتاریخ عکسبرداری چاپ میگردد.
اصول برجسته بینی در تفسیر عکس هوایی
یک از تفاوتهای اصلی عکسهای هوائی که به منظور تفسیر و تهیه نقشه برداشته می شود با عکسهای معمولی ، امکان برجسته بینی یعنی تشخیص بعد سوم (اختلاف ارتفاع) از روی آنها و با کمک وسائل برجسته بینی می باشد.
معمولا عکسهای هوائی بطور متوسط دارای 60 درصد پوشش مشترک پشت سر هم و عکسهای هر نوار (مسیر پرواز هواپیما )که با نوار مجاور دارای پوشش مشترک جانبی 30 درصد می باشد که پوشش مشترک اولی امکان بر جسته بینی را به یک جفت عکس پشت سر هم می دهد.
مکانسیم برجسته بینی (درک عمق و فاصله)
معیار درک عمقهر چشم یک تصویر با یک زاویه را جداگانه مشاهده و هر دو در مغز انسان تشکیل یک تصویر کامل را داده که به این ترتیب ممکن است به کیفیت اجسام ، فاصله ، عمق و اندازه آنها پی برد و محاسبات لازم را انجام داد. در دید معمولی فاصله اجسام بستگی به زاویه ای دارد که هر دو چشم با نقطه مورد نظر تشکیل می دهد.
ابزار لازم برای تفسیر عکس هوایی
یک استریوسکپ جیبی استرسکوپ – استریوسکوپ از دو آئینه و دو عدسی درست شده. هر کدام تصویر دو عکس را جداگانه به چشم منتقل می نمایند آئینه ها از رو صیقلی شده که از خطای انکسانور جلوگیری می شود.
نور از عکس به آئینه ها تابیده و سپس بوسیله عدسی به چشم می تابد. معمولا فاصله کانونی عدسی 30 سانتیمتر و طول شعاع نور پس از انعکاس بوسیله شیشه ها 25 سانتیمتر است. لذا فاصله تصویر از چشم 25 سانتیمتر می باشد.
اطلاعات حاشیه ای عکسهای هوایی
شماره عکس : همراه با شماره پشت سرهم در پارهای از موارد شماره نوار یا شماره بلوک مورد عکسبرداری ذکر میگردد. این شماره ها برای تنظیم و استفاده از عکس های هوائی کمال ضرورت را دارد.
فاصله کانونی : معمولا بر حسب میلیمتر تا صدم آن در حاشیه عکس هوائی نوشته یا چاپ می شود. که برای محاسبه مقیاس عکس ضروری است.
علائم کناری عکس (Fiducial Marks) : این علائم معمولا بصورت ضربدر در گوشه عکسهای هوائی یا شکاف مثلثی شکل در وسط اضلاع ممکن مشخص می گردد
آلتیمتر : ارتفاع سنج که ارتفاع پرواز هواپیما رو نسبت به سطح مبدا که عموما آب دریاهای آزاد می باشد نشان می دهد.
ساعت: به لحاظ اطلاع از زمان دقیق عکسبرداری ئ نیز تجزیه وتحلیل سایه اهمیت دارد.
تراز: برای نشان دادن میزان تقریبی انحراف دوربین در حین پرواز و عکسبرداری
ماره دوربین : در برسی های دقیق تر عکس هائی هوائی مورد استفاده است.
تشریح مقیاس عکس های هوایی
عبارتست از نسبت یک فاصله معین در روی عکس هوایی یا نقشه به همان فاصله در روی زمین. بصورت کسری مثلا 1/50000 و یا بصورت تقسیم 1:50000 نشان داده می شود.
اسکیل 1:50000 یعنی یک سانتیمتر در روی عکس یا نقشه معادل با 50000 سانتی متر یا متر روی زمین می باشد. در عکس هوایی که از مناطق غیر مسطح گرفته می شود مقیاس 500 در نقاط مرتع بزرگتر و در نقاط پایین تر کوچک تر است. دلیل آن است که نقاط مرتع به دوربین نزدیکتر از نقاط پایین تر هستند. در حالیکه مقیاس در نقشه در تمام نقاط نقشه یکسان است.
تفاوت عکس هوایی و نقشه هوایی
نقشه یک تصویر عمودی از سطح زمین است که به یک نسبت معین (مقیاس نقشه) کوچک گردیده است. یعنی خطوطی که نقاط روی زمین را بر سطح تصویر منعکس می کنند، موازی بوده و تصویر حاصل به نسبت مقیاس نقشه کوچک شده اند.
عکس هوایی یک تصویر مرکزی است و شعاع هایی که نقاط روی زمین را بر روی فیلم دوربین تصویر می کنند. همه از یک نقطه بنام مرکز تصویر (مرکز پرسپکتیو) می گذرند و همین تصویر مرکزی است که اساس سه بعدی است. اندازه گیری اختلاف ارتفاع بین نقاط را با استفاده از عکس های هوایی ممکن می سازد.
با توجه به اختلاف ارتفاع موجود در روي سطح زمين عكس هاي هوايي از مقياس ثابت برخودار نمي‌باشند. در نقشه‌ها ارتفاعات به روش‌هاي مختلف نمايش داده می شود و اختلاف ارتفاع بين عوارض قابل اندازه‌گيری مي‌باشد. در صورتي كه اندازه‌گيري اختلاف ارتفاع بر روي عكس‌های هوای نياز به تجهيزات لازم براي اين منظور دارد.
