نقشه برداري صنعتي

نقشه برداري صنعتي چیست؟

نقشه برداري صنعتي شامل يك سري امور نقشه برداري مي باشد كه جهت ارائه خدمات به اكيپ هاي كاري كارگاهي و يا اكيپ هاي نصاب صنعتي انجام مي گيرد. پس از نقشه برداری صنعتی و کارگاهی می توان عمليات نصب ستونها، تيرها، بتن ريزي، قالب بندي، آرماتوربندي، راهبري و كنترل سازه ها و ماشين آلات را بصورت صحيح و دقيق به انجام رساند.

نقشه برداری صنعتی به علت نیاز به دقت اجرایی بسیار بالا که جهت نصب تاسیسات صنعتی استفاده می شود نیازمند دانش ژئوماتیک و عمرانی بالایی می باشد. مهندس نقشه برداری فعال در حوزه صنعت و ابزار دقیق می بایست بار مسئولیت بالایی را قبول کند.

نقشه بردار در پروژه نقشه برداری صنعتی نقش ناوبری پروژه را دارد زیرا نقشه بردار مشخص میکند ماشین آلات صنعتی جهت مونتاژ در چه مختصاتی قرار بگیرند، حال در صورت خطایی مهندسی و اجرایی و عدم اجرای پروژه روی زمین مطابق پلان، بار مسئولیت به عهده سر اکیپ نقشه برداری پروژه می باشد.

نقشه برداری صنعتی چه کاربردی دارد؟

نقشه برداری صنعتی جهت نصب ماشین آلات و خطوط تولید صنایع مختلف کاربرد نقشه برداری در صنایع مختلف جهت دریافت گواهی های مختلف از جمله  ایزو و … ملزم به تهیه نقشه ازبیلت هستیم.

کاربرد های نقشه برداری صنعتی:

1. پیاده سازی فونداسیون و محل نصب بولتها و صفحه ها
2. نصب ماشین آلات به صورت بسیار دقیق و میلیمتری
3. ترازیابی فوق دقیق با دقت کمتر از میلیمتر
4. نقشه برداری و پیاده سازی بسیار دقیق جرثقیل سقفی برای سوله ها با ابعاد مختلف و …

نکات مهم در نقشه برداری صنعتی:

1. جهت نصب ماشین آلات و تجهیزات صنعتی، نقشه برداری بسیار دقیقی لازم است
2. باید توجه کافی به کالیبره بودن تجهیزات نقشه برداری و دقت مناسب آنها داشت
3. مناسب نبودن تجهیزات حتی در صورت مجرب بودن نقشه بردار نتیجه دلخواه را حاصل نمی کند
4. محل مناسب ایستگاه نقشه برداری و به حداقل رساندن آنها قابل توجه است
5. رعایت فاصله مناسب دوربین تا نقطه برداشت ضروری است
6. تجربه و مهارت بالای نقشه بردار در نصب تجهیزات صنعتی و خطوط تولید ضروری است

نصب ماشین آلات صنایع مختلف نیاز به دقت بیشتر و پیاده سازی بسیار دقیق می باشد که به طبع زمان این عملیات را نسبت به برداشت و پیاده سازی عمومی بالاتر می برد. نصب دقیق و میلیمتری بولت ها، قالب بندی فونداسیون دستگاه ها، ترازیابی و موازی بودن ریل ها دقت بسیار بالایی را می طلبد. ترازیابی و پیاده سازی مناسب خطوط تولید و تجهیزات صنعتی از معیوب شدن دستگاه ها جلوگیری و باعث بهبود عملکرد و افزایش راندمان و همچنین عمر آنها می شود.

نقشه برداری در زمینه های مختلف از جمله احداث راه ها، خطوط انتقال نیرو و آب ، احداث تونل و مترو و غیره کاربرد بسیاری دارد. برای اجرای یک پروژه موفق، به یک نقشه و برنامه ریزی دقیق نیاز دارید. در واقع اولین چیزی که در شروع یک پروژه باید به آن توجه کرد، نقشه برداری است. سازه‌ها و اسکلت‌های ساختمانی بدون وجود نقشه بردار قابلیت اجرائی ندارند و از طرف دیگر انجام یک پروژه عمرانی نیز به همین ترتیب خواهد بود. علاوه بر این پروژه‌های دیگر عمرانی چون راه‌سازی‌ها توسط شرکت‌ها و پیمانکار‌های مختلف با کمک نقشه برداران انجام می‌شود.

نقشه برداری چه کاربردری در صنعت ساختمان دارد؟

نقشه برداری در تمام مراحل ساختمان سازی کاربرد دارد. اجرای پروژه‌های معماری و ساختمانی در همه حوزه‌ها اعم از مسکونی و تجاری و یا پروژه‌های زیر ساختی نیازمند نقشه برداری هستند.

مراحل طراحی و مطالعاتی : در این مرحله کارشناس نقشه بردار یک نقشه دقیق از زمین موجود که وضعیت ملک اعم از حدود زمین و تناسب آن با املاک همسایه و همچنین مقیاس‌های مختلف که در ساخت و ساز تاثیر گذار خواهند بود را ارزیابی می‌کند.

مراحل خاکبراری و پایدارسازی : نوعی مدل سازی در این مرحله صورت می‌گیرد که به پیمانکاران و کارفرما برای انجام امور خاکبرداری کمک می‌کند تا هر گونه احتمال خطری در خصوص ریزش‌ها را متوجه شوند.

مراحل اجرای سازه و اسکلت : در این مرحله به کمک نقشه بردار می توان تمام اطلاعات لازم در خصوص ساختمان را اجرا درآورد. و از هرگونه جابجایی و پیچش در ستون ها و دیوارهای برشی پیشگیری نمود.

نقشه برداری صنعتی چه نقشی در صنعت نفت دارد؟

اهمیت پروژه های عظیم صنعتی همچون احداث اسکله های بارگیری مواد نفتی و سایر محصولات پتروشیمی در اجرای دقیق و بی نقص ساختمان سازه در خشکی و مونتاژ آنها در شرایط صعب فعالیت های دور از خشکی می باشد. بدین ترتیب نیاز به انجام عملیات دقیق نقشه برداری بصورت لحظه به لحظه ، در حین اجرای پروژه توسط کادری حاذق از نقشه برداران امری لازم و ضروری می باشد.

وظایف اکیپ نقشه برداری در پروژه نفتی :

1. جانمایی و نظارت بر اجرای دقیق کوبش پایل ها با شیب معین در بستر سخت و مرجانی دریا.
2. تهیه ی ازبیلت و برداشت وضع موجود پایل ها بعد از کوبش جهت ارائه به واحد ساخت کپ پایل ها
3. کنترل ارتفاع بالای پایل ها جهت بارگذاری کپ پایل ها به صورت تراز
4. پیاده سازی محل استقرار تای بیم ها بر روی کپ پایل ها
5. پیاده سازی محل دقیق ساپورت های تراس ها جهت بارگذاری آنها.

اسکله ی بارگیری توسط نقشه برداران پروژه مربوطه نموده و با تشریح تمامی مراحل نقشه برداری از آغاز تا پایان پروژه ، قدمی در راه کاربردی نمودن مباحث تئوری و نزدیک ساختن آن به زبان عملی برداشته شده است. اداره نقشه برداري با به روز نمودن دانش فني و تجهيزات خود با شركت در پروژه هاي مختلف لرزه نگاري زميني و دريايي و با مشاركت با شركتهاي خارجي نقش خود را در ارائه خدمات فني مطلوب در مجموعه شركت عمليات اكتشاف نفت بعنوان يك واحد كاملاً‌ فني و موثر ايفا مينمايد .

مراحل عملياتي گروه نقشه برداري صنعتی و کارگاهی:

1. جمع آوري اطلاعات مبنايي برا ساس نياز پروژه .
2. هيه دستگاههاي مناسب و انجام تستهاي مربوطه با توجه به نياز پروژه .
3. تهيه نقشه هاي موجود از منطقه و افزودن اطلاعات پروژه بر روي آن .
4. شناسايي منطقه و انجام برداشت تكميلي بمنظور بروز رساني اطلاعات موجود بر روي نقشه ها .
5. تهيه نقاط مبنايي موجود در اطراف منطقه .
6. ايجاد شبكه نقاط GPS بر اساس نقاط مبنايي موجود و انجام  اندازه گيري هاي لازم.
7. انجام محاسبات شبكه با استفاده از نرم افزار هاي تخصصی
8. محاسبه موقعيت نقاط گيرنده و نقاط انفجاري با توجه به اطلاعات اوليه طرح.
9. ارائه نقاط گيرنده به گروههاي عملياتي جهت پياده نمودن اين نقاط بر روي زمين .
10. پياده نمودن مجدد نقاط فوق در صورت از بين رفتن نقاط قبل از برداشت لرزه نگاري .
11. تعيين مختصات نهايي نقاط جهت ارائه به قسمت كنترل كيفيت .
12. تهيه و ارائه نقشه كامل عمليات و ارائه به گروههاي مختلف .
13. ارائه گزارشات روزانه و ماهيانه به روساي مناطق و اداره نقشه برداري .
14. تهيه و تنظيم گزارش نهايي بهمراه ليست مختصات كليه نقاط مورد نياز .
15. همكاري مستمر در طراحي و انجام پروژه هاي مهندسي مانند پروفيلهاي طولي و عرضي براي ساختن راهها و محاسبات حجم عمليات خاكي .

نقشه برداری صنعتی – پروژه خط سیلندر سیتروئن

مهندس نقشه برداری که در یک پروژه صنعتی مشغول است باید چند ویژگی خاص داشته باشد که در ادامه به آن موارد اشاره میکنیم:

1- اشراف کامل به اصول نقشه برداری و ژئودزی

2- تسط کامل به نرم افزار های نقشه برداری و شبکه بندی

3- تجربه کافی در زمینه ایجاد شبکه پیمایش

4- تجربه نقشه برداری کارگاهی

5- شناخت کامل آناتومی توتال استیشن

6- تسط کامل به تئوری خطا

7- تجربه کامل اجرایی نصب تجهیزات صنعتی

8- آشنایی به روشهای پایدار سازی سازه نصب شده

9- تسلط کامل به اصول اجرایی عمرانی و صنعتی

توجه داشته باشید در نقشه برداری صنعتی و نصب تجهیزات استفاده از توتال استیشن با دقت بالا و استفاده از نرم افزار های تخصصی نقشه برداری نقش اساسی در تامین دقت پروژه را به عهده دارند.

نقشه برداری صنعتی – پروژه خط سیلندر سیتروئن

تعریف دقت در پروزه های مختلف نقشه برداری امری که مهندسین نقشه بردری باید به آن توجه ویژه داشته باشند مخصوصا در نقشه برداری صنعتی. به علت نیاز به دقت بالا در نصب تجهیزات و ماشین آلات صنعتی مهندس نقشه بردار نقش اساسی در تامین دقت نصب تجهیزات را به عهده دارد.

نقشه برداری صنعتی – پروژه سالن پرس سایپا

نقشه بردار صنعتی مشخص میکند که تجهیزات در جایی که باید قرار بگیرند نصب شود طبق طبق نقشه و پلان اجرایی. حال در صورت خطا در شبکه بندی ایستگاههای ( بنچ مارک) پروژه و عدم توجیه دقیق توتال استیشن عملیات جانمایی قطعات با خطا اجرا می شود که مسئولیت آن به عهده مهندس نقشه برداری می باشد.

نقشه برداری صنعتی – پروژه سالن پرس سایپا

گام اول در نقشه برداری صنعتی ایجاد یک شبکه بنچ مارک ماندگار و دقیق توسط ایسگاههای زمینی و به صورت منشور برچسبی است. این ایستگاهها می بایست در شکل هندسی دقیق ایجاد شوند. پس از ایجاد شبکه نوبت به سرشکنی و شبکه بندی دقیق بنچ مارکها توسط نرم افزار های تخصصی می باشد.

قبل از برداشت (نقشه برداری) ایستگاهها می بایست دوربین نقشه برداری را کالیبره نمود و از سلامت EDM توتال استیشن اطمینان حاصل نمود.

دقت در نقشه برداري صنعتي و كارگاهي :

حين انجام عمليات نقشه برداري صنعتي و كارگاهي دقت در كار نبايد هيچگاه فراموش شود و يا كار آسان گرفته شود. معمولاً بدنبال انجام هر مرحله از كار ، مراحل بعدي نيز وجود دارد كه وابسته به مرحله قبل مي باشد ازاينرو تمامي مراحل كار و تنظيمات مي بايست با نهايت دقت انجام گيرد.
دقت متعارف مختصات در امور نقشه برداري صنعتي برابر 1 الي 5 ميليمتر در هر جهت X و Y و Z و در نقشه برداري كارگاهي برابر 5 الي 20 ميليمتر در هر جهت قابل تغيير است و با توجه به حساسيت كار تعيين مي شود.

نقشه برداری صنعتی – پروژه سالن پرس سایپا

ابزار و وسايل در نقشه برداري صنعتي :

همانگونه كه توضيح داده شد نقشه برداري صنعتي و كارگاهي نيازمند دقت بالايي بوده و مي بايست خطاي انساني به حداقل ممكن برسد، به همين علت مي بايست يك عمليات خاص كه توسط يك نقشه بردار اجرا مي شود ، توسط شخص ديگري كنترل و چك شود تا خطاي انساني به حداقل برسد.
دستگاههاي مورد استفاده بايد دستگاههاي با دقت 1 الي 5 ميليمتر در مختصات بوده و در كارهاي صنعتي و تونل بايد مجهز به طولياب ليزري بدون نياز به برچسب تيپ باشد.

استفاده از توتال استيشن لايكا با دقت زاویه ای یک ثانیه معمولاً در كارگاههاي عمرانی نياز به داشتن نورداخلي و رتيكول نوراني در دوربين ضروري است. در كاگاههاي بجز تونل نياز به داشتن فاصله ياب ليزري ضروري نمي باشد و در صورتي كه از ميني منشور استفاده شود مي توان به دقت بهتري رسيد. همچنين در نقشه برداري صنعتي براي تنظيمات ارتفاعي معمولاً از متر بجاي شاخص استفاده مي شود.

در كارهاي صنعتي و تونل جهت ايستگاه گذاري مي بايست از پيلار نقشه برداري استفاده شود تا عمليات استقرار دوربين و توجيه آن با كمترين خطاي ممكن انجام گيرد و ديگر نيازي به سه پايه نمي باشد. بطور كلي در نقشه برداري صنعتي و كارگاهي ايجاد نقاط رفرنس به انجام عمليات با دقت و سهولت بيشتر كمك مي كند كه در صورت نياز مي بايست اين نقاط توسط نقشه بردار ايجاد گردد.

محل استقرار اكيپ نقشه برداري كارگاهي:

معمولاً اكيپ هاي نقشه برداري كارگاهي و صنعتي در محلي نزديك به محل انجام عمليات نصب و اجرا در كارگاه مستقر مي باشند تا بتوانند نظارت مستمر در كار داشته باشند و از هر گونه خطاي اكيپ هاي نصاب و اجرايي جلوگيري كنند.
نكته مهم : اكيپ نقشه برداري كارگاهي و صنعتي مي بايست از زمان اجراي نقاط و انجام تنظيمات تا زمان اتمام جوشكاري ، بتن ريزي و يا بستن پيچ و مهره ها نظارت مستمر بر كار داشته باشند تا احياناً نقاط پياده شده ، توسط اكيپ هاي اجرايي جابجا نشده و يا از بين نرود.

در يك كار كارگاهي نتيجه نهايي كار بسيار مهم مي باشد لذا در صورتي كه اكيپ نقشه برداري كار خود را با دقت عالي انجام دهد ولي در اثر عدم نظارت بر كار ، نتيجه كار اكيپ اجرايي مناسب نباشد و نياز به اصلاح و دوباره كاري باشد ، تمام زحمات انجام شده از بين مي رود و نقشه بردار نيز در اين كار مسئول مي باشد.

گزارش كار و نتايج پياده سازي ها و تنظيمات :

پس از پايان هر عمليات نقشه برداري كارگاهي و صنعتي مي بايست مسئول اكيپ نقشه برداري اقدام به تهيه گزارش و ارائه به مسئول مربوطه بنمايد. اين گزارش بايد شامل شرح امور انجام شده و مدت زمان انجام عمليات ، اطلاعات و نقشه هاي اوليه ، اطلاعات و كروكي نقاط پياده شده و تنظيمات انجام شده باشد كه بهتر است در جداول و با فرمت مناسب تهيه گردد كه در نهايت به تاييد دستگاه مشاور و كارفرما برسد. و جزء اسناد پروژه و مدارك As Built حفظ کردد.

چك كردن عمليات نقشه برداري :

اكيپ نقشه برداري مي بايست پس از پياده سازي نقاط و انجام تنظيمات كه معمولاً با دوربين انجام مي گيرد، نقاط مشخصي را كه توسط سرپرست تيم مشخص مي شود ، بعنوان مثال بكمك متركشي (يا عمليات مشابه) چك كند تا صحت عمليات انجام شده تاييد گردد. به اين عمل اصطلاحاً Cross Check يا Double Check گفته مي شود كه بايد پس از اتمام هر مرحله از كار انجام گيرد.

اطلاعات اوليه :

در نقشه برداري كارگاهي و صنعتي مختصات ها بكمك نقشه هاي مصوب جهت اجرا ، استخراج مي شوند و در موارد صنعتي معمولاً نياز به نقشه هاي شاپ و سه بعدي نيز مي باشد.

هنگام استخراج مختصات بايد به جزئيات اجرايي دقت بسيار شود و محاسبات به دقت چندين بار چك شود . معمولا جهت استخراج مختصات هم به نقشه هاي معماري و هم به نقشه هاي سازه اي نياز مي باشد. بعنوان مثال يك ديوار حائل كه در نقشه هاي معماري وجود دارد ، پاشنه فونداسيون آن بايد بايد در نقشه هاي سازه اي ديده شود و سپس با محاسبات مناسب محل خاكبرداري گچ ريزي مي گردد.

عوامل اصلي در نقشه برداري صنعتي چیست؟

محور Axe:

جهت پياده سازي ديوارها ، تونلها ، كانالها ، فونداسيونها ، و موارد مشابه مي بايست محور مركزي پياده سازي شود . اينكار به كمك استخراج مختصات از نقشه هاي اجرايي و پياده كردن نقاط ابتدا و انتها و يا بكمك برنامه هاي موجود در توتال استيشن ها قابل اجرا مي باشد.

در تونلها پياده كردن محور تونل بكمك نور ليزر مشخص مي شود، علت استفاده از نور ليزر تاريكي داخل تونل و همچنين خطر نزديك شدن به جبهه حفاري است كه توسط دستگاه حفار در حال كندن مي باشد. لذا از فاصله مناسب با انداختن نور ليزر محل حفاري مشخص مي شود.

تراز ارتفاعي  Elevation:

كدهاي ارتفاعي معمولا از تركيپ نقشه هاي معماري ، سازه اي و تاسيساتي بدست مي آيند كه جهت بتن ريزي ها، تير ريزي ها ، شيب بندي ، آرماتوربندي داخل شمع هاي درجا ، بيس پليت ها و … استفاده مي شود.

بعنوان مثال براي بتن ريزي ها معمولا ميله هايي با طول مناسب در محل بتن ريزي با فواصل معين جوش داده مي شود و سپس اكيپ نقشه برداري اقدام به پياده كردن ارتفاع بتن ريزي روي اين ميله ها مي نمايد. به كمك چسب سفيد كاغذي ارتفاع زده شده روي ميله ها مشخص مي گردد.

سپس با بستن ريسمان روي نوارها قبل از بتن ريزي ، اكيپ بتن ريزي مي تواند با دقت با توجه به ريسمان هاي بسته شده عمل ماله كشي را انجام دهد. در تير ريزي ها تراز ارتفاعي نصب تيرها در هر دو طرف تير مي بايست توسط اكيپ نقشه برداري كنترل و در صورت لزوم تنظيمات لازم انجام گيرد.
در كارهاي صنعتي براي كنترل هاي ارتفاعي از بنچ ماركهاي ارتفاعي استفاده مي شود و سعي ميشود اين نقاط به دور از دسترس و آسيب تا پايان كار حفظ گردد.

شاقول بودن و تراز بودن :

شاقول بودن ستونها يكي از مهمترين عمليات هاي مورد نياز در كارگاهها مي باشد و داراي اهميت فراوان از نظر سازه اي مي باشد. تلرانس شاقولي ستونها l/1000 مي باشد كه در ستونهاي فلزي مستقيماً اعمال مي شود و در ستونهاي بتني بكمك شاقول بودن قالب ستون ، تنظيم مي شود.

بايد دقت شود كه با رعايت تمهيدات لازم شاقولي قالب ستون هنگام بتن ريزي بهم نخورد. عمليات تنظيم شاقولي ستونها را مي توان بكمك دو دوربين در دو جهت عمود بر هم روي ستون ، كنترل نمود و يا با استفاده از يك دوربين توتال استيشن مجهز به طولياب ليزري از يك جهت كنترل نمود. تراز بودن المانهاي سازه اي نيز توسط كنترل كد ارتفاعي دو طرف آنها انجام مي گيرد.

كنترل شاقولي سازه هاي بلند اعم از فولادي يا بتني يكي از وظايف اصلي اكيپ نقشه برداري مي باشد. از اينرو مي بايست روشهاي درست و با كمترين خطاي ممكن بكار گرفته شود.

در سازه هاي بتني با قالب بندي معمولي بكمك كنترل شاقولي قالب بندي ، در سازه هاي بتني با قالب لغزنده بكمك كنترل راهبري قالب به كمك تارگت ها و شاقول ليزري و يا ZL,NL و در سازه هاي فولادي با طراحي روشهاي كنترل نقشه برداري خاص عمل مي شود.

دوران و زواياي قطعات :

در نقشه برداری صنعتي ، گاهي نياز است كه المانهايي مانند ستونها علاوه بر شاقول بودن داراي زاويه خاصي نيز نسبت به يكديگر باشند ، به همين جهت بايد با در نظر گرفتن تدابير خاصي جهت كنترل المانها، و با كمك نقشه هاي شاپ و سه بعدي و تعريف سيستم هاي مختصات محلي و خاص پروژه ، تنظيمات انجام گيرد.

براي تنظيم زوايا لازم است كه نقاط مشخصي از سازه قبل از شروع نصب علامت گذاري شود تا پس از شروع عمليات نصب اين نقاط كه مختصات آنها تعيين شده است، براي تنظيمات استفاده شود.
نكته قابل ذكر اينست كه بايد دقت شود نقاطي كه بروي سازه علامت گذاري مي شوند پس از شروع عمليات نصب نيز ديد كافي به اين نقاط وجود داشته باشد.( با توجه به محل استقرار دوربين و ماشين آلات)

در بعضي از مواقع لازم است كه يك ستون قائم نباشد و زاويه خاصي نسبت به امتداد قائم در يك جهت و گاهي در دو جهت داشته باشد. نمونه اين ستونها مي توان به X_Leg هاي بكار رفته در نيروگاههاي حرارتي و يا بطورخاص X_Leg هاي دور لابي برج ميلاد تهران اشاره كرد.

در آنها ستونها مي بايست در دو جهت داراي زواياي خاصي باشند. براي اينگونه تنظيمات لازم است كه روي ستون يكسري نقاط مشخص در بالا و پايين علامت گذاري گردد، هنگامي كه جرثقيل اقدام به بلند كردن ستون مي نمايد.

اكيپ نقشه برداري صنعتی بايد در محل حاضر بوده و ابتدا پاي ستون را تنظيم نمايند و در محل مشخص شده قبلي قرار دهند سپس با ثابت نمودن پاي ستون بصورت موقتي ، بالاي ستون را تنظيم نمايند. در اين حالت است كه اعداد ارائه شده توسط اكيپ نقشه برداري به اكيپ اجرا نقش بسيار مهمي در تنظيم ستونها داشته كليه مسئوليتهاي مربوطه را بعهده اكيپ نقشه برداري مي گذارد.

برداشت هاي كنترل ابعادي قطعات :

يكي از مهمترين وظايف اكيپ نقشه برداري كنترل هاي ابعادي قطعات پيش از نصب در موقعيت و هنگام ساخت و پيش مونتاژ مي باشد. زيرا عدم پيش مونتاژ و ساخت صحيح قطعات صنعتي در كارخانه باعث ايجاد خطاهاي زمان اجرا مي باشد.

در اين صورت ممكن است تنظيمات حين اجراي سازه بدرستي امكان پذير نباشد. بعنوان مثال در صورتي كه در يك تير واسطه طول كمتر از حد مجاز باشد در محل اتصال گپ بوجود مي آيد و در صورت ازدياد طول تير در جاي خود قرار نمي گيرد و نياز به برشكاري در محل و حين اجرا مي باشد كه وقت گير بوده و دقتاجرا را از بين مي برد.

به همين علت اكيپ نقشه بردار بايد قطعات را قبل از اجرا كنترل نموده و مغايرت ها را اعلام نمايند تا در صورت امكان نسبت به اصلاح آنها اقدام شود و در صورتي كه امكان اصلاح وجود ندارد تدابير خاصي در مونتاژ پيش بيني گردد.

علامت گذاري نقاط مناسب جهت انجام تنظيمات (Marking) :

سرپرست اكيپ نقشه برداري بايد قبل از شروع تنظيمات اقدام به طراحي نقاط كنترل با توجه به در نظر گرفتن كليه جوانب اجرا بنمايد و با توجه به نقشه هاي شاپ و 3 بعدي تهيه شده نقاط مناسبي را روي سازه پيدا كند تا حين اجرا بتوانند به راحتي به اين نقاط دسترسي داشته و تنظيمات را انجام دهد.

براي اينكار مختصات اين نقاط از قبل استخراج مي شود و حين عمليات مونتاژ با تكرار چندين مرحله تنظيمات ، اقدام به قرار دادن نقاط سازه در موقعيت تئوري خود مي نمايد. بعنوان نمونه اين نقاط مي توان نقاط وسط مقطع ستونها ، وسط بال تيرها، محل اتصال گره ها و … نام برد.

مكانيزم هاي تنظيم :

مكانيزم هاي تنظيم مجموعه ابزار و وسايلي مي باشند كه براي انجام تنظيمات قطعات مونتاژي استفاده مي شوند . در صورتي كه قطعات به اندازه كافي سنگين باشند كه براي جابجايي آنها نياز به ابزارهايي مانند جك ، تيفور و يا … باشد مي بايست مكانيزم تنظيمات با جهات تنظيمات نقشه برداري هماهنگ باشد. بعنوان مثال يك جك در جهت X ، يك جك در جهت Y و يكي در جهت Z نيروهايي را به نقاط مشخصي از سازه اعمال نمايد تا بتوان تنظيمات مورد نياز را بر سازه اعمال نمود.

خطا X,Y,Z در توجیه توتال استیشن:

جابجایی دوربین، داشتن چندین استقرار و همچنین انتقال مختصات یک امر اجتناب ناپذیر در پروژه است. خیلی کم پیش می آید که ما فقط یا یک استقرار دوربین، کلیه نقاط را برداشت کنیم.

از طرفی جابجایی و انتقال مختصات در پروژه با ایستگاه زدن امکان پذیر می باشد که این امر باعث انتقال خطا در کل پروژه می گردد. باید به عنوان نقشه بردار در مورد خطاها اطلاعاتی داشته باشیم.

چه میزان خطا در توجیه دوربین در پارمتر X,Y,H قابل قبول است ؟

این خطا ها به همه نقاط برداشتی ما تاثیر خواهد داشت . در دوربین دو پارمتر فاصله و زاویه با دقت خاصی برداشت می گردد که بسته به نوع دوربین میزان دقت متفاوت خواهد بود

دو روش توجیه مختصاتی و ترفیع در دوربین نقشه برداری وجود دارد. در هر روش خطاهایی وجود خواهد داشت. در توجیه به روش مختصاتی بعد از توجیه دوربین ( بر روی نقطه K1 مستقر شده و به نقطه K2 نشانه روی می کنیم)، مختصات ایستگاه نشانه روی را دوباره برداشت میکنیم و میزان اختلاف دو مختصات ایستگاه نشانه روی نشاندهنده خطا در سه پارمتر X,Y,H می باشد.

اگر از روش ترفیع جهت توجیه دوربین استفاده گردد، خود دوربین بعد از توجیه، میزان خطا در سه پارمتر X,Y,H, را به ما نشان می دهد.

 مثال:

فرض کنید از دوربین نقشه برداری استفاده می کنیم که دقت قرائت زاویه ای 7 ثانیه و دقت اندازه گیری طول 2 میلیمتر می باشد. در توجیه دوربین خطای ایستگاه در X,Y,Z, و آزیموت به ترتیب 4 , 5 , 6 میلیمتر و 30 ثانیه می باشد. همچنین بیشترین طولی که با دوربین در هر ایستگاه خوانده می شود 1000 متر است.

اگر خطای توجیه دوربین زیر 5میلمتر باشد می توان فرمول بالا را به حالت زیر ساده کرد. در فرمول بالا L برحسب متر و بزرگترین طولی است که از دوربین تا رفلکتور در منطقه وجود دارد و زاویه بر حسب رادیان محاسبه می شود.

 دقت توجیه 4,5,6 و 30 ثانیه قابل قبول است ؟

با بررسی خطا های بالا مشخص میگردد که برای نقطه ای در فاصله 1000 متری از دوربین در زمینه X, Y به ترتیب 3.5 سانتی متر خطا ایجاد می کند. اگر این خطا بسته به دقت خواسته شده در پروژه قابل قبول باشد می توان توجیه را قبول کرد و با آن دوربین برداشت را ادامه داد.

حال اگر قابل قبول نباشد دو راهکار وجود دارد:

1- دوربین را با یک دوربین دقیقتر تعویض کنیم

2- باید فاصله نقاط برداشتی تا دوربین را کاهش داد ( در مثال کمتر از 300 ) و بعد در صورت نیاز از انتقال ایستگاه استفاده شود. لازم به ذکر است که ما در فرمول های بالا به دلیل دقت بالایی که دوربین های نقشه برداری در اندازه گیری طول در فاصله 1000 متری دارد، از خطای طول صرفه نظر کرده ایم.

همچنین این فرمول ها یک دید کلی در مورد خطا می دهد و از خطاهای دیگر صرفه نظر شده است. به صورت تجربی اگر دقت توجیه دوربین زیر 5 میلی متر در X, Y,Z باشد و فاصله برداشت نهایتا 500 متر باشد، دقت برداشت در اکثر کارهای نقشه برداری کارگاهی و شهری مناسب و قابل قبول می باشد.

تجربیات کارگاهی -نقشه ازبیلت صنعتی

تهیه ی نقشه ازبیلت یا چون ساخت که از خدمات نقشه برداری پس از احداث ساختمان و سازه می باشد. از لحاظ فني يعني نقشه وضعیت موجود و اينكه پس از اجراي يك مرحله از پروژه ،شما با توجه به نیاز پیمانکار و با داشتن گزارشات متريال مصرفي و نقشه هاي مربوطه كل عمليات انجام شده را به صورت يك نقشه ساختمانی در آوريد.

كاربرد آن جهت تعميرات احتمالي و رفع خطاهای اجرایی سازه برای مرحله بعد است زیرا هیچ وقت سازه همانگونه که شما می خواهید اجرا نمی شود. جهت تهیه ی صورتجلسات نقشه هایی که در اجرای آنها تغییراتی صورت گرفته برداشت مشترک با نظارت صورت می گیرد. شاخه باستان شناسی نیز جهت مرمت و نگهداری آثار باستانی یکی ازمصرف کنندگان این گونه خدمات نقشه برداری می باشد.

آماده سازی شبکه نقشه برداری و انتخاب ابزار مناسب جهت تهیه ازبیلت دقیق بستگی به موقعیت و نوع پروژه و تجربه قبلی نقشه بردار در پروژه های مشابه دارد.

به طور مثال در یک پروژه ی صنعتی که هدف استقرار سازه بر روی یک سطح تراز می باشد ،برداشت ارتفاعی بسیار ساده با دوربین نیوو بر روی سازه انجام گرفته و پس از ارائه به مهندس اجرا با استفاده از ساب سنگی خطای ارتفاعی بتن کف بر طرف می شود.
در سایر برداشتها ازابزارهای مناسب که بسته به پیچیدگی طرح دارد،نظیر دوربینهای متریک دیجیتال، اسکنرهای لیزری ،مجموعه توتال استیشن و با کمک ابزار های دقیق مستند نگاری نظیر سیستمهای فوتوگرامتری برد کوتاه و یا تجهیزات دقیق نقشه برداری دیگر صورت میپذیرد.

کاربردهای کلی نقشه ازبیلت:

نقشه برداری میکروژئودزی جهت کنترل تغییرات سازه های حساس مانند سد در طول مرحله بهره برداری و نگهداری تهیه نقشه ازبیلت ستونها و دیوار های حایل به منظور چگونگی بررسی وضعیت سازه از نظر نشست ویا پیچش و شاغولی.

انتخاب روشهای مناسب تقویت سازه و در صورت امکان رفع خطاها
تهیه پلان نمای یک ساختمان جهت اجرای نمای جدید و یا بازسازی نمای موجود که جدیداً باب شده است وپروژه های بازسازی تاسیسات الکتریکی و محل خروجی و ورودی های لوله های تاسیساتی و سایر اجزای ساختمانی نظیر حفرات کانالهای آب و سرویسهای بهداشتی.

مستند سازی میراث فرهنگی وآثار تاریخی و ملی و تهیه طرح های حفاظت، مرمت، احیاء، ساماندهی بنا ها، محوطه ها و بافتهای تاریخی – فرهنگی.

در پایان باید گفت که مهندسان نقشه بردار در پروژه های عمرانی و ساختمانی باید دید کاملی از مراحل این پروژه ها و اصطلاحات مهندسی عمران و نقشه خوانی ساختمانی داشته باشند.

تا بتوانند با خلاقیت خود بهترین روشهای ارائه خدمات نقشه برداری مرتبط با درخواست کارفرما را انتخاب کنند، کما اینکه آموزش صحیح نقشه برداری ساختمانی باید در الویت دغدغه های جامعه نقشه برداران باشد تا این قشر از جامعه مهندسی کشور بتواند کلیه منافع و نیازهای صنعت ساختمان را با ارائه خدمات مطلوب جلب کند.

تجربیات کارگاهی-استارت نقشه برداری پروژه عمرانی

پس از انتخاب پیمانکار اولین قدم تحویل زمین می باشد که طی آن نقاط مبنای نقشه برداری نیز به پیمانکار تحویل داده شده و با حضور نمایندگان کارفرما،مشاور،نظارت مقیم و سرپرست کارگاه پیمانکار صورتجلسه می شود.

این ایستگاهها همان نقاطی می باشند که در مرحله ی مطالعات، برداشتهای نقشه برداری با اتکا بر آن صورت گرفته و از اینجا به بعد پیمانکار موظف به تثبیت و نگهداری از این نقاط تا مرحله ی تحویل و کنترل نهایی پروژه می باشد.

پس از تحویل نقاط مبنا، اولین گروه از نیروهای پیمانکار و نظارت که وارد کارگاه می شوند مهندسین نقشه بردار می باشند که در اولین قدم، با انجام پیمایش و عملیات ترازیابی این نقاط که مبنای پروژه می باشند، قرائت و کنترل می شوند که در بسیاری از موارد مشاهده می شود که این نقاط دارای مقداری خطا می باشند که با معیار قرار دادن 2 نقطه ، مختصات سایر نقاط سرشکن می شود وهمچنین نقاط کمکی جهت تسلط کافی بر پروژه ایجاد و تثبیت می شوند.

از آن جایی که نقشه های برداشت شده جهت مطالعات تمامی نیازهای ما را بر طرف نمی کنند، قبل از شروع هرگونه عملیات اجرایی و تغییر در شکل منطقه،شروع به برداشت توپوگرافی عوارض موجود در پروژه می نماییم(چنانچه پروژه ی ما مسیر است اقدام به تهیه نقشه توپوگرافی بزرگ مقیاس و به عرض کافی در دو طرف مسیر می نماییم.) که نقشه ی تهیه شده باید به تایید دستگاه نظارت برسد.

در مرحله ی بعدی اقدام به پیاده سازی نقشه های اجرایی می کنیم که اکثراً با مشکلاتی از قبیل خطا در نقشه ها و در پروژه های مسیر با برخورد با معارضین مختلف از قبیل خطوط انتقال آب وگازو.. مواجه می شویم که در مرحله ی مطالعات دیده نشده اند و می بایستی قبل از شروع هرگونه عملیاتی به صورت کتبی به اطلاع دستگاه نظارت برسد. در پایان توصیه می شود که از آنجایی که در کار نقشه برداری ما با دیتاها و نقشه ها سروکار داریم،می بایستی کلیه ی اطلاعات به صورت مناسبی بایگانی شده و تا انتهای پروژه نگهداری شوند.

خطاي واقعي و خطاي ظاهري:

هرگاه مشاهده اي را با مقدار واقعي بسنجيم به آن خطاي واقعي و هرگاه مشاهده اي را با مقدار متوسط بسنجيم به آن خطاي ظاهري ميگويند,يعني اختلاف هر مشاهده از مقدار واقعي را خطاي واقعي و اختلاف هر مشاهده از مقدار ميانگين را خطاي ظاهري گويند.

تعريف خطا :
اختلاف بين كميت اندازه گيري شده با مقدار واقعي آن كميت را خطا گويند . معمولا مقدار خطا كوچك است . چنانچه مقدار خطا از حد معيني(خطاي ماكزيمم ) بيشتر شود آن را اشتياه گويند.

تعريف اشتباه در نقشه برداری :

اشتباه از فراموشي يا عدم مهارت نقشه برداري ناشي مي شود به عنوان مثال در موقع اندازه گيري طولي در قرائت دوربين اشتباه شود. به علت اينكه مقدار اشتباه بزرگ است مي توان با كنترب مشاهدات به آساني اشتباه را تشخيص داده و حذف نمود . اين ايراد عموما در اثر اشتباه اپراتور يا خراب بودن دستگاه بوجود مي آيد و معمولا غير قابل صرف نظر كردن است.

چگونه اشتباهات را متوجه شويم :

– تكرار اندازه گيري
– كنترل با يك مدل رياضي

خطاي سيستماتيك يا تدريجي :

به خطاهايي كه داراي مقدار معين و مشخص بوده در يك جهت و با هم جمع شوند ( خطرناكترين خطا در نقشه برداري ) خطاي سيستماتيك گويند . اين خطا ها معمولا از يك قانون فيزيكي يا رياضي پيروي مي كنند در نتيجه مي توان اين خطا را محاسبه و حذف نمود . اكثر اين خطا ها ناشي از نقص وسايل اندازه گيري مي باشند . مثلا زماني كه تنظيمات دوربين ايراد داشته باشد و يا يك متر كمتر از مقدار واقعي باشد.

خطاي اتفاقي يا تصادفي :

اين نوع خطا ناشي از عدم تمركز نقشه بردار مي باشد و گاهي كم شونده و گاهي كم شونده هستند . اين خطا ها داراي جهت و اندازه نمي باشند و مقدار آنها ممكن است كوچك يا بزرگ باشند.

عواملي شامل ايرادات دستگاهي و يا عوامل آب و هوايي سبب پيدايش اين خطا ها مي شود . بخاطر ماهيت اتفاقي بودن اين خطاها از قواعد آمار و احتمالات استفاده مي شود زيرا قابل بيان با يك رابطه رياضي يا فيزيكي نمي باشند و تحت شرايط يكسان اندازه گيري ممكن است يكسان نباشند .

منابع خطاها :

–  انساني : معمولا در اثر بي توجهي به اصول نقشه برداري به وجود مي آيند كه مستقيما به ضعيف بودن نقشه بردار و عدم تسلط وي بر امور مربوطه مي باشد .
–  طبيعي : خطاهاي ناشي ازعوامل طبيعي شامل ( وزش باد – كرويت زمين – رطوبت – فشار – انكسار – درجه حرارت و . . .
– دستگاهي : هر دستگاه نقشه برداري دقت محدودي داشته و همچنين به علت كاركرد دقت آن نيز كمتر مي شود و در نتيجه باعث بروز خطا مي شود.

مثالهايي در اين رابطه شامل :
– تراز نبودن دوربين نقشه برداري
– خطاي پارالاكس دوربين
– انحنا پيدا نمودن شاخص
– خطاي كليماسيون
لازم به ذكر است قبل از استفاده از دوربين نقشه برداري بايد از كاليبره بودن آن اطمينان حاصل نماييم .

پياده سازي بهينه فنداسيون و بيس پليت:

زمانی که بتن مگر ریخته شد و زیر فنداسیون آماده شد قبل از آرماتور گذاری نقاط آکس بیس پلیت رو را پیاده وعلامت گذاری نمایید. همزمان چهار گوش فنداسیون را روی بتن مگر با برنامه رفرنس لاین با میخ فولادی یا با غلط گیر علامت بزنید.
پس از آرماتور بندی و قالب بندی فنداسیونها ، زمانی که قالب فیکس شد روی قالب در هر 4 طرف امتداد آکس بیس پلیت یا بیس پلیتهای دیگر در آن فنداسیون با غلط گیر علامت گذاری نمایید.

ارتفاع سطح تراز بیس پلیت یا زیر گروت را روی 4 طرف قالب با غلط گیر بر حسب میلیمتربنویسید
مثلا روی قالب در سمت جنوبی 2 سانت بالاتر است شما عدد -20را درج کنید ودر در سمت شمالی 2.5 سانت بالاتر است شما عدد-25 را درج کنید و درسمت شرقی 3 میلیمتر پایین تر است شما+3 را درج کنید.

با این روشها از همان ابتدا آرماتور بند با توجه به نقطه روی مگر محل بیس پلیت را تشخیص داده و آنرا در محل قرار میدهد دوم با مشخص شدن چهار وجه ریسمان کشی می نماید هم ارتفاع و هم در محور قرارگرفتن بیس پلیت کنترل می شود.

چرخش بیس پلیت نیز اتفاق نمی افتد شاید فکر کنید اینکار به زمان زیادی نیاز دارد نه اینطور نیست. هنگامی کلافه میشوید که بیس پلیت سر جاش جور نمیشه و توی آرماتورها گیر میکند.

اما با روشی که عرض کردم قبل از ورود شما برای چک نهایی به هر درد سری که باشه بیس پلیت تنظیم شده است حال کافیه شما با چک کردن در حد سانت یا چند میلیمتر جابجایی که ممکن است نیاز شود کار را به پایان برسانید. اگر دقت بالاتری درحد تلرانس یک یا دو میلیمتر لازم باشد باید مساوی با روی قالب در هر چهار سمت نبشی جوش داده شود و کنترل بیشتری اعمال گردد.

روش صحیح استقرار سه پایه

اگر روی زمین دایره ای فرضی داشته باشیم محور سه پایه که برابر با محور دوربین نیز هست در وسط این دایره قرارگیرد پایه ها بایستی دایره را به سه قسمت مساوی تقسیم کند (60 درجه) ارتفاع سه مایه با استقراردوربین نیز باید مناسب با قد شما باشد . ابتدا سعی کنید پایه ها را قبل از سوار نمودن دوربین روی زمین محکم کنید به طوری که سه پایه نسبتا تراز باشد آنگاه دوربین را درحالی که پیج های ترابراگ در حالت وسط تنظیم شده(یعنی یک پیچ زیاد باز نباشد و پیچ دیگر زیاد بسته)بر سه پایه سوار نمایید.

حال  تراز نمودن دوربین درحالت فری استیشن (استقرار دوربین خارج از ایستگاه) از پیچ های ترابراگ  استفاده کنید،اگر اینکار را چندین بار تکرار کنید دیگر میزان ارتفاع سه پایه بدست می آید.

هرگاه بعد از سوار نمودن دوربین خواستید سه پایه ها را در زمین محکم کنید ابتدا پبچ سه پایه را کاملا شل نمایید آنگاه اقدام به فشردن پدال سه پایه نمایید تا به دوربین ضربه وارد نشود. اگر زمین بر اثر سرما یخ زده باشد به مرور یخ زیر پایه آب خواهد شد و باعث خارج شدن دوربین از تراز خواهد شد

اگر در یخبندان زیاد از دوربین استفاده میکنید بهتر است زیر هر پایه صفحه فلزی بگذارید بطوری که روی صفحه برای درگیری پایه یک مهره جوش دهید و زیر صفحه چند سیخ خیلی کوتاه جوش دهید

همیشه قبل از تراز نمودن دوربین برای مدت کوتاهی صبرکنید تا دمای سه پایه و دوربین با دمای محیط برابر شود آنگاه اقدام به تراز دوربین نمایید . پیچ های سه پایه باید قدری محکم باشد که سه پایه با فشار کمی از هم باز شود شل بودن باعث خارج شدن از تراز خواهد شد در هنگام باد شدید سه پایه را کوتاه تر گذاشته و پایه پشت مخالف جهت باد قرار گیرد. با سنگ لاشه نیز می توان اطراف پایه ها را پوشاند.

کنترل شاغولی و پیچش ستون های غیر استوانه ای

روش اول:

قبل از استوار نمودن ستون چند قسمت در روی یکی از وجه ها با متر یا خط کش آکس ستون را علامت بزنید و قسمتی از طرفین را اندازه گذاری کنید البته اولین علامت حدود 30 سانتی در پای ستون باشد دوربین را در مقابل ستون استقرار نموده و و تار را روی علامتی که قبلا در آکس ستون گذاشتید قرار دهید و با استفاده از لیزر یا تی پ فاصله  را خوانده و فاصله افق را یادداشت نمایید . حال تلسکوپ را به سمت بالا حرکت داده اگر ستون شاغولی و بدون پیچش باشد باید تار روی علامت آ کس بیفتد و فاصله افق در این محل  نیز برابر با اولین فاصله در پایین ترین قرائت باشد در غیر این صورت ستون  ناشاغول است یا پیچش دارد

روش دوم :

دوربین را حدود موازات ستون قرار دهید و تار را به لبه پایه ستون انداخته و بالا حرکت دهید اگر فاصله کم و زیاد شد ستون نا شاغول و یا پیچش دارد

روش سوم :

استفاده از مختصات است

در برنامه رفرنس لاین مرکز ستونهای هم محور  را وارد کنید و با مشخص شدن طول و عرض ستونها دلتا لاین و دلتا آفست را کنترل نمایید البته برای اینکه خطای توجیه شدن دوربین در آن دخیل نشود در پای ستون مقدار دلتا لاین و دلتا اچ هر چه شد تا بالای ستون همسان باید یکی باشد

بنابراین تغییرات در مقدار دلتا لاین و آفست نشانگر پیچش یا  ناشاغولی ستون است در مورد ستونهای استوانه ای پیشتر توضیح داده شده از برنامه تای دیستنس استفاده کنید  مقدار روا داری مجاز در ناشاغولی ستون  H/1000 است که در آن H ارتفاع ستون می باشد اما اگر ناشاغولی طبقه به طبقه کنترل شود می بایست بیش از 2/5 سانتی متر بیشتر نباشد، رجوع به مبحث دهم مقررات ملی ساختمان مقدار رواداری.

بالا بردن دقت توجیه دوربین هنگام استفاده از فری استیشن

میدانید که هرچه فاصله ما از ایستگاه زیاد تر باشد دقت در  تنظیم زاویه بالاتر می رود و اما دقت در طول پایین تر می آید، بنابراین برای بهترین استفاده از این قانون هرگاه یکی از  ایستگاهای شما فاصله زیادی دارد از این روش استفاده کنید.

دوربین را به سمت ایستگاه دور نشانه روی کنید بدون زدن  کلیدهای ALL و Dist فقط کلید REC را بفشارید و برای ایستگاه نزدیک  دوم کلید ALL را بفشارید  بدین ترتیب دوربین شما توجیه خواهد شد و اگر دوباره پس از توجیه ایستگاه اولی را بخوانید خواهید دید که مختصات آن یکی خواهد شد  اگر قادر به قرائت نقطه اول نبودید مثلا رفلکتور روی آن نبود برای جلوگیری از اشتباه و ایجاد چرخش در مختصات  در این مواقع سعی کنید حداقل از سه ایستگاه  استفاده کنید.

نکات مهم راجع به نقشه برداری تونل

از آنجا که وقتی پای نقشه برداری به میان می آید مفهوم دقت دربرداشت، اندازه گیری و اجرای نقشه با جزییات آن در محیط را دارد در مورد تونل به دلیل حساسیت عملیات اجرای نقشه ،هزینه بالای اجرای تونل و با توجه به برخی محدودیت ها در نقشه برداری از یک طرف و عدم جبران اشتباه ویا سنگینی هزینه جبران اشتباه از طرف دیگر نیاز به داشتن تجربه کافی و تخصص در نقشه برداری تونل می باشد.

آنچه در نقشه برداری یک تونل نیاز است  انتقال امتداد و شیب است  و به صورت خلاصه عملیات نقشه برداری بدین شرح می باشد :

– وجود 2 یا چند ایستگاه (پیلار) در دهانه های ورودی و 2 یا چند ایستگاه در دهانه های خروجی  که با دقت زیاد توسطgps  رقوم گذاری شده باشند

– عملیات پیمایش زمینی با دوربین توتال  با در نظر گرفتن استانداردهای لازم جهت کنترل نقاطgps  با اعمال اسکیل فاکتور همراه با محک دقت نقشه برداری خودتان

– استفاده از دوربینهای لیزردار و تا حد امکان با دقت بالا

– مشخص نمودن دهانه ها و علامت گذاری سرترانشه ها با توجه به نقشه پرتال ورودی و خروجی

– آگاهی کامل از نقشه پلان و مقطع تونل با تمام لایه های پیش بینی شده و ترسیم آن در اتوکد جهت تمرین و اندازه گیری توسط خودتان

– ترسیم شکل هندسی حفاری تونل (خط کنتور )در سینه کار پس از آمادگی پرتال

– در صورت نیاز علامت گذاری آرایش راک بولت های پرتال جهت تحکیمات لازم که عموما آرایشها به شکل مثلثی هستند

– علامت گذاری آرایش چالهای آتشباری در سینه کار داخل محدوده خط کنتور

– توجه به ضخامت لاینیگ)بتن( لایه یا لایه های شاتکریک مسلح یا غیر مسلح   در صورت لزوم قابگذاری(لتیس) اعمال ضخامت

– ایجاد ایستگاههای دیواری که قابلیت سوار شدن دوربین را دارند در فواصل لازم که از قبل روی نقشه پیش بینی کرده اید

– با ادامه پیشروی انتقال ایستگاه با پیمایش به داخل تونل و انتقال ارتفاع با دوربین نیو به صورت رفت و برگشت به همراه مهندس نقشه بردار نظارت

– کنترل کسر حفاری انجام شده در تونل بر اساس نقشه

– در صورت قابگذاری برداشت قاب

– پس از آمادگی سطح حفاری برداشت مشترک سطح مقطع  با فواصل از پیش تعیین شده

– محاسبه احجام

چند نکته در ترازیابی

-ابتدا قبل از انجام تراز یابی دوربین کالیبره شود ویا به صورت صحرایی خطای کلیماسون دستگاه را برطرف کنیم

-از شاخصی استفاده کنیم که نو و خوانا باشد و همچنین از تراز نبشی مناسب

-در باد و آفتاب شدید کار نکنیم فاصله دهانه ها را مساوی انتخاب کنیم که خطای کلیماسیون و انکسار نور سرشکن شوند و این فاصله بین دوربین تا شاخص بیش از 35 متر نباشد 4(تراز یابی را حتما به صورت رفت و برگشت انجام دهیم

-نقاطی که شاخص روی آن قرار میگرد را با میخ چوبی کوبیده و بعد از آن یا قبل یک میخ آهنی یا فولادی در میخ چوبی بکوبیم تا درشاخص در یک نقطه تماس داشته باشد و به این خاطر می گویم میخ کوبی که تمام دهانه ها در رفت و برگشت مساوی و در صورت اختلاف ارتفاع بیش از مجاز بین دهانه ها در رفت و برگشت فقط آن دهانه ها کنترل شوند

_استفاده از سوکل به خاطر همین موضوع بالا توصیه نمی شود

_سعی کنید تا حد ممکن بیش از سه متر ارتفاع شاخص استفاده نکنید و هر سه تار  روی شاخص قابل قرائت باشد نکته ای که خیلی شما را در بالا بردن دقت در قرائت کمک می کند در همان حین تراز یابی تار بالا را قرائت کرده و منهای تار پایین کنید وعدد حاصله را تقسیم بر دو کنید حاصل تار وسط است و همچنین اعداد قرائت شده در هرسه تار یا همگی باید زوج باشد و یا هر سه فرد در غیر این صورت یکی از قرائتهای تار بالا یا وسط و یا پایین شما اشتباه است و یا شاخص لرزش دارد و یا دوربین از تراز خارج شده است اگر چه این روش وقت زیادی از شما میگیرد اما بعد از چندین قرائت قادرید به صورت ذهنی این محاسبه را انجام دهید و در عوض یک ترازیابی مطمئنی انجام می دهید

XS,YS,ZS  مختصات نقطه اول را وارد می کنید

XE,YE مختصات نقطه دوم را وارد کنید

SLOP  شیب طولی را وارد کنید

R  شعاع هدینگ را وارد کنید

F  ارتفاع بنچینگ یا پاتاق را وارد کنید

XP,YP,ZP  مختصات نقطه برداشتی را وارد کنید

در انتها اطلاعات دریافتی شبیه رفرنس لاین در حالت انترپوله را خواهد داد منتها کسرحفاری و یا اضافه حفاری را نیز می دهد

نقشه برداری تونل:

جهت ایستگاه های مستحاتی و ارتفاعي چه پیشنهاد هایی را میدهید؟(فرعی و اصلی)

پیمایش های باز در تونل قبل از اتصال پرتال ها چگونه کنترل میگردد؟؟و چه روشی بهترین میباشد؟

کنترل نشست و مانیتورینگ تونل چگونه صورت میگیرد؟

روش های نقشه برداری و امتداد دهی تونلهای مکانیزهTbm   چگونه صورت می پذیرد؟

روش های تهیه ازبیلت کلی تونل چگونه است؟

ایستگاههای اصلی

استفاده از ایستگاه ثابت که در دیواره تونل به طوری که دوربین روی آن استقرار یابد

ایستگاههای فرعی

استفاده از میلگرد داخل دیوار و استحکام آن با ملات ماسه سیمان  و علامت گذاری روی میلگرد با ایجاد سوراخ کوچک جهت گرفتن مینی منشور و بهتر از این روش ساخت ایستگاههایی که میله آن  همان نری ژالن منشور بزرگ  باشد.

البته استاندارد باشد و با تراشکاری و غیره ساخته نشده باشد که باعث خوردگی و در نهایت لقی منشور نگردد.

بلکه این قطعات  در فروشگاههای نقشه برداری به وفور یافت خواهد شد پیمایش باز باید با استفاده از روش زیگزاگ و زوایای کمتر از 180 انجام پذیرد و با تکرار همراه باشد اما بهتر از این روش استفاده از دو زیگزاگ  آنتی است و بستن هر دو به یک ایستگاه آخر .

کنترل نشست و مانیتورینگ

استفاده از ترازیابی دقیق در دیوارههای تونل و کنترل ماهیانه و پر کردن جدول مشاهدات

مواردی که باید در پیمایش رعایت شود

1. دوربین توتال استیشن کالیبره باشد
2. سه پایه لقی نداشته باشد
3. تراز ژالن منشور گیر صحیح عمل کند و ژالن استاندارد باشد
4. برای محل ایستگاهها از قبل بازدید میدانی صورت گرفته باشد و در محل مناسب وتا حد امکان با فواصل مساوی و حداکثر فاصله 400 متر باشد
5. زاویه بین ایستگاها نه حاد و نه زیاد منفرجه باشد، کمتر از 180 درجه باشد
6. هر ایستگاه باید به ایستگاه قبل و بعد خود دید تا حد امکان کافی داشته باشد و منظور از دید کافی این است که بتوانید نوک میخ ایستگاه را ببینید
7. نقطه ایستگاهی باید به صورت ظریف مشخص باشد یعنی اگر میلگرد است وسط میلگرد سمبه نشان شده باشد
8. در هر ایستگاه باید ژالن با پایه ژالن ثابت شده باشد یعنی همزمان باید دو ژالن و دو پایه ژالن داشته باشید در صورت استفاده از یک ژالن و پایه زمان زیادی روی یک ایستگاه خواهید ماند که با خارج شدن دوربین از تراز و تغییر تابش خورشید در دقت زاویه خوانی شما تاثیر خواهد گذاشت و نتیجه را واگذار خواهید کرد .

نحوه قرائت:

نوع زاویه را به گرادی تغییر دهید دوربین را روی ایستگاه معلوم دوم مستقر نموده و به نقطه معلوم اول در پایین ترین حد ممکن ژالن صفر صفر کنید سپس به سمت نقطه مجهول سوم چرخیده و زاویه را یادداشت کنید  زوایای قرائت به صورت ساعت گرد باشد

دوربین را کوپل کرده و روی ایستگاه سوم را مجددا قراءت کنید و یاد داشت نمایید به سمت نقطه اول چرخیده و زاویه را یاد داشت نمایید حال کوپل را تغییر داده و زاویه را به 50 گراد روی نقطه اول ببندید و به سمت نقطه سوم نشانه روی کرده و یادداشت کنید و سپس کوپل را تکرار کنید

برای بار سوم زاویه را 100

برای بار چهارم 150 گراد

برای بار پنجم 200 گراد

یکی از  دلایل این امر این است که اگر هر مرتبه صفر صفر کنید با مقدار زاویه آشنا می شوید و بر روی قراءت های بعدی شما نا خودآگاه اثر گذار خواهد بود حال یکی از زاویه های قراءت شده که پرت تر از دیگر زوایا می باشد را حذف نمایید و مابقی را میانگین بگیرید  فواصل هر ایستگاه را در حالت دایره به چپ و راست (عادی و کوپل ) بخوانید و یاد داشت کنید به طوری که برای هر دو ایستگاه 4 فاصله داشته باشید و میانگین بگیرید به یاد داشته باشید ارتفاع و دما را در اتمسفرEDM  وارد کرده باشید و فاصله خوانی EDM را نیز به حالتFind (بهترین حالت دقت) قرار داده باشید

مراحل فوق را تا انتها ادامه دهید اگر تعداد ایستگاهای شما زیاد است و فواصل طولانی هر چند ایستگاه را جدا پلیگون بندی نمایید. مراحل سر شکنی را دستی یا با نرم افزارهایی مثل سیویل تری دی و یا اکسل انجام دهید برای اطمینان از حاصل کار اگر پلگون باز است تکرار و همچنین انتقال مختصات به شیوه برداشت را فراموش نکنید در اتوکد مختصات برداشتی ایستگاهها را وارد کنید و با پلی لاین به هم وصل کنید تا در انتخاب زوایای برداشتی داخلی و خارجی دچار اشتباه نشوید.

مهندسی نقشه برداری و صنعت ساختمان

1. مراحل طراحی و مطالعاتی
2. مراحل خاکبراری و پایدارسازی
3. مراحل اجرای سازه و اسکلت

باید توجه داشت که شرایطی که در ادامه به بررسی آن می پردازیم، مختص پروژه های با مختصات بزرگ نبوده، تمام این موارد بدون توجه به بزرگی و یا کوچکی مقیاس پروژه قابل تامل است.

مراحل طراحی و مطالعاتی:

هر پروژه ای قبل از شروع دارای طرح و نقشه ای مشخص است که باید به تایید مراجع مربوطه برسد. تهیه این نقشه ها توسط طراح مستلزم داشتن اطلاعات کلی از ملک مورد نظر است که اسناد و مدارک مربوط به هر ملک این کلیات را برآورده می کنند.

اما امروزه به دلیل ارزشمندتر شدن روز افزون هر متر مربع زمین، لزوم استفاده ی بهینه از هر سانتی متر مربع از فضای در اختیار ملک بیشتر احساس می شود. یک کارشناس نقشه برداری با تهیه نقشه های دقیق از زمین موجود که حدود اربعه، زوایا، بر ملک و همچنین تراز ارتفاعی خیابان ها و کوچه های مجاور ملک در آن به دقت تعیین شده است می تواند به طراح در خلق یک طرح بهینه و درست که بیشترین استفاده را از فضای موجود می نماید، کمک کند.

مراحل خاکبراری و پایدارسازی

در هنگام گودبرداری روش های مختلفی همچون سازه ی نگهبان، نیلینگ، انکراژ و …

برای پایدارسازی وجود دارند که بسته به شرایط هر پروژه از یکی از این روش ها استفاده می شود. فارغ از اینکه کدام یک از این تکنیک ها برای این منظور مناسب تر است، مهمترین بخش مراحل اجرایی عملیات پایدارسازی، کنترل دیواره ی گود یا به عبارتی مونیتور کردن و رفتارسنجی دیواره ی گود در حین اجرای عملیات است. روال کار بدین گونه است که کارشناسان نقشه برداری با نصب یک سری شیت در نقاط مختلف دیواره ی گود و ساختمان های همجوار و ساخت چند پیلار در محدوده ی گود به ایجاد شبکه ای از نقاط قابل کنترل پرداخته و به صورت منظم در فواصل زمانی معین این نقاط را قرائت کرده مورد کنترل قرار می دهند تا اگر احیانا نشست یا هر گونه حرکتی در دیواره گود مشاهده شد، مراتب به مسئولین عملیات گودبرداری اطلاع داده شده تا از هرگونه فروریزی، رانش و یا تخریب قبل از وقوع آن جلوگیری شود و بدین ترتیب می توان با کمترین هزینه از وقوع بسیاری از صدمات جانی و مالی احتمالی پیشگیری کرد.

دیگر کاربرد نقشه برداری در مرحله ی خاکبرداری تعیین دقیق کف پروژه یا به اصطلاح تعیین کد کف مگر با توجه به کدهای تعیین شده در نقشههای معماری است که به تبع آن می توان از اضافه برداشت محدوده توسط ماشین آلات جلوگیری کرد. ناگفته پیداست که وقوع چنین اتفاقاتی کافرما را متحمل چه میزان هزینه های اضافی می نماید.

همچنین می توان جهت تعیین دقیق میزان حجم خاکبرداری و یا در صورت نیاز تعیین میزان دقیق سطح شاتکریت در پروژه هایی که از روش های پایدار سازی استفاده می کنند و همچنین کنترل صورت وضعیت ارائه شده از سوی پیمانکاران، از روش های نقشه برداری بهره برد.

مراحل اجرای سازه و اسکلت

در مرحله ساخت فونداسیون به کمک نقشه بردار می توان تمام مشخصات موجود در طرح سازه را با دقت بسیار بالا پیاده کرد. در حال حاضر روش مرسوم برای این کار استفاده از ابزار های سنتی همچون متر، ریسمان و شلنگ تراز است که ناگفته پیداست که چنین روش هایی دارای چه میزان خطا و اشتباه احتمالی خواهند بود. از آنجا که فونداسیون هر سازه ای دارای اهمیت فراوانی است، می توان با کمک گرفتن از یک نقشه بردار با تجربه و همچنین ابزار دقیق این کار از هرگونه جابجایی و پیچش در ستون ها و دیوارهای برشی پیشگیری کرده و به طور کلی تمام اجزای باربر پیشبینی شده در طرح سازه را با دقت بسیار بالایی اجرا کرد و به تبع آن از هر گونه از دست رفتن فضای مفید و قابل استفاده جلوگیری کرد. به طور مثال اگر در یک طرح سازه دو ستون با فاصله ای مشخص از هم جهت تامین دو پارکینگ طراحی شده باشند ولی در هنگام اجرا به دلیل استفاده از ابزار سنتی برای اندازه گیری ها و نبود ابزاری دقیق جهت کنترل و نظارت بر اجرای آن هر کدام از این ستون ها در هنگام ریشه گذاری فقط در حد چند سانتی متر به سمت یکدیگر متمایل شوند، این دهانه در نهایت تامین کننده ی فاصلی استاندارد پارکینگ نبوده و به هنگام اخذ مجوز پایان کار، سازنده را متحمل هزینه های هنگفت جهت جبران این اشتباه خواهد کرد. تجربه همکارانی که در پایان مراحل ساخت از طرف سازمان نظام مهندسی جهت تهیه نقشه های تفکیکی به یک ساختمان مراجعه می کنند ثابت کرده که در اکثر پروژه هایی که در آنها از روش ها و ابزار های سنتی برای اندازه گیری و کنترل استفاده شده، به خصوص در نقشه هایی که دارای تقارن از لحاظ هندسی نبوده و یا زوایای آن معمولا به اصطلاح گونیا نیست، چنین اشتباهاتی محتمل و حتی اجتناب ناپذیر است.

کالیبراسیون تجهیزات نقشه برداری:

میزان کارایی ، دوام و دقت تجهیزات مهندسی نقشه برداری بستگی به نحوه نگهداری آن دارد.از آنجایی که در اکثر مواقع تجهیزات ما در پروژه های اجرایی در محیطی غبار آلود و شرایط نامساعدی قرار میگیرد بلطبع این شرایط روی دستگاه های ما تاثیر گذاشته و باعث افت کارآیی و ایجاد خطا در عملکرد آن می شود.در نظر داشته باشیم  تجهیزاتی که ما در نقشه برداری زمینی با آن سر و کار داریم عمدتا ترکیبی از قطعات مکانیکی و الکتریکی می باشند و با ایجاد خلل در هرکدام از این قطعات قطعا” دچار افت در عملکرد و ایجاد خطاهایی همچون خطای Tilt axis ، خروج لیزر پوینتر از محور تار رتیکول ، سفتی و یا از کار افتادن رینگ فوکوس ، سفتی کف و… می شود.

تجهیزات و ابزار آلات خود را به صورت دوره ای کالیبراسیون و سرویس کنید تا از عملکرد آن اطمینان کامل داشته و طول عمر دستگاه خود را افزایش دهید.زمان استاندارد تعیین شده توسط کارخانه های سازنده ۶ ماه می باشد.

تست کارگاهی كاليبراسيون توتال استیشن:

یک فاصله 20 متری را دقیق متر کشی کنید این فاصله را با منشور روند استاندارد که با ژالون گیر مهار شده محاسبه کنید خطا باید زیر 3 میلیمتر باشد. توتال را تراز نمایید لمپ افق را 180 درجه بچرخانید دستگاه باید تراز بماند(به شرط سلامت ترابراک و سه پایه) و شاقول لیزری هم نباید جابجایی داشته باشد.

منشور روند, در فاصله حدوداً 100 متر به طوری که زاویه ورتیکال حدود 100 گراد باشد را قراول روی کنید و ارتفاع را یاد داشت کنید، لمپ افق را 180 بچرخانید و همین طور لمپ قائم را هم 180 درجه تا دوباره همان نقطه را قراول روی کنید، و ارتفاع را قرائت کنید دو ارتفاع نباید اختلاف داشته باشند.

همین عملیات را با یک رفلکتور شیت که حدوداً در فاصله 50 متری قرار دارد   تکرار کنید(زاویه مناسب با رفلکتور داشته باشید)،مختصات ها نباید اختلافی داشته باشند.

یک رفلکتور شیت با فاصله ۵۰ متر از توتال استیشن نصب کنید،تار رتیکول را روی  رفلکتور قرار دهید،و زاویه ورتیکال را قرائت کنید،سپس لمپ را ۱۸۰ درجه بچرخانید و تلسکوپ را برگردانید ،سپس مجدد رفلکتور شیت را قرائت کنید،جمع دو قرائتی اگر به عدد ۳۶۰ رسید،صحت کارکرد دستگاه مورد تایید است،اگر به جمع دو زاویه ۳۶۰  نشد،اختلاف را یادداشت کنید،اگر دقت زاویه ای توتال استیشن شما دو ثانیه است،با توجه به استهلاک دستگاه،اختلاف شما با ۳۶۰ باید حدودا ۳ ثانیه باشد؛ اگر در همین حد اختلاف باشد دستگاه در حالت کالیبراسیون محور قائم دارای کارکرد مناسبی می باشد،ولی اگر بیشتر از این میزان باشد دستگاه نیاز به کالیبراسیون دارد زیرا زاویه قائم اثر مستقیم روی ارتفاع دارد.همین عملیات را برای زاویه افق نیز دنبال کنید.

EDM

در منوي دوربین قسمت edmکه وارد میشویم در قسمت atmos همیشه ارتفاع از آبهای آزاد و دما را وارد کنید که ppm  را اتوماتیک محاسبه کرده و طول دقیق در پروژه اعمال شود و در صفحه بعد atmosکنار اسکیل فکتور گزینهppmقرار دارد که این باید عددصفر باشد مگر در کارهای ژئودزی وکارهایی که خود کارفرما ppm را اعلام و شما در این قسمت وارد میکنیداگر در این قسمت ppm را خودسرانه وارد کنید به نسبت طول باعث میشود که طول واقعی ثبت نگردد و با مشكل روبرو شوید مثلا درطول ۲۸۰ متر با خطایی در حدود بيشتر از يك سانت مواجه خواهيد شد پس این قسمت همیشه معولا بايد صفر باشد.

تنظیم آسان

Atmospheric Data  در EDM (طولیاب)  دوربینهای نقشه برداری همانطور که میدانید این قسمت از EDM  جهت تصحیح میلیمتری طول بکار میرود و برای کارهای با دقت مورد استفاده قرار می گیرد در دوربینهای لایکا اگر شما ارتفاع و دما را وارد کنید مقدار فشار و ppm رو خود به خود میدهد و نیاز به هیچ دستکاری نیست ئاما در دوربینهای نیکون فشار را نیز باید وارد کنید .

جهت اطلاع و تغییرات فشار بر حسب ارتفاع به اين روش عمل كنيد:

در شرایط ایده آل

فشار ستون هوا  ارتفاع صفر (سطح دریای آزاد) با دمای ایده آل 12درجه سانتیگراد   برابر با 1013 هکتو پاسکال بر سانتی متر مربع است و ppm=0 است به ازای افزایش ارتفاع از مقدار فشار کم می شود و با افزایش دما و ارتفاع  به مقدار PPM اضافه می شود

ابتدا تنظیمات فشار را به هکتو پاسکال  تغییر دهید. این مقادیر با توجه به منوی دوربین لایکا برداشت شده است که با استانداردهای جهانی هوا شناسی تفاوت چندانی ندارد.

عدم تطابق محور های دیدگانی و EDM

عدم تطابق محور های دیدگانی و EDM (عدم تطبیق لیزر پوینتر و تار رتیکول) در توتال استیشن ها موضوعی است که در اثر تکان های شدید دستگاه در حین حمل و نقل رخ می دهد و یکی از دلایل عدم کالیبره بودن دستگاه ها است.

اساسا عدم انطباق محور دیدگانی با محور سیستم طولیاب لیزری دستگاه در فواصل بلند مشکل ساز است زیرا با افزایش طول بین این دو محور اختلاف بین نقطه اندازه گیری و نقطه مورد نظر اپراتور افزایش می یابد.

نکته حائز اهمیت این است که این خطا در عملیات نقشه برداری روزانه آشکار نمی شود و می باید طی دوره های چند ماهه (مثلا هر سه ماه یا هر شش ماه یک بار) کنترل شود دلیل آن هم این است که این اختلاف عدم تطابق، یک شیفت ثابت است که در هنگام توجیه دوربین برای تمامی ایستگاه های یکسان در نظر گرفته می شود و از این رو دوربین با دقت مطلوب توجیه می گردد. البته شرایطی هم وجود دارد که این عدم انطباق در هنگام توجیه دوربین آشکار شود. به عنوان مثال در هنگام توجیه به روش ترفیع (resection) اگر فواصل ایستگاه ها به یک اندازه نباشد یعنی یک ایستگاه از دوربین 300 متر و ایستگاه دیگری از دوربین 20 متر فاصله داشته باشد این خطا در هنگام توجیه آشکار می شود.

راهکار تشخیص :

ابتدا دوربین را در نقطه ای به عنوان مثال نقطه A مستقر کنید و تراز نمایید. سپس در فاصله 50 متری (هر چه بیشتر بهتر، اما جهت جلو گیری از پخش شدگی لیزر بیشتر از 100 متر نشود) روی یک دیوار علامتی را مشخص کنید. (بهترین گزینه پرینت یک سیبل روی یک کاغذ سفید است) علت عدم استفاده از Tape سختی تشخیص Laser Pointer بر روی Tape است).

حال با دوربین به دقت به مرکز علامت نشانه روی کنید و Laser pointer دوربین را روشن نمایید، حال به سراغ علامت رفته تا وضعیت را برسی کنید. مرکز لیزر را علامت بزنید سپس بار دیگر نشانه روی را در حالت دایره به راست تکرار کنید و دوباره مرکز Laser pointer را علامت بزنید. این دو علامت نسبت به علامت مرکز سیبل حالت قرینه دارند و هر چه فاصله شان نسبت به هم بیشتر باشد انحراف محور دیدگانی با محور طولیاب لیزی دوربین بیشتر است. شرایط ایده آل این است که دو علامت با مرکز سیبل هر سه در یک نقطه باشند. در این صورت دوربین از لحاظ انطباق محور دیدگانی با EDM کالیبره می باشد. در صورت عدم کالیبره بودن دستگاه، آن را به مراکز کالیبراسیون معتبر ارسال نمایید.

میزان کارایی ، دوام و دقت تجهیزات مهندسی بستگی به نحوه نگهداری آن دارد.از آنجایی که در اکثر مواقع تجهیزات ما در پروژه های اجرایی در محیطی غبار آلود و شرایط نامساعدی قرار میگیرد بلطبع این شرایط روی دستگاه های ما تاثیر گذاشته و باعث افت کارآیی و ایجاد خطا در عملکرد آن می شود.در نظر داشته باشیم  تجهیزاتی که ما در نقشه برداری زمینی با آن سر و کار داریم عمدتا ترکیبی از قطعات مکانیکی و الکتریکی می باشند و با ایجاد خلل در هرکدام از این قطعات قطعا” دچار افت در عملکرد و ایجاد خطاهایی همچون خطای Tilt axis ، خروج لیزر پوینتر از محور تار رتیکول ، سفتی و یا از کار افتادن رینگ فوکوس ، سفتی کف و… می شود.

روش شاقولي سازهای مخروطی

از جمله دکل های منوپل مخابراتی

برای شاغولی این دست سازها مطابق نقشه سازه در صورت موجود بودن و د صورت موجود نبودن نقشه شعاع سطح مقطه پایین دکل و بالای دکل با دوربین محاسبه میکنیم که معمولا یه عدد رند در نظر گرفته میشه مثل دکل های منوپل مبین نت تهران که بنده برداشت کردم.

سطح مقطع یا قطر پایین دکل یک متر و قطر بالای دکل 40 سانتی متر در نظر گرفته شده فاصله دایره بالای دکل با دایره پایین دکل 30 سانتی متر باید میشد مطابق قطر دو دایره.

از روش قراعت فاصله افق یک جهت پایین دکل را قراعت میکنیم یک طول افق بدست می آید سپس بالای دکل را قرائت و طول افق بعدی را بدست می آوریم حاصل کسر طولها از یکدیگر باید عدد فاصله بین دو دایره باشد که مطالبق برداشت بنده عدد 30 سانتی متر بود در صورت زیاد یا کم بودن عدد دکل را به امتداد مورد نظر هدایت کرده این عمل در دو جهت اعمال و دکل شاغول گردید.

کاربرد لیزر در دوربین های نقشه برداری – توتال استیشن

با گذشت زمان این وسیله ( لیزر ) جای خود را در توتال استیشن ها بیشتر و بیشتر باز کرد و دلیل آن دقت و سرعت بالاتر میباشد توتال استیشن های مجهز به لیزر روز به روز در بین نقشه برداران طرفداران بیشتری پیدا میکند . برای یک نقشه بردار دقت و سرعت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده زیرا سرعت بالا باعث کاهش زمان عملیات و در نتیجه کاهش چشم گیر هزینه ها میشود و تلفیق لیزر و توتال استیشن این خواسته نقشه برداران را به خوبی پاسخ میدهد.

اولین کاربرد لیزر در توتال استیشن برای اندازه گیری فاصله بود که انقلابی در صنعت نقشه برداری به جهت سهولت کار و سرعت و دقت بالا تر برپا کرد. در ساختمان این نوع دستگاه ها از نور مادون قرمز یا نور مرئی ( از جمله نور لیزر ) استفاده میشود. اولین کمپانی که چنین دستگاهی را ارائه داد ژئودیمتر بود. در این دستگاه از نور تولید شده از جیوه یا تنگستن استفاده میشود . این دستگاه بعدا با بکار گیری نورهای چند گانه لیزری تکمیل شد که آخرین پدیده این نوع ژئودیمتر AGA440 ساخت سوئیس است که در آن از لیزر هلیوم – نئون استفاده میشود. در فاصله یاب های مادون قرمز که بیشتر آنهارا دیستومات می نامند امواج نوری که به وسیله واحد قراولروی دستگاه فرستاده میشود توسط یک بازتابنده که مجموعه ای از یک یا چند منشور چند وجهی است دریافت و سپس به سمت واحد قراولروی بر میگردد . تعداد منشورهای به کار گرفته شده بستگی به فاصله بین دو ایستگاه دارد هر چه فاصله بیشتر باشد به تعداد منشور بیشتری نیاز است. واحد کنترل دستگاه پس از دریافت موج برگشتی با توجه به اختلاف فاز بین دو موج ارسالی و برگشتی زمان رفت و برگشت موج را تعین و به کمک حسابگر دستگاه فاصله بین دو نقطه محاسبه میشود.

بعد از اندازه گیری فاصله با لیزر کاربرد دیگر لیزر در توتال استیشن ها در قسمت شاقول دستگاه برای شاقول کردن دستگاه و سانتراژ کردن دوربین میباشد . به این صورت دیگر نیازی نیست از چشمی شاغول اپتیکی برای سانتراژ کردن دنبال میخ کوبیده شده در ایستگاه بگردیم کافیست تا لیزر را روشن کرده با تنظیم کردن آلیداد و سه پایه نور لیزر را در مرکز میخ ایستگاه قرار گیرد تا دوربین به سانتراژ شود . این روش باعت افزایش سرعت سانتراژ و افزایش دقت آن شده است.

کاربرد دیگر لیزر در توتال استیشن ها لاین دادن و پیاده کردن نقاط میباشد. قبلا برای پیاده کردن یک نقطه باید با دست چپ و راست به کارگر لاین دهیم تا به نقطه قراولروی مورد نظر برسد که این کار با مشکلات زیادی همراه است که دور بودن فاصله این مشکلات را تشدید میکند . از مهمترین مشکلات آن ، زمان زیادی است که برای پیاده کردن نقاط مخصوصا در فاصله نسبتا دورتر ( 200 متر به بالا ) صرف میشود. مشکل دیگر آن توجیه کارگر میباشد تا برای پیاده کردن نفطه به دقت مورد نظر دست پیدا کنیم . اما این مشکل نیز با لیزر تا حد بسیار زیادی برطرف شد با قرار دادن لیزر مرئی که معمولا به رنگ قرمز میباشد در محور دیدگانی دوربین به راحتی میتوان نقطه مورد نظر را پیاده کرد برای این کا کافیست به نقطه مورد نظر نشانه روی کنیم و لیزر راهنما را روشن نماییم تا کارگر به سادگی نقطه را پیدا کند.

نکات ايمني در نقشه برداري :

در پروژه هاي ساختماني و راهسازي حتماً از كلاه ايمني و كاور استفاده نماييد همچنين در صورت كار در طبقات و نقاط در خطر سقوط از كمربند ايمني هم بهره ببريد،حادثه در كمتر از چند ثانيه اتفاق خواهد افتاد و با تجربه و آماتور نميشناسه.

اين مسائل ايمني رو واسه كمك نقشه بردار هم اعمال كنيد زيرا مسئوليت كمك به عهده نقشه بردار هستش،در هنگام ژالون گير در نقاط در خطر از جمله شبكه آرماتور و ارتفاع ابتدا ايمني را در نظر بگيريد بعد كار رو.با كمك نقشه بردار مهربان باشيد زيرا استرس وارده به كمك احتمال خطر رو افزايش خواهد داد.

در صورت كار در حاشيه جاده از مثلت هاي خطر استفاده كنيد توجه داشته باشيد كمك نقشه بردار را به زبان بدن در نقشه برداي آشنا كنيد زيرا استفاده مدام از بيسيم احتمال بروز خطر تصادف رو افزايش خواهد داد. ترجيحاً در برداشت هاي شهري از ژالون فايبرگلاس استفاده كنيد جهت جلوگيري از برق گرفتگي.

از ايجاد ايستگاه جهت استقرار توتال زير دكل هاي برق خودداري كنيد. در صورت پيشنهاد كار در كارخانه هاي صنعتي فولاد يا آلومينيوم و مس مراتب صدمه مغناطيسي به توتال را به عوامل شركت اطلاع دهيد و ترجيحاً توتال را از واحد عمران كارخانه درخواست كنيد.

در انتخاب محل استقرار توتال دقت كافي داشته باشيد در مكان مناسب استقرار داشته باشيد جهت جلوگيري از برخورد ماشين آلات و… با توتال و نقشه بردار.

نكات ايمني نگهداري و حمل توتال رو به كمك نقشه بردار آموزش دهيد. در صورت كار در مناطق كويري از راهنما استفاده كنيم ، جهت يابي ستاره ها رو ياد بگيريد، با خصوصيات جانوران و موجودات وحشي اطلاعاتي كسب كنيد، همراه داشتن داروي عقرب و مار گزيدگي و آشنايي با تزريقات.

همراه داشتن تفنگ مغناطيسي كه هنگام حمله حيوانات وحشي كاربرد دارد،در صورت استراحت روي سنگها و غارها و جاي خنك مواظب مار و عقرب باشيد در صورت حمله سگ فرار نكنيد و روي زمين بنشينيد حيوانات وحشي بسيار خجالتي و ترسو هستن. به اين نكته مهم توجه داشته باشيد كه نقشه بردارها بسيار خوشبخت هستن زيرا طبيعت بخشي از دفتر كار آنهاست و كار در طبيعت مستلزم هم زيستي با حيوانات ميباشد لطفاً با حيوانات مهربان باشيد بعضاً ديده ميشه كمك نقشه بردار از ژالون به عنوان نيزه استفاده ميكنه و به جان مار و عقرب مي افته، نيش وسيله دفاعي اين موجودات هست نه حمله در صورتي روي آنها ننشينيم و در قلمرو خانه آنها كه زير سنگ هست قرار نگيريم مشكلي نيست.

توتال را همراه كيف در بيابان روي زمين قرار ندهيد واسه خود بنده پيش اومده عقرب داخل كيف رو توي خونه مشاهده كردم. در مناطق كويري از تجهيزات و آب كافي استفاده كنيم. بعد از اتمام كار توتال را كه از گرد و غبار و شن پاك كنيم زيرا سولفات سديم موجود در شن كوير به سيستم الكترونيك توتال آسيب خواهد زد. از نيروي كمك داراي توان بدني مناسب استفاده كنيم.

ترجيحاً باطري توتال صحرايي به همراه داشته باشيم. در انتخاب مسير حركت از راهنما استفاده كنيد جهت گرفتار نشدن خودرو در شن كوير. جهت اطلاعات تكميلي راجع به كوير تو اينترنت يه تحقيق كامل داشته باشيد. در پايان اميدوارم همه كارشناسان ژئوماتيك مسائل ايمني رو به بهترين شكل ممكن رعايت كنن.

نكته مهم در استفاده از ترابراک و سه پايه:

استفاده از تريبراك اورجينال باعث بالارفتن عمر پيچهاي متصل به دوربين خواهد شد و دوره كاليبراسيون عقب تَر خواهد افتاد در صورت استفاده از تريبراك اورجينال در هنگام تراز تا حد مقدور تراز دوربين رو با سه پايه فيكس كنيد درصد باقيمانده تراز رو با پيچهاي تريبراك تراز كنيد بعضاً همكاران درصد زيادي از بار تراز رو با پيچهاي تريبراك تنظيم ميكنن كه عمر پيچها رو در اثر فشار كوتاه تَر ميكنه.

استفاده از تريبراك اصل نقش مهمي در دقت بالاي كار دارد، يك سازه محكم در صورت نداشتن فنداسيون مناسب كاربري خوبي نخواهد داشت به ويژه در توتال استيشن كه تراز دستگاه نقش مهمي در دقت كار خواهد داشت، شايد در لحظه دوربين تراز شود ولي  به مرور زمان به دليل نداشتن كيفيت در حد قطعات خود دوربين خطاهاي در كار بوجود خواهد آورد.

در هنگام كاليبراسيون حتماً سلامت تريبراك رو هم به تاييد شركت مربوطه برسانيد.راجع به سه پايه هم مانند تريبراك در صورت استفاده از سه پايه اورجينال دقت بيشتري در كار خواهيد داشت، كيفيت سه پايه بستگي به نوع چوب مصرفي و پيچهاي اتصال و نوع فلز مرغوب مصرفي و مهمتر از همه صفحه فوقاني محل اتصال با تريبراك دارد.چك كردن ادواري محل هاي اتصال و محكم بودن پيچها نقش مهمي در تراز دوربين دارد.

به اين نكته مهم توجه داشته باشيد هميشه از كاور صفحه اتصال سه پايه استفاده كنيد كه در اثر ضربه از كيفيت صفحه كاسته نشود. در مرحله سانتراژ و زماني كه دوربين به سه پايه متصل است پايه ها را محكم فشار ندهيد زيرا اين كار به پيچهاي  اتصال توتال به تريبراك آسيب خواهد زد و زمان سانتراژ روي نقطه بعد چرخش ٣٦٠ درجه توتال از سانتراژ خارج ميشود.

اگر بيش از ٥ ميليمتر از سانتراژ خارج شود دستگاه به تعمير نياز خواهد داشت بنا بر اين استفاده از تريبراك و سه پايه اورجينال به كيفيت كار شما خواهد افزود. وقتي كه دستگاه سوئيسي استفاده ميكنيد حتماً از تريبراك و سه پايه اورجينال همون شركت كه در كشور هاي ديگه اسمبل ميشه استفاده كنيد. استفاده از لوازم جانبي فيك مثل اين ميمونه ماشين پورش رو با رينگ پرايد استفاده كنيد.

مراحل کار نظارت نقشه برداری کارگاهی:

برداشت ، محاسبه و کنترل احجام عملیات خاکی سایت:

1. انجام برداشت ھای دقیق توپوگرافی و مسطحاتی و با مقیاس 200/1 از یونیت ھا و خیابان ھای سایت در مراحل توپوگرافی اولیه
2. و برداشت مراحل مختلف اجرایی جھت کنترل عملیات خاکی.
3. انجام محاسبات دقیق و بروز احجام عملیات خاکی و ارائه ازبیلت یونیت ھا به تفصیل به ھمراه نواقص خاک برداری و خاک ریزی.
4. کنترل دقیق محاسبات عملیات خاکی انجام شده توسط پیمانکاران و مشخص کردن اغراق صورت گرفته در ارائه احجام عملیات خاکی و محاسبه ارقام واقعی احجام.
5. ارائه مشاوره ھای اجرایی در امور عملیات خاکی به مھندسین اجرایی پیمانکاران.
6. ارائه محاسبات انجام شده با فرمت ھای کاملا گویا و واضح.
7. بایگانی بروز بصورت ھارد کپی و سافت کپی از احجام عملیات خاکی و ھمکاری با پیمانکاران در در صورت نداشتن مستندات آنھا با ھماھنگی نمایندگان کارفرما.

رسیدگی به پرمیت ھای صادره از طرف پیمانکاران سایت:

1. سرعت و دقت پرسنل در پاسخگویی به پرمیت ھا در اسرع وقت بطوریکه ھیچ پرمیتی به روز بعد موکول نگردیده و شاید بتوان ادعا کرد در کلیه سایتھا کمتر از ٢ ساعت این عمل انجام شده است.
2. درصد بسیار پایین خطا و اشتباه در پاسخگویی به پرمیت ھا و پیگیری و کنترل مداوم سرپرست اکیپ ھا در تحقق این امر دقت بسیار بالای ایستگاه ھای نقشه برداری سایت که در نتیجه استفاده از پرسنل مجرب و دستگاه ھای دقیق و نرم افزار ھای پیشرفته سرشکنی خطاھا بوده است.
3. نتیجه دقت بالای ایستگاھھای نقشه برداری جلوگیری از اتلاف زمان و اجرای دقیق سازه ھا و عدم وجود اختلاف نظر با پیمانکاران می باشد که این امر در پیشرفت ھرچه سریعتر پروژه کمک ھای شایانی نموده است.
4. انجام کلیه کارھای نقشه برداری سایت و ھمچنین کارھای محوله از طرف کارفرما در اسرع وقت و مطابق با تکنولوژی روز نقشه برداری.
5. تھیه ازبیلت از سازه ھای مختلف اجرا شده در سایت و ارائه فایل ھای کامپیوتری با دقت ھای مورد نظر بدون وارد آوردن کمترین خدشه به روند پاسخگویی به پرمیت ھای صادره از سوی پیمانکاران.
6. بکارگیری پرسنل مجرب نقشه برداری و تجھیز اکیپ ھا با استفاده از دستگاه ھای دقیق و پیشرفته نقشه برداری بطوریکه در بسیاری از موارد نقشه برداران این شرکت برتری خود را نسبت به نقشه بردارھای پیمانکاران از لحاظ علمی و فنی به اثبات رسانده اند.
7. ھمکاری مداوم با نقشه بردارھای پیمانکاران و آموزش آنھا جھت تست و تنظیم تجھیزاتشان با ھدف سرعت بخشی بر روند کار پروژه.
8. ایجاد یک سیستم بایگانی به روز پرمیتھا شامل ساعات ورود و خروج ، عامل انجام دھنده و پیگیری مداوم پرمیت تا پایان کار .

تاثير علوم ژئوماتيك در اجراي ساختمان:

۱-چه زمانی میشود هزینه ساختمان را پایین آورد ؟ موقعی که در طراحی ضرایب بالا در نظر گرفته نشود و به قولی  ( over design )  طراحی نشود

۲-چرا طراح ها  ضرایب را بالا در نظر میگیرن ؟ چون به اجرای دقیق ساختمان ها  مطمئن نیستند

۳-چه زمانی اعداد و ارقام پایداری ساختمان در برابر زلزله و عمر ساختمان و .. با واقعیت ساخته شده یکی می باشند ؟ زمانی که طرح دقیقن و به درستی مطابق نقشه ها اجرا شود، وقتی می گوییم اجرای ساختمان منظور چیست ؟  اجرا در ساختمان ۲ قسمت است:

۱ – اجرای مصالح ساختمان ( material )

۲- اجرای طرح هندسی

در کشور ما در بحث مصالح ( مانند بتن – جوش سیمان – جنس پروفیل ها –  نوع  نورد  – و … ) مورد اهمیت خاصی قرار دارد  و همه روزه در مورد آن بحث و گفتگو می شود، اما بحث طرح هندسی  کمتر مورد اهمیت قرار میگیرد، در صورتی که این بحث اهمیت بسیار بالای دارد  که میتوان اهمیت آن را به دو بخش تقسیم کرد:

۱ – مقاومت و پایداری ساختمان 

۲ – زیبایی ساختمان

برای اجرای طرح هندسی که همان طرح طراح  میباشد هنوز در صنعت ساختمان به صورت حرفه ای با آن نگاه نمی شود

به عنوان مثال : مسایلی که در عدم اجرای دقیق طرح هندسی در ساختمان رخ می دهد به صورت اجمال به شرح زیر است

۱- عدم اجرای کف ساختمان در محل خودش  – از نظر زیبا شناختی – که اگر این خطا زیاد باشد متهمل هزینه های زیاد اجرایی و تغییر نقشه های کل ساختمان میشود

۲-   عدم قرار میگردهای  ارماتورها مخصوصا در پی های گسترده که باعث عدم انطباق طرح  با اجرا و در نتیجه کمبود استحکام بنا می شود –  از نظر مسطحاتی ( جانمایی )و همچنین ارتفاعی که همان شبکه رویی می باشد

۳- عدم قرار گیری صفحه ستون ها  در مکان خود  که چند فاکتور زیر در آن لحاظ می باشد  ۳-۱  از نظر مبنا ارتفاعی – ۳-۲  از نظر محل قرار گیری – ۳-۳ از نظر چرخش

۴-عدم اتصال درست شمع ها در زیز صفحه ستون ها

۵- عدم جایگذاری درست اسانسورها

۶-  عدم  پیاده سازی چاه هاو تاسیسات زیر زمینی

۶- عدم اجرای پروژکشن بولتها

۷-  عدم همسطح سازی بتون مگر

۸-عدم جایگذاری صحیح  ستون ها  ( پیچش در حول محور جان ستون – عمود نبدن که باعث ایجاد لنگر می شود )

۹- عدم قرار گیری دیوارها و ابنیه موجود در هر طبقه مانند اسانسورهای برقی  – نورگیر و …

۱۰- عدم اجرای درست راه پله که باعث نازیبای و زیاد شدن بار مرده در هر مترمربع بر روی پله ها میشود

۱۱- عدم قرار گیری سقف در تراز خودش

۱۲- عدم اجرای دقیق ضخامت سقف که باعث ازدیاد بارمرده ساختمان میشود

۱۳- عدم شیب بندی دقیق در سقفها  در زمان کف سازی

۱۴- عدم شیب اجرای لوله های تاسیسات

۱۵ – عدم صحیح قرار گیری درب و چنجره ها

۱۶- عدم  اجرای صحیح اوکابه ها

۱۷- عدم اجرای قرار گیری تراز صفر ساختمان

۱۸ – عدم قرار گیری ساختمان در محل خودش(در زمانی که در یک سایت باشد )

۱۹- عدم اجرای دقیق نمای ساختمان

۲۰- عدم شیب بندی دقیق محوطه

این موارد بالا که مختصری از اصول هندسی ساختمان بود تمامن به طرح هندسی ساختمان بر می گردد – بعضی ها در زیبایی ساختمان و بعضی در استحکام بنا ساختمان تاثییر دارند

خوب با این همه موارد وجود کسی که بتواند اعداد و ارقام را کنترل و اصول مهندسی را در اندازه گیری ها و کنترل ها رعایت کند   و  بتواند طرح هندسی سازه و معماری را پیاده سازی و کنترل کند و ساختمان را از نظر هندسی مطابق طرح طراحان تحویل دهد بسیار واجب می باشد که این همان حلقه گمشده ساختمان ميباشد

اینجاست که باید رشته مهندسی نقشه برداری را پایه و اساس ساختمان از نظر طرح هندسی دانست و وجود چنین افرادي در ساختمانها بسیار واجب و ضروری میباشد.

معرفی و نحوه استفاده از Q-Code در توتال استیشن های لایکا

از این به بعد در صورتیکه که در قسمت Surveing منوی Q-Code را فعال کنیم به جای وارد کردن کد عارضه مربوطه شماره تخصیص داده به آن کد را وارد می کنیم و در نهایت هنگام تخلیه دستگاه به جای شماره اختصاص داده شده کد مربوطه دیده میشود.

نحوه ساخت Q-Code

در منوی Manage وارد قسمت Code شده و New را میزنیم در این صفحه می بایست Code , Description , Info و… را برای ساخت Q-code خود وارد کنیم بدین ترتیب که به اولین کد ساخته شده عدد 01 الی 09 اختصاص داده میشود تا کد دهم الی آخر که 10 و11و….میشود.یعنی توتال استیشت لایکا در این قسمت برای اعداد 1تا9 ،01 تا 09 در نظر میگیرد.

در سری های قدیمی لایکا تا قبل از سری های جدید Ts خود دستگاه به ترتیب وارد کردن کدها از شماره 01 الی آخر به کدها عدد اختصاص می داد ولی در سری های جدید شما خود قادر به تخصیص عدد مورد نظر نیز به کد خود به عنوان Q-code هستید.

بعد از تمام شدن کار ساخت کد ها می بایست در هنگام برداشت در قسمت Surveying ، کلید Q-Code را زده تا روی صفحه توتال پیغام زیر ظاهر شود:

از این به بعد به محض وارد کردن عدد مربوط به هر کد در قسمت کد به جای عدد ،کد مربوطه به نمایش در می آید.

مزایای استفاده از Q-Code

1 – بالا رفتن سرعت عملیات زمینی

2 – کنترل در صحیح وارد شدن کدها در هنگام برداشت

3 – بی نیاز شدن از ادیت دیتا پس از تخلیه از دوربین

مستند سازی مهندس  نقشه برداری در پروژه

متاسفانه همه ما در پروژه ها شاهد این مورد هستیم  که هر گونه نقص و کاستی در اجرا را به عهده نقشه بردار می گذارند قسمتی از این دلیل به خود ما بر می گردد.

یکی از دلایل این امر کارهایی است که انجام میدهیم و مستند سازی نمیکنیم تا مواقع لزوم از آن استفاده کنیم یک مهندس نقشه بردار حرفه ای حتما می بایست پس از پایان هر کار مستندات را ضبط و یادداشت نماید.

مثال در مورد تونل :

در تونل هنگامی که سینه کار را برای پیش روی مجدد به اصطلاح مارک میکنید(  خط کنتور یا پترن حفاری  یا خط  مقطع می زنید) ، بایستی حتما نقاط دور تا دور را که زدید در حافظه  دوربین سیو نمایید و علاوه بر قرار دادن در فایل اکسل و مستند سازی استاندارد ، مختصات چند نقطه کلیدی را در گزارش روزانه یاداشت و به دفتر فنی ارائه نمایید.

در صورتی که که به علت سهل انگاری عوامل اجرا مسیر تونل منحرف میگردد و اولین متهم را مهندس نقشه بردار می دانند و به سراغتان  می آیند .شما نیز در حالی که مشغول نوشیدن چای هستید با آرامش تمام چای را نوش جان کنید و  بتوانید بدون هیچ دغده ای مستندات را رو نمایید و از خود دفاع کنید.

محاسبه حداکثر خطای مجاز بست زاویه ای و بست مسطحاتی

بهتر است اضلاع پیمایش کمتر از 100 متر و بیشتر از 300 متر نباشد

حداکثر خطای مجاز بست زاویه ای از رابطه زیر به دست می آید …

E max=+- 2.5 dα √(N/m)

dα = دقت زاویه ای دوربین بر حسب ثانیه

N = تعداد زوایای پیمایش

M = تعداد قرائت های کوپل زاویه

برای محاسبه حداکثر خطای مجاز بست مسطحاتی

E max = +- 2.5 AB dα √( N/2)

dα = دقت زاویه ای دوربین

AB = بزرگترین قطر پیمایش

AB = 1/4 × (طول کل پیمایش) × ( 2رادیکال )

N = تعداد اضلاع پیمایش

البته در پیمایش اتصالی حداکثر خطای مجاز بست مسطحاتی به صورت زیر محاسبه می گردد.

E max = 2.5 L dα √( N/3)

L = مجموع طولهای پیمایش

N = تعداد اضلاع پیمایش

dα = دقت زاویه ای دوربین

تبدیل مختصات نقاط از LOCAL  به UTM  و بلعکس

حالت اول:

اگر نقاط شما محلی یا لوکال است و بخواهید به UTM تبدیل کنید در صورتی که طول و عرض نقاط برداشتی شما کمتر از 200 متر باشد و دو نقطه از نقاط برداشتی شما UTM آنها مشخص باشد می توانید با دستور ALIGN اتوکد یا سیویل  اینکار را انجام دهید اما اگر نقاط شما پراکنده باشد باید از نرم افزار مربوطه استفاده نمایید.

حالت دوم:

اگر نقاط برداشتی شما محلی است و می خواهید به محلی دیگری تبدیل نمایید هر چقدر هم پراکنده باشند با دستور AL اتوکد انجام می شود

دستور ALIGN:

این دستور هم زمان  اجرای دو دستور MOVE و ROTATE را انجام می دهد

این دستور در نقشه برداری بسیار مفید و پر کاربرد می باشد

با یک مثال نحوه کار با این دستور برای شما روشن خواهد شد

فرض کنید یک پاره خط به صورت افقی دارید و میخواهید هم جا بجا شود و هم چرخش پیدا کند  ابتدا پاره خط را انتخاب کنید و سپس دستور AL را در کامند سیویل یا اتو کد تایپ و اینتر نمایید حال روی  یک سر از پاره خط کلیک نماید و کلیک دوم را در محلی که قصد دارید انتقال شود را انجام دهید برای کلیک سوم به سر دیگر پاره خط برگردید وکلیک چهارم را در مقصد مورد نظر انجام دهید

در این حال سوالی مبنی بر اینکه مقیاس را تغییر دهد یا نه می پرسد بر حسب نیاز Yes یا NO را بزنید بدین ترتیب پاره خط شما جابجا شد و چرخش لازم را پیدا کرد.

این کار را برای نقاط هم می توان انجام داد یکی از کاربردهای جالب این دستور این است که اگر قرار است شما یک نقشه و سایت محدود را پیاده کنید کافیست پس از استقرار دوربین چهار گوشه از سایت را برداشت کنید و همزمان 2 یا چند نقطه جهت ایستگاه نیز مشخص و با دقت برداشت نمایید.

حال نقاط را در سیویل بریزید و هرطور که مایلید با دستور AL جابجا و چرخش دهید  بهتر است یک وجه از چهار گوش با محور افق یا عمودی سیویل موازی گردد تا انجام ترسیمات روی نقشه راحت تر امکان پذیر باشد البته به این نکته توجه داشته باشید باید نقاط ایستگاهی را نیز در این چرخش و جابجایی شبیه دیگر نقاط شرکت دهید سپس مختصات جدید آنها را استخراج و به دوربین بدهید.

نقشه ازبیلت AS BUILT

تهیه ی نقشه ازبیلت یا چون ساخت که از خدمات نقشه برداری پس از احداث ساختمان و سازه می باشد،از لحاظ فني يعني نقشه وضعیت موجود و  اينكه پس از اجراي يك مرحله از پروژه ،شما با توجه به نیاز پیمانکار و با داشتن گزارشات متريال مصرفي و نقشه هاي مربوطه كل عمليات انجام شده را به صورت يك نقشه ساختمانی در آوريد.و كاربرد آن جهت تعميرات احتمالي و رفع خطاهای اجرایی سازه برای مرحله بعد است زیرا هیچ وقت سازه همانگونه که شما می خواهید اجرا نمی شود.همچنین جهت تهیه ی صورتجلسات نقشه هایی که در اجرای آنها تغییراتی صورت گرفته برداشت مشترک با نظارت صورت می گیرد. شاخه باستان شناسی نیز جهت مرمت و نگهداری آثار باستانی یکی ازمصرف کنندگان این گونه خدمات نقشه برداری می باشد.

آماده سازی  شبکه نقشه برداری و انتخاب ابزار مناسب جهت تهیه ازبیلت دقیق بستگی به موقعیت و نوع پروژه و تجربه قبلی نقشه بردار در پروژه های مشابه دارد.

به طور مثال در یک پروژه ی صنعتی که هدف استقرار سازه بر روی یک سطح تراز می باشد ،برداشت ارتفاعی بسیار ساده با دوربین نیوو بر روی سازه انجام گرفته و پس از ارائه به مهندس اجرا با استفاده از ساب سنگی خطای ارتفاعی بتن کف بر طرف می شود.

در سایر برداشتها ازابزارهای مناسب که بسته به پیچیدگی طرح دارد،نظیر دوربینهای متریک دیجیتال، اسکنرهای لیزری ،مجموعه توتال استیشن و با کمک ابزار های دقیق مستند نگاری نظیر سیستمهای فوتوگرامتری برد کوتاه و  یا تجهیزات دقیق نقشه برداری دیگر صورت میپذیرد.

کاربردهای کلی نقشه ازبیلت:

نقشه برداری میکروژئودزی جهت کنترل تغییرات سازه های حساس مانند سد در طول مرحله بهره برداری و نگهداری تهیه نقشه ازبیلت ستونها و دیوار های حایل به منظور چگونگی بررسی وضعیت سازه از نظر نشست ویا پیچش و شاغولی و انتخاب روشهای مناسب تقویت سازه و در صورت امکان رفع خطاها

تهیه پلان نمای یک ساختمان جهت اجرای نمای جدید و یا بازسازی نمای موجود که جدیداً باب شده است وپروژه های بازسازی تاسیسات الکتریکی و محل خروجی و ورودی های لوله های تاسیساتی و سایر اجزای ساختمانی نظیر حفرات کانالهای آب و سرویسهای بهداشتی

مستند سازی میراث فرهنگی وآثار تاریخی و ملی و تهیه طرح های حفاظت، مرمت، احیاء، ساماندهی بنا ها، محوطه ها و بافتهای تاریخی – فرهنگی. در پایان باید گفت که مهندسان نقشه بردار در پروژه های عمرانی و  ساختمانی باید دید کاملی از مراحل این پروژه ها  و اصطلاحات مهندسی عمران و نقشه خوانی ساختمانی داشته باشند ، تا بتوانند با خلاقیت خود بهترین روشهای ارائه خدمات نقشه برداری مرتبط با درخواست کارفرما را انتخاب کنند، کما اینکه آموزش صحیح نقشه برداری ساختمانی باید در الویت دغدغه های جامعه نقشه برداران باشد تا این قشر از جامعه مهندسی کشور بتواند کلیه منافع و نیازهای صنعت ساختمان را با ارائه خدمات مطلوب جلب کند.

امکان آسیب دیدن EDM توتال استیشن

آیا بنظر شما امکان آسیب دیدن EDM و یا قسمتهای دیگر توتال در مکانهای بسته که مقدار انرژی و اشعه مغناطیسی زیاد باشد (مثل:کارخانه آلومینیوم) وجود دارد؟

در مورد EDM بستگي به نوع توتال استيشن دارد، فرض کنيد يک توتال براي کار نقشه برداري صحرايي با برد بالا طراحي شده و يک نوع ديگر براي کار در محيط هاي کارگاهي يا صنعتي.

وقتي طولهاي کوتاه به صورت مکرر در فضاهاي کوچک اندازه گيري شود به برد الکترونيکي دستگاه آسيب ميزند، به طوري که احتمال سوختن برد EDM زياد است و من شخصا اين تجربه تلخ رو داشتم!

علاوه بر اين محيط هاي مغناطيسي روي عملکرد دستگاه هاي توتال هم تاثير منفي دارد. چرا که اين دستگاه ها هم از ريزپردازهنده ها و بردهاي الکترونيکي و صفحات نمايش ديجيتالي و … تشکيل شده که همه اينها در مقابل تشتعشعات مغناطيسي آسيب پذيرند. به همين دليل هم اگر دقت کرده باشيد حتي استقرار دوربين در زير دکل هاي فشار قوي برون شهري که ميدان مغناطيسي و الکتريکي پر باري را ايجاد ميکنند به شدت روي عملکرد دستگاه تاثير منفي ميگذارد.

در توجیه توتال استیشن روش resection مناسب است یا روش cordinate ؟

روش Resection زمانی استفاده می شود که شما قصد استقرار روی نقاط موجود خود را نداشته و بواقع قصد دارید روی ایستگاهی با مختصات مجهول استقرار داشته باشید و دقت این روش نیز بسته به دقت نقاطی دارد که شما می خواهید به آنها قراولروی کرده و مختصات نقطه جدید را بدست آوربد که این دقت نیز در دستگاه توتال استیشن شما قابل رویت است.

و اما اینکه از کدام روش استفاده کنید بسته به نوع کار و این است که شما بواسطه موقعیتتوت مجاب هستید که روی نقطه ای غیر از نقاط موجود مستقر شوید یا نه. پیشنهاد می شود تا در حد امکان از روش Resection برای اطمینان بیشتر با قراولروی به دو نقطه استفاده نکنید و از نقاط بیشتری استفاده کنید.

محاسبه مختصات نقطه مجهول با کمک ترفیع (Resection) روشهای بسیار متنوعی دارد و نتیجه کار بستگی مستقیم به تعداد داده های مشاهده شده دارد، مثلا با کمک سه زاویه یا به عبارت عملیاتی، فقط قراولروی و REC میتوان مختصات نقطه مجهول را محاسبه کرد، بدیهی است اگر در همین حالت علاوه بر مشاهدات زاویه ای ، مشاهدات فواصل (All (Angle&Dist را نیز اضافه کنیم دقت محاسبات بسیار بالاتر میرود.

اما از طرفي روش ترفيع براي حالتي بکار ميرود که دسترسي اپراتور براي اندازه گيري فاصله بين استگاه ها ندارد که در اين روش حداقل 3 ايستگاه براي محاسبات لازم است، حداکثر ايستگاه ها بسته به مدل دوربين و نرم افزار نصب شده در آن متغيير است.

بین دو روش عملا فرقی نمیکند، به شرطی که در Resection یا همان ترفیع تمامی اطلاعات برداشت شوند یعنی هم طول و هم زاویه. در حالی که حداقل های مشاهدات برای ترفیع با کمک دو ايستگاه: دو زاویه و یک طول هستند.

پس از محاسبه (فشردن دگمه compute) در منوی بعدی دگمه RESID را فشار دهید تا از دقت محاسبات خود اطمینان حاصل کنید. RESID یا باقیمانده عبارت است از مقدار قرائت شده منهای مقدار محاسبه شده که بايد مقادير صفر (ايده آل) و يا بسيار نزديک به صفر باشند.

استفاده از ترفیع برای توجیه از نظر من بهترین روش است به شرطی که از ابزارهای مناسب این روش هم استفاده شود، اگر از دستورالعمل های زیر استفاده کنید بهترین نتایج را خواهید گرفت:

انتخاب محل ایستگاه های بر روی ارتفاعات ثابت مثلا دیوار، تیر برق مستحکم و …علامتگذاری نقطه ایستگاه به ظریفترین روش ممکن، مانند علامتگذاری با کمک نوک ظریف یک ماژیک ضد آب که میتواند حتی در شرایط بد تا چندین ماه دوام داشته باشد، یا سمبه زدن با یک سمبه بسیار نوک تیز مخصوصا بر روی محل های فولادی، که دوام این روش بسیار زیاد است.

استفاده از رفلکتور مناسب که بهترین رفلکتور پس از مراحل 1 و 2 یقینا یک TAPE استاندارد هست. TAPE باید مورد تاپید کمپانی تولید کننده توتال استیشن بوده و تنظیمات آن در دستگاه تعبیه شده باشد.

ضخامت آن بسیار کم و از انواع تقلبی!! نباشد.انتخاب محل نقطه ترفیع مجهول به نحوی که همواره زوایای ایجاد شده مابین محل استقرار دوربین و ایستگاه ها زوایای بسیار حاده و یا بسیار منفرجه نشود.

ایده آلترین حالت این است که مابین محل استقرار و دو ایستگاه یک مثلث متساوی الاضلاع شکل گیرد.در پروژه های ساختمانی و کارگاهی که موانع متعددي همواره گیربانگیر اپراتور خواهد شد بهترین روش استفاده از ترفیع است. اگر ابزارها و دستور العملهای فوق به بهترین نحو بکار برده شود این روش برای کارگاه های ساختمانی بزرگ و حساس که شامل ساختمانهای بسیار بلند مرتبه هم باشند به دقت مطلوب میتوان رسید.

ولي براي برداشتهاي مرسوم نقشه برداري استفاده از Resection بدليل حاده شدن بيش از حد زوايا (که در آيتم 4 توضيح داده شد) نتايج نامطلوبي خواهد داشت، مگر در موارد خاص.

نکات مهم جهت ارائه قيمت انواع خدمات نقشه برداري

قیمت یکی از اساسی ترین ارکان کسب و کار است که نقش مستقیمی در ایجاد سود ایفا می کند. این جزء با اهداف، سیاست ها و راهبردهای خدمات نقشه برداري در ارتباط است. به عبارتی قیمت تنها عنصر کسب و کار است که ایجاد درآمد می کند، چرا که سایر عناصر کسب و کار، هزینه به همراه دارند. از جمله ویژگی های قیمت، انعطاف پذیری، سرعت تغییر و مزیت رقابتی است.

کلیه فعالیت ها و برنامه هایی که شما برای تعیین ارزش خدمات خود انجام می دهید، قیمت گذاری (Pricing)  عبارت است از میزان ارزشی که كارفرمايان  برای استفاده از خدمات شما، برای آن قائل هستند.

۱) قیمت گذاری نفوذی یا پیشبردی(Penetration Pricing)

۲)قیمت گذاری غیر نفوذی یا پرمایه و گران (Skimming Pricing)

۳) قیمت گذاری پرستیژی (Prestige Pricing)

٤) قیمت گذاری ارزشی (Value Pricing)

هنگام تعیین قیمت برای خدمات خود باید شش مرحله را مد نظر قرار دهید. عواملی که در طی این مراحل بر قیمت گذاری خدمات شما اثر می گذارند، عبارتند از:

١-تعیین هدف در قیمت گذاری

٢-برآورد تقاضا

٣-برآورد هزینه

٤-تجزیه و تحلیل هزینه ها

٥-انتخاب روش قیمت گذاری

٦-تعیین قیمت نهایی

راجع به ارائه قيمت خدمات مهندسي و نقشه برداري؛ يك مهندس حرفه اي در هنگام دريافت پيشنهاد كار از كارفرما ابتداي به ساكن بايد توانايي آناليز قيمت را داشته باشد بعد به انجام كار و زمان آن تمركز كند.

به عنوان مثال براي تفكيك يا پروژه ثبتي ابتدا بايد هزينه هاي ذيل را برآورد نمود:

نيرو-تجهيزات نقشه برداري(توتال استيشن و جي پي اس )-خودرو-زمان-خوراك-تجهيزات مصرفي نقشه برداري و …

پس از برآورد هزينه هاي فوق طبق تعرفه قيمت خدمات اجرايي و كارتوگرافي را بايد در نظر گرفت سپس قيمت تمام شده را به كارفرما اعلام كرد.

نكته خيلي مهم: توجه داشته باشيد شيوه پرداخت حق الزحمه  از طرف كارفرما نيز روي قيمت تمام شده خدمات تاثير گذار خواهد بود همچنين بدون دريافت بيعانه و قرارداد پروژه را شروع نكنيد، زيرا بايد زمان زيادي را صرف دريافت مطالبات كنيد صرف نظر از اعصاب خوردي هاي كه براي شما به دنبال خواهد داشت.

ارائه قيمت پايين عدم اشراف به پروژه و غير حرفه اي بودن شما را به كارفرما اثبات خواهد كرد،هميشه بعد از برآورد،قيمت دقيق را اعلام كنيد، به فرض مثال اعلام نكنيد حدود ٢ ميليون تومان خيلي سفت و محكم ٢ ميليون تومان دقيق را اعلام كنيد.

ارائه خدمات مهندسي با قيمت پايين سودي براي شما نخواهد داشت يك پروژه با قيمت در خور خدمات خودتان انجام دهيد به اندازه سه پروژه قيمت پايين دستمزد دريافت كنيد.

ارزش ‌گذاری بر خدمات نقشه برداري  هنر است نه علم،اما روشی که اکثر مهندسين انتخاب می‌کنند نه تنها هنر نیست بلکه برای ذهن و جسم و روح هم ناخوشایند است. آنها روی کارشان قیمت کمی می‌گذارند تا مشتریان بیشتری جذب کنند و در نهایت با کاری کمرشکن مواجه می‌شوند که تمام انرژی‌شان را گرفته است.

منشور برچسبي ابزاري بسيار پركاربرد در تمامي پروژه ها ميباشد

استفاده از اين ابزار دقت،سرعت و كيفيت كار رو بالا خواهد برد در صورت استفاده صحيح. به دليل قيمت بالا و اجناس بي كيفيت به كار رفته برخي لوازم جانبي پيشنهاد ميشود با اندكي ابتكار و تهيه شبرنگ با كيفيت از مارك معرفي شده در تصوير در ابعاد استاندارد اندازه گذاري كنيد و علامت تارگت را روي شبرنگ چاپ كنيد،حتي اسم بنچ مارك و لوگو شركت خودتان را هم ميتوانيد روي شبرنگ چاپ كرده و با عنوان منشور برچسبي استفاده كنيد.

نكته:

استفاده از شبرنگ مناسب و داراي سينگال بازگشت مناسب را فراموش نكنيد، همچنين هنگام استفاده از منشور برچسبي توتال استيشن را در حالت tape  قرار دهيد.

برند معرفي شده داراي ويژگي ها مطلوب منشور برچسبي ميباشد و همان جنسي است كه در ايران تبديل به منشور برچسبي شده و با قيمت بالا به فروش گذاشته ميشود.

توضيحاتي راجع به منشور برچسبي:

منشور برچسبي بايد از لحاظ كيفيت و جنس به كار رفته مورد تاييد شركت هاي مطرح توليد كننده توتال استيشن باشد

همچنين داراي بهترين كيفيت سيگنال برگشتي استفاده از منشور برچسبي متفرقه و نامرغوب موجب تاثير منفي بر EDM و خطاي برداشت تا ٣ ميليمتر خواهد شد. منشورهاي برچسبي موجود در بازار تجهيزات در ايران تهيه و بر روي شبرنگ ها لوگو لايكا و علامت تارگت چاپ و در ابعاد مختلف برش داده شده و به فروش  گذاشته ميشوند، البته جنس چيني بي كيفيت تَر از اين نمونه هم در بازار موجود است.

اصول ESD در تعمیرات تجهیزات نقشه برداری

تخليه الكترواستاتيك در مدارهاي مجتمع و طراحي مدار محافظ مرتبط

زماني كه دو شيء با پتانسيل الكترواستاتيك مختلف به يكديگر نزديك شوند انتقال بار الكتريكي ميان اين دو شيء اتفاق مي افتد. اين فرايند را تخليه الكترواستاتيك يا ESD مي نامند. رويداد ESD در تراشه هاي نيمه رسانا عموما به تخليه الكترواستاتيك با يك دوره كوتاه در حدود 150ns اطلاق مي شود كه باعث توليد جريان و ولتاژهاي بسيار زياد مي گردد. اين پديده باعث صدمات شديد به ساختمانهاي كوچك نيمه هادي مي شود. جهت حفاظت از مدارات داخلي تراشه در برابر رويداد ESD در pad هاي تراشه از مدار حفاظت EDS كه باعث محدود كردن ولتاژ و همچنين انحراف مسير جريان مي شود استفاده مي گردد. طراحي مؤثر و بهينه سازي مدارات حفاظت ESD با توجه به قابليت شبيه سازي مدارات حفاظت امكان پذير مي باشد با اين حال بيشتر شبيه سازها در دسترس نواحي جريان بالا از عملكرد مدار را پوشش نمي دهند.

عدم رعایت اصول مربوط به ESD در تعمیرگاه های غیرمجاز می تواند سبب وارد آمدن آسیب جدی به دستگاه ها شود. لطفا مراقب دام تعمیرگاه های غیر مجاز باشید.

توضيحاتي راجع به چپقي و چشمي دوربين:

نصب چشمي و چپقي را همانند كليپ انجام دهيد كه به دستگاه و لوازم جانبي آسيب نزنيد

1- پس از نصب چپقي چشمي را در كاور  قرار دهيد كه ضربه نخورد زيرا نياز به جابجايي و نصب مجدد هست.

2- دوربین لایکا با چپقی نصب شده داخل جعبه جا نمي شود پس برای جابجایی ایستگاه یا باید چپقی را در آورد یا دوربین رو با دست حمل کنید كه اشتباه است.

3- چپقی اگه  ضربه بخورد  که خیلی زیاد مواقع  حمل و نقل و نصب پیش مي آيد، تارهای ریتیکول رو جابجا میبینید و باعث خطای مختصاتی میشود

4- با این  مشکلاتي که بيان شد  ميتوان بعضي مواقع روي توتال دوربین دیجیتال نصب  كرد تا دیگر مجبور نباشیم مدام داخل لنز را نگاه کنیم و بابت زوایای <180 گراد و <40 گراد به مشکل بخوریم.

و مدام حواسمان  به داخل لنز باشد. ميتوان  يك دوربین دیجیتال روي چشمی توتال نصب كرد و  عکس و فیلم مراحل كار تهيه كرد جهت مستندات پروژه، ناشاقولی ستون و چندين  موضوع دیگر که لنز 30X توتال در اختیار ميگذارد.

چك كارگاهي ميزان دقت توتال استیشن و خطاهاي موجود

-دوربين نیوو:

2 نقطه به فاصله 50 متر روی زمین میخ کوبی کنيد

نیوو رو بذاريد تو فاصله 25 متری و اختلاف ارتفاع دو نقطه رو به دست بیاريد

نیوو رو بذاريد تو فاصله 5 متری و اختلاف ارتفاع رو دوباره محاسبه کن. باید هردو یکی باشه اگه نبود باید دوربین کالیبره

-دوربين توتال استيشن:

یه فاصله 20 متری رو دقیق متر کشی كنيد این فاصله رو با منشور روند استاندارد که با سه پایه مهار شده محاسبه کنین خطا باید زیر 3 میلیمتر باشه. توتال رو تراز کنین لمپ افق رو 180 درجه بچر خونین دستگاه باید تراز بمونه و لیزر شاقول هم نباید جابجایی داشته باشه.

منشور روند, تو فاصله حدوداً 100 متر به طوری که زاویه ورتیکال حدود 100 گراد باشه رو قراول کنین و ارتفاع رو یاد داشت کنین.

لمپ افق رو 180 بچر خونین و همین طور لمپ قائم رو هم 180 درجه تا دوباره همون نقطه رو قراول کنین. و ارتفاع رو بخونین. دو ارتفاع نباید اختلاف داشته باشه. همین کار رو با یه رفلکتور شیت که حدوداً تو فاصله 50 متری قرار داره و به اون عمود هستید تکرار کنید. مختصات ها نباید اختلافی داشته باشه. چك كردن سالم بودن ترابراك هم اهميت ويژه داره، همچنين كاليبره بودن ژالون و منشور ،چك كردن شاقول ليزري دستگاه كه بعد از چرخش نبايد خروج از محور داشته باشد چك كردن سرعت قرائت ليزر به اجسام با طيف نوري مختلف و …

توتال استیشن ها بنا به توصیه شرکت سازنده باید بعد از حمل و نقل های طولانی، وقتی که اختلاف دمای کالیبراسیون با دمای محیط کار بیش از 10 درجه باشه و قبل از عملیات دقیق مجدداً کالیبره کرد.

چك كردن ميزان خطاي زوايا در قسمت adjust توتال استیشن لایکا

راجع به عدم تراز توتال استيشن و چك كردن صحت تراز و كاليبره بودن توتال استيشن، دستگاه رو روي يك نقطه مارك شده با ضخامت كم سانتراژ كنيد و دستگاه رو تراز كنيد. ابتدا از محكم بودن پيچ هاي سه پايه اطمينان حاصل كنيد.

حال دستگاه رو ١٨٠ درجه بچرخونيد و ليزر روي نقطه رو چك كنيد سپس ٣٦٠ درجه بچرخونيد اگر دستگاه از محور خارج شد دستگاه نياز به كاليبراسيون دارد. اگر از محور خارج نشد، مجدد دستگاه رو از سه پايه جدا كنيد و تريبراك رو باز و بسته كنيد،مراحل رو دوباره انجام بديد

اگر مجدد تراز اعمال نشد احتمالا ايراد از تريبراك و يا سه پايه ميباشد.

لطفاً از تريبراك اورجينال استفاده كنيد جهت حصول دقت بالا در كار همچين پايين اومدن زمان كاليبراسيون و سلامت دستگاه به مرور زمان در دوربین های نقشه برداري موضوعی است که در اثر تکان های شدید دستگاه در حین حمل و نقل رخ می دهد و یکی از دلایل عدم کالیبره بودن دستگاه ها است.

اساسا عدم انطباق محور دیدگانی با محور سیستم طولیاب لیزری دستگاه در فواصل بلند مشکل ساز است زیرا با افزایش طول بین این دو محور اختلاف بین نقطه اندازه گیری و نقطه مورد نظر اپراتور افزایش می یابد.

نکته حائز اهمیت این است که این خطا در عملیات نقشه برداری روزانه آشکار نمی شود و می باید طی دوره های چند ماهه (مثلا هر سه ماه یا هر شش ماه یک بار) کنترل شود دلیل آن هم این است که این اختلاف عدم تطابق، یک شیفت ثابت است که در هنگام توجیه دوربین برای تمامی ایستگاه های یکسان در نظر گرفته می شود و از این رو دوربین با دقت مطلوب توجیه می گردد. البته شرایطی هم وجود دارد که این عدم انطباق در هنگام توجیه دوربین آشکار شود. به عنوان مثال در هنگام توجیه به روش ترفیع (resection) اگر فواصل ایستگاه ها به یک اندازه نباشد یعنی یک ایستگاه از دوربین 300 متر و ایستگاه دیگری از دوربین 20 متر فاصله داشته باشد این خطا در هنگام توجیه آشکار می شود.

راهکار تشخیص :

ابتدا دوربین را در نقطه ای به عنوان مثال نقطه A مستقر کنید و تراز نمایید. سپس در فاصله 50 متری (هر چه بیشتر بهتر، اما جهت جلو گیری از پخش شدگی لیزر بیشتر از 100 متر نشود) روی یک دیوار علامتی را مشخص کنید. (بهترین گزینه پرینت یک سیبل روی یک کاغذ سفید است) علت عدم استفاده از Tape سختی تشخیص Laser Pointer بر روی Tape است).

حال با دوربین به دقت به مرکز علامت نشانه روی کنید و Laser pointer دوربین را روشن نمایید، حال به سراغ علامت رفته تا وضعیت را برسی کنید. مرکز لیزر را علامت بزنید سپس بار دیگر نشانه روی را در حالت دایره به راست تکرار کنید و دوباره مرکز Laser pointer را علامت بزنید. این دو علامت نسبت به علامت مرکز سیبل حالت قرینه دارند و هر چه فاصله شان نسبت به هم بیشتر باشد انحراف محور دیدگانی با محور طولیاب لیزی دوربین بیشتر است. شرایط ایده آل این است که دو علامت با مرکز سیبل هر سه در یک نقطه باشند. در این صورت دوربین از لحاظ انطباق محور دیدگانی با EDM کالیبره می باشد. در صورت عدم کالیبره بودن دستگاه، آن را به مراکز کالیبراسیون معتبر ارسال نمایید.

در کل کالیبراسیون را میتوان مقايسه يك دستگاه اندازه گيري با يك استاندارد و تعيين ميزان خطاي اين وسيله نسبت به آن و در صورت لزوم تنظيم دستگاه در مقايسه با استانداردهاي مربوطه, دانست.

اصولا  کاليبراسيون به سه روش قابل اجراست:

روش اول: کاليبراسيون براي بدست آوردن خطا و ثبت نتايج حاصله مي باشد.

روش دوم: روش اول  را در بر گرفته و علاوه بر آن نتايج حاصله با استاندارد و دستورالعمل مقايسه شده و وضعيت وسيله نيز از جهت قبول و يا رد آن مشخص ميشود.

روش سوم: روش دوم را در بر گرفته و علاوه بر آن تنظيم، تعمير و يا حذف خطاي ايجاد شده را نيز در بر ميگيرد.

اصولا تعیین مقدار خطا در پارامترهای طول و زاویه یک دستگاه کار دقیق و حساسی است , ولی پیدا کردن منشاء خطا و تصحیح این خطا در یک دوربین یا اصطلاحا تعمیر و تنظیم دوربین مذکور کاری بس دشوارتر و حساس تر است.

میزان کارایی ، دوام و دقت تجهیزات مهندسی بستگی به نحوه نگهداری آن دارد.از آنجایی که در اکثر مواقع تجهیزات ما در پروژه های اجرایی در محیطی غبار آلود و شرایط نامساعدی قرار میگیرد بلطبع این شرایط روی دستگاه های ما تاثیر گذاشته و باعث افت کارآیی و ایجاد خطا در عملکرد آن می شود.در نظر داشته باشیم  تجهیزاتی که ما در نقشه برداری زمینی با آن سر و کار داریم عمدتا ترکیبی از قطعات مکانیکی و الکتریکی می باشند و با ایجاد خلل در هرکدام از این قطعات قطعا” دچار افت در عملکرد و ایجاد خطاهایی همچون خطای Tilt axis ، خروج لیزر پوینتر از محور تار رتیکول ، سفتی و یا از کار افتادن رینگ فوکوس ، سفتی کف و… می شود.

پیشنهاد ما این است که حتما تجهیزات و ابزار آلات خود را به صورت دوره ای کالیبراسیون و سرویس کنید تا از عملکرد آن اطمینان کامل داشته و طول عمر دستگاه خود را افزایش دهید.زمان استاندارد تعیین شده توسط کارخانه های سازنده ۶ ماه می باشد.

در نظر داشته باشيد حتي اگر مدت ٦ ماه خيلي كم از دستگاه هم استفاده كرديد ولي زمان مقرر دستگاه را كاليبره كنيد.همانطور كه اشاره شده كاليبراسيون به عوامل زيادي بستگي دارد صرفاً طول و زاويه نيست.

دقت بالا دستگاه اعتبار شماست پس هميشه نسبت به كاليبره دستگاه حساس باشيد، همانطور كه در جدول زير مشاهده مي فرماييد در اين عمليات آزمايشگاهي ترازهاي كروي،ديجيتال ،خطاي كليماسيون افقي و قائم ،خطاي تيلت محورها، خطاي مركزيت محورهاي دوربين و خطاي EDM توسط دستگاه كاليبراسيون  KERN-Swiss  با توجه به آستانه ي مجاز خطا،مورد بررسي قرار گرفته و رفع شده اند.

 خطای پارالکس و خطای درون يابی توتال استیشن

خطای پارالکس:  به عنوان مثال فاصله محدودی بين عقربه و صفحه مدرج وجود دارد. بنابراين اگر قرائت از زوايای مختلفی صورت گيرد نتايج مختلفی حاصل خواهد شد. اين نوع خطا با استفاده از يک آئينه در روی صفحه مدرج حذف ميشود.

خطای درونیابی: به عنوان مثال هرگاه عقربه دقيقا در روی علامت درجه بندی صفحه مدرج قرار نداشته باشد شخص مشاهده کننده بارها مجبور خواهد شد مقدار نشان داده شده را کسری از مقادير درجه بندی تفسير نمايد. توانائی در تقسيم بندی چشمی بين درجات محدود است و مطمئنا همراه با خطا خواهد بود. اصل خواهد شد. اين نوع خطا با استفاده از يک آئينه در روی صفحه مدرج حذف ميشود.

برای اینکه در دستگاه نقشه برداری خطای پارالاکس وجود نداشته باشد، قبل از شروع عملیات، باید چشمی دوربین را با چشم خود طوری تنظیم نماییم که تارهای رتیکول را به وضوع ببینیم. برای این کار لوله دوربین را به سمت آسمان و یا به طرف یک صفحه سفید متوجه می نماییم. اکنون چشمی را از مثبت بی نهایت تا منفی بی نهایت می چرخانیم تا هنگامی که تارهای رتیکول به وضوح از چشمی دوربین دیده شوند. بعد از این مرحله، دوربین را به طرف هدف نشانه روی کرده و با پیچ تنظیم تصویر، تصویر را برای چشم خود واضح می سازیم. اگر با حرکت سر، هدف مورد نظر جابجا نشود، می گویند “پارالاکس” از بین رفته است. در غیر اینصورت، مراحل ذکر شده باید از اول تکرارشوند تا خطای پارلاکس رفع گردد.

کنترل و رفع خطای پارالاکس

 در نشانه روی های مختلف چون فاصله جسم تا دوربین تغییر می کند هر بار باید محل عدسی فوکوس را تغییر داد . هر چه جسم به دوربین نزدیکتر باشد فاصله بین عدسی فوکوس و صفحه رتیکول در حالت تنظیم بیشتر است .

برای فاصله های نزدیک مقدار حرکتی که باید به عدسی فوکوس داد تا تصویر به طور واضح دیده شود در مقایسه با فاصله های دور ، زیادتر است تلسکوپ را نمی توان برای دیدن فاصله های خیلی کم به کار برد مگر آنکه عدسی مخصوص فوکوس در فاصله های کم در آن به کار رفته باشد کوتاهترین فاصله فوکوس برای ترازیاب های مختلف حدود یک تا 2/2 متر و برای تئودولیت ها حدود 1/4تا 4 متر  می باشد.

کنترل و تنظیم صفحه تارهای رتیکول

صفحه های رتیکول ، یک صفحه شیشه ای است که تارهای رتیکول بر روی آن حک شده اند و این صفحه بر روی یک قاب فلزی سوار شده و توسط چهار پیچ اطرف آن کنترل و تنظیم می گردد، گاهی اوقات  در اثر ضربه یا تکانهای  شدید ، دستگاه این صفحه از تنظیم خارج شده و چرخش  پیدا می نماید . وضعیت تارهای رتیکول را به دو طریق می توان کنترل نمود:

الف- به کمک یک نقطه کوچک در فاصله 50 تا100 متر از دوربین قائم رتیکول را مقایسه می کنیم، به این ترتیب که پس از تراز نمودن دستگاه، نقطه واضح علامت گذاری شده را روی دیوار در انتهای یک تار افقی رتیکول  نشانه روی می نماییم سپس دوربین را در صفحه ای افقی حرکت میدهیم  تا نقطه در انتهای دیگر تار افقی رتیکول قرار گیرد، با توجه به شکل می توان اینکار را برای تار قائم  نیز انجام داد در صورتی که نقطه از تار جدا شده، صفحه تارها چرخش پیدا کرده است و نیاز به تنظیم دارد.

ب – با یک امتداد قائم دقیق ، تار قائم  رتیکول را مقایسه می کنیم  به این ترتیب که پس از تراز نمودن دستگاه دوربین را به طرف امتداد قائم دقیق ( مثلا امتداد نخ شاقول ) قرار داده، تار قائم  رتیکول را بر روی این امتداد قائم قرار می دهیم اگر تار قائم رتیکول  به طور قائم بر روی این امتداد قرار گرفت صفحه رتیکول چرخش ندارد در غیر این صورت صفحه چرخش پیدا کرده و نیاز به تنظیم دارد.

تشریح باطری لیتیوم یونی توتال استیشن

باتری‌های لیتیوم یونی مثل باتری‌های مبتنی بر نیکل در گذر زمان به سرعت ظرفیت مفید خود را از دست نمی‌دهند و معمولاً اگر از آنها به درستی استفاده کنید، چند سالی عمر می‌کنند.

پس از 250 بار شارژ، ظرفیت باتری‌ها حدود 20 درصد کاهش می‌یابد. اما نکته‌ی مهم این است که با استفاده‌ی درست، شیب نزولی ظرفیت باتری را می‌توان کم‌ کرد و عمر آن را افزایش داد. استفاده‌ی نادرست سرعت کم شدن ظرفیت باتری را بیشتر می‌کند و باید زودتر آن را تعویض کرد، البته اگر باتری وسیله‌ی شما به راحتی تعویض شود. اجازه ندهید شارژ باتری صفر شود

به جای اینکه صبر کنید باتری شما کاملاً دشارژ شود، کمی عجله کنید و زودتر آن را شارژ نمایید، اما علت چیست؟

تعداد سیکل‌های دشارژ برای حالت‌های مختلف دشارژ متفاوت است. مثلاً اگر باتری را 100 درصد خالی کنید، بین 300 تا 500 بار می‌توان از آن استفاده کرد.

اگر تنها 10 درصد آن خالی شود هم می‌توان به 3750 تا 4700 بار سیکل شارژ و دشارژ امیدوار بود.

اگر عجله کنید ممکن است به این نتیجه برسید که 10 درصد خالی کردن باتری بهترین کار است، اما این نتیجه‌گیری درست نیست چرا که تنها از 10 درصد باتری استفاده کرده‌اید.

در حقیقت بهترین حالت ، حالتی است که حاصل‌ضرب تعداد دفعات شارژ در درصدی از ظرفیت که استفاده شده، حداکثر باشد. مثلاً با دشارژ 25 درصدی در تمام عمر باتری از ظرفیتی معادل 2000 ضربدر 25 درصد ظرفیت یا به عبارتی 500 برابر ظرفیت باتری استفاده می‌شود.

در مورد دشارژ 50 درصدی حداقل از 600 برابر ظرفیت باتری استفاده می‌شود که رقم بسیار خوبی است.

اگر باتری کاملاً پر و خالی شود، در تمام عمر مفید آن تنها می‌توان از ظرفیت معادلی در حدود 300 برابر ظرفیت اصلی باتری استفاده کرد که رقمی بسیار پایین است. لذا سعی کنید وسایل خود را قبل از اینکه شارژشان به کمتر از 40 یا 50 درصد برسد، شارژ کنید.

اما سوال دوم، تا چند درصد شارژ کنیم؟ 100 درصد یا کمتر؟

باتری لیتیوم-یونی را کامل شارژ نکنید

همان‌طور که در بخش قبلی بررسی شد، اگر تنها 10 درصد شارژ باتری تمام شده باشد و آن را شارژ کنیم، عمر آن بهینه نخواهد بود. بهترین کار در هنگام شارژ این است که نگذاریم شارژ باتری به بیش از 80 یا نهایتاً 90 درصد برسد و زودتر شارژر یا وسیله‌ی همراه را از برق جدا کنیم.

نتیجه‌گیری کلی این است که:

زمانی که شارژ باتری بین 40 تا 80 درصد در نوسان باشد، عمر آن حداکثر خواهد بود.

هر ماه یک بار شارژ باتری را صفر کرده و سپس کاملاً شارژ نمایید

خالی کردن شارژ به طور کامل از نظر کارکرد و عمر مفید درست نیست، اما بهتر است هر ماه یک بار این کار را انجام دهید. بیشتر باتری‌های پیشرفته‌ی امروزی یک ویژگی مهم دارند و آن تخمین مدت زمانی و شارژ باقیمانده است.

به این باتری‌ها اصطلاحاً باتری هوشمند گفته می‌شود. برای تخمین درست باید باتری کالیبره باشد و اگر همیشه آن را تا نیمه مصرف کنید و مجدداً شارژ نمایید، از حالت كاليبره خارج می‌شود و در محاسبه دچار خطا می‌شود. لذا هر ماه یک بار این کار را انجام دهید تا باتری به حالت کالیبره نزدیک شود.

خطای اندکس یا Z0 در توتال استیشن:

خطای Z0 از عدم انطباق مرکز ارسال امواج الکترو مغناطیسی برمرکز هندسی دستگاه که منطبق بر محور اصلی دستگاه می باشد ، بوجود می آید.

این خطا ممکن است در منعکس کننده ها_ رفلکتورها نیز وجود داشته باشد. به این معنی که در صورت وجود خطای Z0 کلیه طول هایی که با طولیاب اندازه گیری می کنیم یا از مقدار واقع کوچکتر و یا بزرگتر هستند و میزان کوچکتر بودن یا بزرگتر بودن طولها ارتباطی به فاصله اندازه گیری شده ندارد.

به عبارت دیگر میزان این خطا برای کلیه فواصل اندازه گیری ثابت می باشد. در دستگاه های امروزی مقدار این خطا خیلی کم و در حدود چند میلیمتر است. و معمولا از طرف کارخانه سازنده سعی می شود که این خطا حداقل ممکن را داشته باشد و یا در صورت وجود به صورت یک تصحیح با طول مورد اندازه گیری جمع گردیده و به عامل قرائت کننده نمایش داده شود.

اعمال درست ppm در توتال استیشن

کارشناسان تا چه اندازه با مشخصات دوربین و تاثیر عدم تنظیمات ان اشنایی دارن و مولفین کتب درسی ایا بدرستی از تاثیر ان توضیحات لازم را در کتب خود اورده اند؟

بارزترین تاثیر خطاها اعمال درست ppm در اندازه گیری طول ها می باشد زیرا در گسترش شبکه ایستگاه های ثابت از ان استفاده می کنیم با توجه به اهمیت ان و این در طی دوران کاری خود ندیدم همکاران از ان اطلاعی داشته باشند و این امر منجر به ایجاد خطا می گردید لذا با دو مثال زیر اغاز می کنیم تا پی به اهمیت ان ببرید

سالیان پیش یکی از مشاورین نقشه برداری که نیروهایش را سالها با سازمان نقشه برداری کار کرده بودند در پروژه ای بطول 70 کیلومتر اقدام به ایجاد گسترش ایستگاه ها به روش پیمایش بسته با استفاده نمودند طول ها با استفاده از 3 دستگاه طولیاب اندازه گیری می گردید.

بدون اگاهی از انجام این تنظیمات پیمایش ها اندازه گرفت و پیمایش های کنترلی هیچکدام جواب ندادند چرا؟ چون در هیچیک تنظیمات ppm اعمال نشده بود و مشخص نبود هر طول با کدام دستگاه اندازه گیری شده است و هزینه سنگینی جهت اصلاح ان به مشاور تحمیل گردید.

مثال دوم : در مترو تهران مشاوری که جهت کنترل پیمایش ها بر کار پیمانکاری که من در ان پروژه حضور داشتم بدون اعمال این تصحیحات اقدام به کنترل می کرد و نمی دانست دلیل تفاوت ایجاد شده چه می باشد.

مثال سوم : در پروژه انتقال آب زمانی که جهت اصلاح انحراف تونل رفته بودم مشخص شد که ppm بر دستگاه اعمال نشده در صورت عدم اعمال ان در هر کیلومتر 3 سانتیمتر خطا ایجاد شده بود و در طول 10 کیلومتر معادل 30 سانتیمتر می گردید در صورتیکه خطا در انتهای تونل باید کمتر از 10 سانت باشد

کارشناس باید بر تمام جزئیات دقت داشته باشد، خطای دیگری که می تواند در اندازه گیری مشاهدات زوایا تاثیر گذار باشد تاثیر خطای عمود نبودن چرخش دوربین بر محور اصلی تاثیر آنرا زمانی مشاهده می کنید که قصد انتقال مختصات و یا کنترل شاقولی و قرائت زاویه در شیب های تند مخصوصا اگر نیاز به استفاده از چپقی را داشته باشید.

لزوم برنامه نویسی برای کارشناسان نقشه برداری

شاید برای دانشجویان این رشته تنها برنامه نویسی به زبان matlab جهت ضرب و تقسیم ماتریس ها در دروس سرشکنی مورد نیاز باشد

اما دانستن چند زبان برنامه نویسی می تونه بیشتر مشکلات نقشه برداران در اجرا و دفتری رو حل کنه و غیر از صرفه جویی در هزینه جایگاه بهتری رو در موقعیت شغلی خود داشته باشه به به جرات می تونم بگم که برنامه نویسی نیاز امروز نقشه برداران هست و ورود نرم افزارهای جدید نمی تونه این نیاز رو کامل برطرف کنه. شاید اولین نیاز زمانی خود رو نشون میده که نقشه برداران وارد کار اجرایی شدن و جهت انجام محاسبات تکراری از ماشین حساب 4500 استفاده می کنن

اما نیاز نقشه برداران به اینجا ختم نمیشه زیرا علیرغم وجود نرمافزارهای مختلف قابل دسترس در بازار بسیاری از نیازها قابل رفع با این نیاز ها نمی باشد. هر نقشه بردار باید برنامه نویسی با بیسیک و vb,رو بدونه و اطلاعات مختصری در مورد لیسپ داشته باشه و امروزه برنامه نویسی اندروید می تونه ماشین حساب پیشرفته ای رو در اختیار مهندسین قرار بده تا میزان قابل توجهی باعث کاهش هزینه ها بشه

شاید اموزش این نرم افزارها در کلاس های موجود یک سال زمان ببره و چند سال تمرین مستمر می تونه توانایی اونها رو چندین برابر کنه مثال های زیر نمونه ای جهت لزوم یادگیری این زبان ها می باشد

در سال های 70 تا 80 عموما برداشت ها با قرائت طول و زاویه صورت میگرفت و برای تبدیل ان به مختصات لازم بود که برنامه ای به زبان بیسیک یا vb نوشته و مورد استفاده قرار گیرد نمونه ان برنامه tabdil تحت ویندوز

همچنین با توجه به گسترش استفاده از نقشه های دیجیتالی و برنامه اتوکد نقشه کشی در این محیط می توانست کارهای تکراری فراوانی داشته باشد که عموما با طراحی برنامه هایی به زبان لیسپ باعث کاهش زمان در تهیه این نقشه ها می گردید همچنین می توان به دلخواه برنامه هایی جهت طراحی و نقشه کشی در این محیط طراحی نمود مانند برنامه های موجود در بازار اما با توجه به سختی یادگیری این زبان تنها در حد دستورزبان و بررسی برنامه های موجود پیشنهاد می گردد مانند برنامه های طراحی شده.

اما مهمترین زبان ها می تواند vb باشد که بسیاری از محاسبات پیچیده را می توان در غالب یک برنامه طراحی نمود مانند محاسبات در سیستم های تصویر که سابقا برنامه ها بصورت قفل دار بودند با کارایی محدود با دانستن این سه زبان توانایی کافی برای رفع اکثر مشکلات نقشه برداران ایجاد می گردد.

نمونه ان طراحی برنامه ای جهت اصلاح فایل های توپوگرافی سازمان که از طریق فوتوگرامتری تهیه شده است و تاکنون نرم افزاری جهت اصلاح این فایل ها طراحی نشده در سال 80 با توجه به مشکل موجود در شرکتی در استفاده از این فایل ها برنامه ای به این زبان طراحی و با طراحی ان امکان استخدام در ان شرکت فراهم شد بنابراین برنامه نویسی می تواند جایگاه بهتری را برای نقشه برداران فراهم اورد.

در سال 83 یکی از همکاران نقشه بردار در شرکت تابلیه دوربینی را خریداری کرد که امکان انتقال فایل سه بعدی پروژه به دوربین با فرمت dgn را جهت کنترل خط پروژه فراهم می کرد و شرکت حاضر شده بود که این هزینه سنگین را جهت جلوگیری از اشتباه نقشه برداری بپردازد با استفاده از تکنولوژی امروز می توان این برنامه و سایر برنامه های مورد نیاز  را تحت اندروید  طراحی و در گوشی همراه استفاده نمود که باعث کاهش هزینه برای نقشه برداران و کارفرما خواهد بود و مهمترین ان استفاده از برنامه ها در گوشی همراه می تواند نشان از توانایی نقشه برداران در پروژه ها باشد.

لزوم محلی(LOCAL) نمودن مختصات سیستم تصویر UTM

امروزه با توجه به اینکه طول ها در سیستم تصویر utm به طول های اندازه گیری شده در زمین نزدیک می باشد  و زوایا در این نقشه ها بازوایای واقعی برابر است این نقشه ها جهت طراحی ها مورد استفاده قرار می گیرد.

در صورتیکه طراحی ها در این سیستم تصویر انجام گرفته باشد جهت پیاده سازی لازم است تصحیحات مربوط به طول در ان اعمال گردد و عدم اعمال ان می تواند خطاهایی تا 60 سانتیمتر را منجر شود.

عمده ترین مثال ان انجام پیمایش می باشد که نقاط ثابت ان با استفاده از جی پی اس ایجاد می گردد و معمولا طول و عرض جغرافیایی و مختصات های utm ان به درخواست کننده تحویل می گردد و جهت استفاده از این مختصات در ایجاد پیمایش ها لازم است طول ها به طول واقعی تبدیل گردد یا به اصطلاح مختصات ها محلی گردد.

عموم کارشناسان با استفاده از برنامه های موجود ضریب را محاسبه و بر طول ها اعمال می کنند که البته در مقیاس کوچک می تواند این تبدیل را انجام دهد مانند مثالی که قبلا بیان شد مربوط به هدایت تونل الیگودرز و انجام پیمایش ها زیرا طراحی در سیستم تصویر صورت گرفته بود اما نحوه محلی نمودن در مقیاس های بزرگ متفاوت می باشد.

مثال اجرایی:

هدف : انطباق ازبیلت تهیه شده با نقشه های اجرایی و ایجاد ایستگاه های نقشه برداری در طی مسیر برای کنترل های دوره ای با دوربین های توتال در اینده تا در صورت تغییر شکل ریل ها به بازسازی ان اقدام نمایند

شرکت مشاور پس از برداشت اقدام به تطلیق ازبیلت با طرح هندسی ریل ها نمود و پس از زمان دو ماه کار مداوم نتوانست این کار را انجام دهد و عدم انجام ان خسارت سنگینی به شرکت وارد می کرد و ارائه نقشه غلط خسارت سنگین تری به کارفرما.

اشکال کار عدم محلی نمودن برداشت های انجام گرفته از سیستم تصویر utm شرکت مشاور یکی از بزرگترین شرکت های خصوصی ایران می باشد. پس از توجیه رئیس شرکت در لزوم محلی نمودن مشاهدات صورت گرفته بصورت زیر اقدام نمودم:

روش کار : با توجه به پیوستگی و طولانی بودن و تغییر ضریب مقیاس طول ها برای هر نقطه لازم بود دقت محلی نمودن در حد میلیمتر باشد و برنامه ای طراحی گردد که این ضریب را برای هر نقطه محاسبه نماید همچنین مسیر به قطعات حدود 40 کیلومتر تقسیم گردید تا در روش محاسبه ،کرویت خطایی در محاسبه ایجاد نکند

پس از محلی نمودن به روش نقطه مرکزی ، هریک از قطعات به یکدیگر متصل و تطبیق ان با نقشه های طراحی انجام پذیرفت

برنامه تحت ویندوز surveying که با دو روش با کارایی مختلف اقدام به محلی نمودن مختصات می نماید در این پروژه مورد استفاده قرار گرفت.

نحوه کار با سیستم مختصات محلی (Local)

در پروژه های عمرانی با وسعت یا طول زیاد و لزوما اهمیت دقت ارتباط اجزاء آن در کل پروژه، لحاظ نمودن انحناء یا کرویت سطح زمین و بعبارت دیگر مفاهیم ژئودزی اهمیت پیدا می‌کند. مسائل ژئودتیکی(وابسته به ژئودزی) کار با بکارگیری مختصات UTM در نقشه‌برداری کارها وارد عمل می شود،لذا استفاده از سیستم Local یا محلی باید با دقت و شرایط خاص و صحیح صورت پذیرد.( منظور از مختصات Local در اینجااصطلاحا به مختصات در یک صفحه مستوی اتلاق می شود ،بطوریکه صفحه مرجع این مختصات، بیشترین انطباق را از نظر هندسی با سطح واقعی زمین در کل یا بخشی از پروژه داشته باشد، مفهوم واقعی سیستم مختصات Local وابسته به یک بیضوی مرجع محلی در مبحث ژئودزی است.)

بطور کلی بسته به روش Local کردن سیستم مختصات، بین مختصات UTM و Local اختلافاتی وجود دارد که در وسعتهای کم و طولهای کوتاه مشکل ساز نیستند ولی به دلیل تفاوت Scale Factor در نقاط یک شبکه نقشه برداری در طول پروژه های خطی مثل احداث مترو، بکارگیری مختصات در یک صفحه مستوی(مرجع اصلی سیستم مختصات Local) و عملیات زمینی نقشه‌برداری، امکان بروزمغایرتهای غیر قابل قبولی با رواداریها و تولرانسهای ساخت پروژه فراهم می گردد .بنابراین از آنجاییکه در عملیات اجرای تونل در مترو یا نظایر آن باید لزوما از سیستمUTM استفاده گرددو از طرفی استفاده از این نوع مختصات در عملیات زمینی نقشه برداری نیازمند آگاهی و تخصص کافی در محاسبات و تصحیحات مربوطه دارد، توصیه میشود برای Local کردن مختصات UTM بجای استفاده از یک نقطه مبناء در کل پروژه از نقاط مبناء متعدد استفاده شود.با اینکاراختلاف بین مختصات UTM و Local به مراتب کاهش یافته( زیرا میزان اعوجاجات طولی کاهش می‌یابد) و عملیات زمینی دچار مشکل مغایرتهای محتمل جدی نمی شوند.نقاط مبناء متعدد می توانند در نواحی مختلف پروژه( مثلادر موقعیت ایستگاه‌های یک پروژه مترو) انتخاب شوند.

مهم: توصیه می گردد طراحی موقعیتها و نقشه های پروژه در سیستم مختصات UTM انجام شود و اگرامکان آن فراهم نبود، یعنی نقشه ها در سیستم Local وابسته به نقشه برداریهای گذشته طراحی شده باشند،قبل از شروع عملیات اجرایی پروژه، تغییر یا اصلاح نقشه‌ها به سیستم UTM و یا سیستم Localبا نقاط مبناء محلی(متعدد) پیشنهاد می گردد. در غیر اینصورت بروز مشکلات اجرایی غیر قابل اجتناب بوده و هوشیاری،تخصص و دقت تیمهای مسئول نقشه برداری جهت کاهش یا جلوگیری از بروز آنها اهمیت بسیار زیادی خواهدیافت.

Local یا UTM محلی نمودن مختصات با استفاده از نقاط مبناء متعدد:

برای تبدیل مختصات نقاط از سیستم UTM به Local ، با تجزیه وسعت پروژه به مناطق کوچکتر،از نقاط مبناء و ارتفاعات متوسط مختلف و مربوط به هر جزء(منطقه) استفاده می‌گردد، بطوری که متناسب با پراکندگی نقاط برای هر منطقه یک نقطه مبناء و ارتفاع متوسط خاصی در نظر گرفته می‌شود. در این حالت مبنای سیستم مختصات محلی هر منطقه( بطور مستقل از مناطق دیگر)مختصات UTM یک نقطه درهمان منطقه خواهد بودو گسترش مختصات در داخل آن منطقه بصورت Local(صفحه ای) است، بنابراین نیازی به اعمال Scale Factor نمی‌باشد.استفاده از سیستم مختصات Local فقط در حد انجام عملیات نقشه برداری کارگاهی در منطقه نقطه مبناء مربوطه مجاز است و برای عملیات دقیق پیاده سازی یا اندازه گیریهایی نظیر هدایت حفاری تونل متروحتما باید برای تبدیل طولهای زمینی به UTM و به عکس، ضریب مقیاس هر طول محاسبه و به طولها اعمال گردد.

تفاوت سیستم مختصات و سیستم تصویر در چیست؟

سیستم مختصات وظیفه نمایش دادن یک نقطه در فضاهای یک یا چند بعدی را دارد. هر سیستم تصویر برحسب تعاریفی که از خود ارائه میدهد فضای موردنظر ما را پوشش میدهد. سیستم مختصات های کارتزین و قطبی نمونه هایی از این سیستمهای مختصات هستند. حتی سیستم بیضوی مبنای WGS 84 ، که ما آن را با نام Geographic Coordinate system میشناسیم و موقعیت نقاط بر روی آن را با λ و Φ بیان میکنیم، هم نوعی از سیستم مختصات است.

اما یک سیستم تصویر تشکیل شده است از معادلاتی که به ما کمک میکنند تمام نقاط موجود در یک جسم سه بعدی مانند زمین را بر روی یک صفحه کاغذ نمایش دهیم. عمدتاً این کار با تصویر کردن تمامی نقاط بر روی شکلی سه بعدی که قابلیت تبدیل به صفحه را دارد، انجام میشود، از اینرو به آنها سیستمهای تصویر اطلاق میکنیم. لامبرت و UTM هم نمونه هایی از این سیستمهای تصویر هستند

لازم به ذکر است که ما برای نمایش یک نقطه بر روی زمین از سیستمهای تصویر و سیستم مختصات Geographic بهره میبریم. به همین دلیل در برخی منابع، سیستم مختصات Geographic را هم در زمره سیستمهای تصویر قرار داده اند و برای انتخاب سیستم تصویر یک لایه میتوانیم علاوه بر سیستمهای تصویر گفته شده، سیستم مختصات Geographic را هم انتخاب کنیم.

بطور کلی نگاه ما به سیستمهای تصویر و سیستم مختصات Geographic از جهت تعریف مختصات نقاط ثبت شده در یک داده مکانی است و تفاوت بین تعریفهای آنها را جدی نمیگیریم.

اصولاً براي اینکه بتوانیم وضعیت عوارض روي زمین به صورت هندسی نمایش دهیم لازم است یک مدل ریاضی از زمین داشته باشیم تا به کمک آن مدل بتوانیم نتایج حاصل از اندازه گیري هاي زمینی را با محاسبات لازم پیگیري کنیم و در نهایت از زمین نقشه تهیه کنیم. این مدل یک بیضوي دورانی فرضی است که مرکزش بر مرکز زمین منطبق و از هر شکل هندسی دیگر به شکل فیزیکی زمین نزدیکتر است. چنین شکلی را بیضوي مرجع یا بیضوي مقایسه می نامند.

شکل واقعی زمین چیزی تقریبا شبیه به یک سیب زمینی است که برآمدگی و فرورفتگی های زیادی دارد ، وقتی بحث تهیه نقشه از زمین پیش می آید ما باید یک سطح فیزیکی را ابتدا به یک سطح هندسی تبدیل کنیم که این کار با برازش یک بیضوی بر روی زمین امکان پذیر است که به آن بیضوی مبنا یا Datum می گویند ، انتخاب این بیضوی که بهترین برازش بر زمین را داشته باشد در سراسر جهان با توجه به مناطق مختلف متفاوت است ،  در ایران بهترین بیضوی که برازش خوبی بر زمین دارد بیضوی WGS84 می باشد .

پس از تبدیل زمین به سطح هندسی سه بعدی مثل بیضوی برای اینکه بتوانیم نقشه دو بعدی کاغذی تولید نماییم نیاز به فرمول ریاضی داریم که این سطح سه بعدی را روی دو بعد تصویر نماید و در اینجا چیزی به نام سیستم تصویر تعریف می گردد که با توجه به نیاز و انتظارات از نقشه سیستم های تصویر مختلفی تعریف می گردد ، یکی از پر کاربرد ترین این سیستم های تصویر که در ایران هم استفاده می گردد سیستم تصویر Universal Transfer Mercator یا همان UTM می باشد.